بخصوص در این روز‌ها که هر اتفاق ساده‌ای با فحش‌های ناموسی پاسخ داده می‌شود، بد نیست آن‌هایی که به قول معروف دست به فحششان ملس است، نگاهی هم به این مطلب داشته باشند و بدانند آن زمانی که سر خود را از پنجره ماشین بیرون می‌آورند و انواع و اقسام حرف‌های رکیک را نثار طرف دیگر می‌کنند، اگر از آن‌ها شکایت شود، برابر قانون به حد و شلاق محکوم خواهند شد.
مردم اعصاب ندارند
همه خیال خود را با یک جمله ساده راحت می‌کنند: «بابا این روزا مردم اعصاب ندارند». جمله ساده‌ای که موجب می‌شود اگر در کوی و برزن، کسی یقه دیگری را چسبیده بود و هر فحشی را که به ذهنش می‌رسید، نثارش می‌کرد، خیلی زشت به نظر نیاید، اما نگاه قانون به این مسأله به هیچ وجه به اعصاب داشتن و نداشتن فحش دهنده کاری ندارد؛ یعنی کافی است حرف زشتی از دهان کسی خارج شود، دیگر مهم نیست طرفی که فحش خورده است، حقی را پایمال کرده یا نه یا دعوا سر چه چیزی بوده است، اول از همه به حساب توهین کننده رسیدگی می‌شود.
طبقه‌بندی قانونی فحش
رعایت و حفظ حرمت افراد به اندازه‌ای برای اسلام و قوانین نظام اسلامی اهمیت دارد که آن را دسته‌بندی کرده و برای هر دسته نیز مجازات ویژه‌ای تدارک دیده است. به عبارتی، جرایم توهین به سه دسته هتک حرمت، افترا و قذف تقسیم می‌شود.
حسین احمدی، حقوقدان و وکیل دادگستری دراین باره به «قدس» می‌گوید: برای اینکه تکلیف فحش و نگاه قانونی به آن معلوم شود، باید سراغ قانون مجازات اسلامی برویم. در این قانون به طور کامل توهین و فحش درجه‌بندی و طبقه بندی شده و برابر آن هم برای توهین کننده (مفتری) مجازات در نظر گرفته شده است.
به گفته وی، در درجه اول قذف قرار دارد و می‌توان آن را معادل فحش ناموسی که این روز‌ها براحتی در هر درگیری خیابانی شاهد آن هستیم، دانست.
احمدی می‌گوید: قانونگذار نسبت به این توهین خیلی سختگیری کرده است. به عبارتی گوینده آن را مستحق مجازات حدود دانسته، در حالی که در قانون مجازات سایر جرایم مستحق حد عبارتند از قتل عمد، نوشیدن مسکرات، لواط و زنا. در یک دسته دانستن این جرایم نشان می‌دهد، دین اسلام تا چه اندازه‌ای توهین به دیگران را ناپسند می‌داند.
قذف چیست؟
برخی از جرایم وجود دارد که مجازات آن‌ها به طور کامل در دین اسلام تعیین شده است و دیگر نمی‌تواند برای آن ماده و تبصره یا ملاحظه‌ای در نظر گرفت. این مجازات‌ها را حدود می‌گویند. یعنی ارتکاب جرایمی که مجازات آن به طور دقیق در دیدن معلوم شده، از جمله این جرایم قذف است. در قانون مجازات، قذف «نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر هرچند مرده باشد»، تعریف شده است. این موضوع در فصل چهارم قانون مجازات به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است.
دکتر علیرضا درویش، استاد حقوق جزا در این باره به «قدس» می‌گوید: قانون مجازات در ماده ۲۴۷ با یک مثال ساده میزان قذف را توضیح داده است. در این ماده می‌خوانیم که «اگر کسی به فرزند مشروع خود بگوید «تو فرزند من نیستی» یا به فرزند مشروع دیگری بگوید، «تو فرزند پدرت نیستی»، قذف مادر وی محسوب می‌شود»، اما اگر کسی به دیگری بگوید، «تو با فلان زن زنا یا با فلان مرد لواط کرده‌ای»، فقط نسبت به مخاطب، قاذف محسوب می‌شود و قانون برای گوینده، مجازات حد را در نظر می‌گیرد.
میزان مجازات قذف
در ماده۲۵۰ به صراحت حد قذف بیان و معادل هشتاد ضربه شلاق اعلام شده است. درویش در این باره می‌گوید: برای اینکه قذف موجب حد شود، باید فرد شرایطی داشته باشد؛ یعنی توهین کننده باید هنگام توهین، بالغ، عاقل، مسلمان، معین و غیرمتظاهر به زنا یا لواط باشد. اگر توهین کننده نابالغ، مجنون، غیرمسلمان یا غیرمعین باشد، قانون در مجازات وی تخفیف زیادی می‌دهد و به مجازات درجه ۶ که سی‌ویک تا هفتادوچهار ضربه شلاق است، محکوم می‌شود. این حکم برای پدر یا جد پدری که به فرزند یا نوه خود توهین کند هم جاری می‌شود، البته با همان تخفیف قانونی و مجازات درجه ۶.
این مسأله به قدری مهم است که اگر کسی حتی غیرمستقیم هم دیگری را به زنا یا لواط متهم کند و حتی اگر صریح این صفت یا جملات را به کار نبرد، باز هم قذف کرده و مجازات می‌شود.
به گفته درویش، به خاطر داشته باشید که حد قذف حق‌الناس است و زمانی قانون می‌تواند به میدان بیاید که فرد تعقیب و اجرای مجازات را از قانون بخواهد. به عبارتی، باید شاکی خصوصی وجود داشته باشد و در هر مرحله از رسیدگی، شاکی رضایت بدهد یا از جرم بگذرد، چه در مرحله تعقیب باشد یا رسیدگی و حتی اجرای مجازات، موضوع متوقف می‌شود.
این مدرس دانشگاه می‌گوید: برخی از موارد، توهین به چند نفر می‌شود، در این صورت فرد برای تک تک افراد حد می‌خورد و یک حد برای همه توهین‌هایی که کرده است، جاری نمی‌شود. البته در این مورد همه افراد باید تک تک شکایت کنند و اگر با هم شکایت کنند، فقط یک حد برای توهین کننده جاری می‌شود.
وقتی توبه بخشیده نمی‌شود
در قانون مجازات اسلامی بخشی برای توبه در نظر گرفته شده است که برابر آن شماری از مجازات‌های حدی با توبه بخشیده می‌شوند.
درویش با بیان این مطلب به ماده ۱۱۴ قانون مجازات استناد کرده و می‌گوید که قذف از جمله مجازات حدی است که با توبه بخشیده نمی‌شود. در این ماده آمده است: «در جرایم موجب حد به استثنای قذف و محاربه، هرگاه متهم قبل از اثبات جرم، توبه کند و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، حد از او ساقط می‌گردد. همچنین اگر جرایم فوق غیر از قذف با اقرار ثابت شده باشد، در صورت توبه، مرتکب حتی پس از اثبات جرم، دادگاه می‌تواند عفو مجرم را توسط رئیس قوه قضاییه از مقام رهبری درخواست نماید».
درویش در ادامه تأکید می‌کند: در تعدد جرایم موجب حد و تعزیر و نیز جرایم موجب قصاص و تعزیر، مجازات‌ها جمع و ابتدا حد یا قصاص اجرا می‌شود، مگر حد یا قصاص سالب حیات. اما اگر جرم حدی از جنس جرم تعزیری باشد، مانند سرقت حدی و سرقت غیرحدی، مرتکب فقط به مجازات حدی محکوم و مجازات تعزیری ساقط می‌شود، مگر در حد قذف که مرتکب به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
و اما افترا و توهین و هتک حرمت
فصل بیست و هفتم از کتاب پنجم قانون مجازات مواد ۶۹۷ تا ۷۰۰ تکلیف طبقه‌های دیگر فحش را معین کرده است. بر این اساس «هرکس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر، به کسی امری را صریحاً نسبت دهد، یا آن‌ها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می‌شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید، جز در مواردی که موجب حد است، به یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آن‌ها محکوم خواهد شد».
این‌ها را علی دشتی، کار‌شناس ارشد جزا و وکیل دادگستری به «قدس» می‌گوید و ادامه می‌دهد: هرکس با نظم یا نثر یا به صورت کتبی یا شفاهی کسی را هجو کند و یا هجویه را منتشر کند، به حبس از یک تا 6 ماه محکوم می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: اگر هدف توهین مقام‌ها باشند، وضع بر توهین کننده سخت‌تر می‌شود. یعنی اگر فحش، ناسزا یا توهینی متوجه یکی از رئیسان سه قوه یا معاونان رئیس‌جمهور یا وزیران یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه‌ها و مؤسسه‌ها و شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها در حال انجام وظیفه باشد، حبس، شلاق و جریمه نقدی در انتظار توهین کننده خواهد بود.
مسیر برای شکایت
اگر فردی به شما توهین کرد و می‌خواستید او را تنبیه کنید، مسیر سختی مقابلتان نیست، کافی است راهی دادسرای محل وقوع جرم بروید. کافی است بعد از پر کردن برگه شکایت، مدارک خود را همراه داشته باشید، برای این جرم شهادت شهود (دو شاهد مرد) کافی است و بقیه کار را دستگاه قضایی انجام خواهد داد.
نظر شما