*انسیه موسویان
«کنار باغچۀ خانۀ ما، گل قشنگی سبز شده که من اسمش را گذاشتم خدا!» آمنه
مجموعۀ سه‎جلدی «خداجونم» سرودۀ شاعران: شکوه قاسم‌نیا، مهدی طهوری، و حسین تولایی است که از سوی نشر چکه و شهر قلم منتشر شده و یکی از این کتاب‌هایی ست که قصد دارد از طریق شعرهایی کوتاه در قالب دعا و نیایش، مخاطب را با خدا و نعمت‌های او آشنا کند.
همان‌گونه‌که از نام مجموعه پیداست، شعرها دربارۀ خدا سروده شده‌اند. شکی نیست که انسان به‌‌طور فطری خداجوست و این ویژگی در کودکان هم وجود دارد.
 اثبات وجود خدا
مفهوم خدا مفهومی مجرد و انتزاعی است و می‌دانیم که کودکان در این سنین با محسوسات و مسائل عینی ارتباط برقرار می‌کنند. در آموزشِ این‌گونه مفاهیم به کودکان لازم است حتماً نسبت به کودک و روحیات و ویژگی‌های سنّیِ او، و هم‌چنین مراحل مختلف رشد، شناخت و آگاهی کافی داشته باشیم.
بر اساس نظریۀ روان‌شناسی«ژان پیاژه»، کودکان در سنین 6-2سالگی به بخش محدودی از یک مسأله توجه می‌کنند. کودکی‌که در این مرحله از تفکر قرار دارد، در مورد مجرّدات هم این‌چنین می‌اندیشد.
چنان‌چه بخواهیم مفهوم عظیم و مجردی چون خدا را به کودکان این گروه سنی 6-7 که کنجکاوی خود را با سؤالات متداول بروز می‌دهند، بیاموزیم، باید از محسوسات و مسائل عینی و قابل‌لمسی‌که در دنیای کودکان وجود دارد، بهره بگیریم؛ کاری‌که شاعر در کتاب «کنار دست غنچه، تو باغچه» به‌خوبی انجام داده است.
در شعرهای این کتاب، کودک با خدا گفت‌وگو می‌کند و سؤالاتی دربارۀ خدا می‌پرسد که این سؤالات در شعرها پاسخ داده می‌شود. در پاسخ سؤالات، سعی شده تا از محسوسات و عناصر ملموس و آشنای کودک استفاده شود:
خدا جونم! خدا جونم! کجایی ؟/ - شالاپ شلوپ، همین‌جا، کنار رود زیبا !
خدا جونم! خدا جونم! کجایی؟/ - سلام، سلام همین‌جا،/ کنار دست غنچه، تو باغچه !
(کتاب :کنار دست غنچه، مهدی طهوری، شعر شالاپ شلوپ – ص 1)
 دعا و نیایش
بخشی از پرسش‌های بچه‌ها مربوط به راه‌های برقراری رابطه با خداست که به مباحث نماز، دعا، راز و نیاز و تجربه‌های معنوی برمی‌گردد. دعاهای کودکان امّا با دعای بزرگ‌ترها متفاوت است. آن‌ها بی‌هیچ واهمه، نگرانی، تردید و یا مشکلی با خدا گفت‌وگو می‌کنند. دعاهای کودکان، طیف گسترده‌ای از عقاید، خواسته‌ها، سؤالات و تردیدهای کودکانه را شامل می‌شود. به این چند نمونه از دعاهای کودکان توجه کنید:
« خدای عزیز! لازم نیست نگران من باشی. من همیشه دو طرف خیابان را نگاه می‌کنم.» دین
«خدای عزیز! لطفاً برام یه اسب کوچولو بفرست. من قبلاً هیچ‌چیز از تو نخواسته بودم. می‌توانی درباره‌اش پرس و جو کنی.» بروس
(استوارت همپل-اریک ماشال، نامه‌های بچه‌ها به خدا)
شاعر کودک نیز می‌کوشد در شعرهایش به زبان کودک و دنیای بی‌آلایشِ او نزدیک شود:
خدا تو می‌توانی به خواب من بیایی؟/ برای من بسازی یک خانه رؤیایی؟
خدا تو می‌توانی یک جوجه طلایی/ برای من بیاری با یک نوک حنایی؟
(کتاب :کنار دست غنچه، مهدی طهوری،شعر خانه رؤیایی – ص 4 )
خدایا ! به آقای مهربان باد بگو/ غصه‌های بچه‌ها را/ مثل ابرهای سیاه/ ببرد پشت کوه‌های بلند!
(کتاب:خدایا لطفاً-حسین تولایی –ص 1)
 شکرگزاری
به‌طور معمول، همۀ کودکان ابتدا در خانواده و سپس در مدرسه می‌آموزند که باید در مقابل نعمت‌ها و الطاف خداوند، شکرگزار باشند. چهارپارۀ بلند «خداجون از تو ممنون» درواقع بر همین محور و اساس سروده شده است. در این کتاب که از زبان کودکی روایت می‌شود، راوی ضمن بر شمردن نعمت‌های خدا، به نیایش و مناجات با او می پردازد. شاعر برای این کار، راه دوری نمی‌رود، بلکه از عناصر ساده و ملموس زندگی کودک کمک می‌گیرد:
به ! چه لحاف خوبی!/ چه رخت خواب گرمی/ خدا جون از تو ممنون/ چه جای خواب نرمی!....
(کتاب : خداجون از تو ممنون، شکوه قاسم‌نیا)
پدیدآورندگان این مجموعه کوشیده‌اند در ارائۀ شکل ظاهری کتاب هم ذوق و خلاقیّت به خرج دهند. به همین دلیل، شکل ظاهریِ کتاب‌ها شبیه یک «دست» طراحی شده و برش خورده، به‌گونه‌ای‌که هنگام بازکردنِ کتاب، به شکل دو دستِ در حال دعا و نیایش درآید و همین امر، ظاهر کتاب را برای کودکان جذاب و دوست‌داشتنی کرده است.
مجموعۀ «خدا جونم»، در میان کتاب‌های شعر دینی و مذهبی، جزو کتاب‌های خوب و قابل‌اعتنا محسوب می‎شود که تلاش کرده از کلیشه‌ها ـ هم در فرم و هم در محتوا ـ فاصله بگیرد و به‌شکل غیرمستقیم بر فکر و ذهن مخاطب تأثیر بگذارد.