یکم: هدف

روز گذشته سیاستهای کلی «علم و فناوری» از سوی حضرت آیت ا... خامنه ای به نهادهای مربوطه ابلاغ شد و با لبیک آقای دکتر ستاری معاون علمی رئیس جمهور، امید می رود عزم دولت برای پیگیری این سیاستها جدی باشد.

در صدر این ابلاغیه، تصریح شده که هدف آن «کسب مرجعیت علمی و فناوری در جهان» خواهد بود. بدیهی است دستیابی به این هدف نیازمند توجه به الزاماتی است و دستیابی به هدفی بدون اهتمام به الزامات آن، سیاست ابلاغی را  تنها به شعار و آرزو تبدیل می کند.

دوم: اعتماد

«جهاد مستمر علمی» برای دستیابی به این هدف نیازمند اعتماد و اتکال به نصرت الهی است. در عرصه علمی نیز مانند عرصه های دیگر سیاسی، اقتصادی و دفاعی، دشمن به سنگ اندازی های خود ادامه خواهد داد و جز این هم از دشمن انتظاری نیست.

آنچه مورد انتظار است، باور داشتن به «نصرت الهی» و سپس اتکا به توان داخلی و درون زا در تولید علم است. قطعاً نصرت الهی همان گونه که متوجه فرد متقی است، به مدد نظام متکی بر تقوا هم خواهد آمد.

اعتماد نظام متکی به تقوا، دستیابی به عرصه های علمی را «روزی» آن خواهد کرد، حتی «از آن حیث که به محاسبه» در نیاید. (سوره طلاق:آیه3) بدیهی است که جامعه ایمانی، بیش از جوامع دیگر در رشد علمی می تواند به مدد و بخشش خداوند امیدوار باشد، به شرط آنکه به توان درون زای داخلی خود نیز اعتماد داشته باشد.

سوم: زیر ساختها

حرکت علمی کشور همانند حرکت در عرصه های دیگر قواعد و زیر ساختهایی نیاز دارد که تا آنها مهیا نگردند، دیوار نقشه علمی بالا نخواهد رفت. مدیریت مراکز علمی باید به جای آنکه محیط دانشگاهی و علمی را «جولانگاه حركتهای سیاسی» بداند، باید در خدمت فتح «قلّه‌های رفیع علمی» قرار گیرد.(حضرت آیت ا... خامنه ای. 19 آذر 92)

همچنین دستگاه‌های تقنینی و اجرایی کشور برای این مهم باید ریل گذاری مناسبی داشته باشند.

چهارم: سرعت معقول

در فعالیتهای علمی و تحقیقاتی باید سرعت معقول و با اتکا به منابع و ظرفیتهای داخلی داشت. گاه شاهد تعلل در تخصیص چند میلیارد ناقابل برای پروژه های مؤثر و بزرگی مانند «رصد خانه ملی» و «ماهواره ملی» هستیم و گاه در جست وجوی سراب تحقیقات، از پروژه های قابل دسترس عبور می کنیم. مثلاً بدیهی است تعلل در کار پروژه های بزرگی مانند «رصد خانه ملی» به بهانه عدم تخصیص بودجه به رغم رهنمودها و توصیه های مکرر عالی ترین مسؤولان نظام پسندیده نیست.