سالهاست چرخ به گل نشسته هنرهای بومی رنگ از رخسارهنرمندان خراسانی پرانده و در این میان آفرینندگان آثار هنری پیاده روها را به عنوان ویترینی برای نمایش آثار خویش برگزیده اند و امید دارند تا میراث فرهنگی با برپایی بازارچه دائمی، رنگ غربت را از چهره صنایع دستی این استان بزداید؛ رویایی که تا به امروز تعبیر نشده است.

سنگ فرش پیاده رو؛ ویترین هنرمندان خراسان/ رویای برپایی بازارچه صنایع دستی تعبیر نشد

 

به گزارش خبرنگار مهر، طی سالهای اخیر هنرمندان صنایع دستی خراسان چاره ای جز نمایش آثار خود بر روی سنگ فرش های پیاده روها نداشته اند، چرا که هیچ گاه رویای برپایی بازارچه ای دائمی برای عرضه صنعت دست در این استان به واقعیت نزدیک نشده و این امر از یک سو دلسردی هنرمندان را به دنبال داشته و از سویی دیگر موجب نابودی برخی رشته های صنایع دستی شده است.

منسوخ شدن 9 رشته صنایع دستی در خراسان

از مجموع 250 رشته هنرهای صنایع دستی شناخته شده حدود 35 رشته بومی خراسان رضوی است اما در حال حاضر به دلیل عدم حمایت های لازم از هنرمندان و نبود بازارچه ای برای عرضه این محصولات حدود 9 رشته صنایع دستی در این استان به کلی منسوخ شده است.

امروزه هنرهای سنتی و بومی این استان نظیر گیوه دوزی، جاجیم بافی، شرع بافی، کلنگری، صحافی سنتی، برک بافی، قفل سازی، علامت سازی و دباغی منسوخ شده اند.

یکی از کارشناسان صنایع دستی در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: فاصله گرفتن از سنت ها و روی آوردن به زندگی ماشینی موجب شده تا کمتر به صنایع دستی و بومی این استان توجه شود اما در حقیقت این وظیفه میراث فرهنگی است تا زمینه رونق این صنعت را فراهم کرده و با ایجاد نمایشگاه و بازار دائمی در مسیر حفظ سرمایه های بومی استان حرکت کند.

بهزاد کاشانی افزود: امروزه پیاده روها به ویترینی برای نمایش آثار هنرمندان صنایع دستی تبدیل شده و این امر به نابودی 9 رشته صنایع دستی انجامیده و حتی بسیاری از هنرمندان از ادامه فعالیت در این عرصه دلسرد شده اند، طوری که عدم برنامه ریزی مناسب به مشکلات صنعت دست دامن زده و این امر در حالی است که باید تولید و صادرات گسترده این محصولات در خراسان رضوی انجام می گرفت.

حراج آثار هنری در پیاده روها

وی ادامه داد: در گذشته خاستگاه رشته های هنری همچون ابریشم بافی، قلم زنی روی سنگ، ارغوان بافی، زیورآلات سنتی، کاشی سنتی، پوستین دوزی، گلدوزی، سنگتراشی و ... خراسان بود اما با گذر زمان و در سایه کم توجهی مسئولان امر کمتر می توان سراغی از این آثار هنری گرفت و  اگر هم پیدا شود باید در گوشه و کنار خیابان و در پیاده روها این آثار را خریداری کرد.

این کارشناس صنایع دستی عنوان کرد: حراج آثار هنری در پیاده روها در شان صنایع ارزشمند خراسان نیست و به نظر می رسد میراث فرهنگی به عنوان متولی این صنعت باید با جذب سرمایه گذار، بازارچه ای مختص صنایع دستی ایجاد کرده و با این اقدام موقعیت اشتغالزایی، تولید ثروت و معرفی هنرمندان این صنعت را بیش از گذشته مهیا سازد.

حسرت برپایی بازارچه صنایع دستی بر دل هنرمندان خراسانی ماند

آفرینندگان و خالقان صنایع دستی همچنان به دنبال تحقق آرزوی خود در زمینه برپایی بازارچه ای برای عرضه آثار هنری خویش هستند و عنوان می کنند که سالهاست حسرت برپایی چنین بازاری بر دل آنان مانده است.

یکی از هنرمندان صنایع دستی که در بخش قلم زنی روی سنگ تخصص دارد در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: برای هنرمندان صنایع دستی ایجاد نمایشگاه یا بازارچه ای دائمی؛ رویایی است که تعبیر نمی شود و سالهاست که وعده هایی از سوی میراث فرهنگی در این خصوص داده می شود اما هیچ زمان عملیاتی نمی شود.

آتنا خوش چهره بیان کرد: اگر مکان مناسبی برای عرضه و نمایش صنایع دستی در نظر گرفته شود آنگاه ظرف مدت کوتاهی هم بساط  محصولات بی کیفیت چین جمع می شود و هم با رونق صنایع بومی این استان، درآمد هنرمندان این عرصه افزایش می یابد.

وی ادامه داد: در حال حاضر مسئله ایجاد بازارچه و حمایت از هنرمندان صنایع دستی موضوعی نخ نما شده و سالهاست که همگان می دانند بزرگترین مشکل ما نبود محلی برای نمایش آثار هنری است.

داریوش صاحب کار هم که در حوزه سفالگری فعالیت دارد در گفتگو با مهر از موضوع حراج آثار هنری در پیاده روها انتقاد کرده و افزود: در کجای دنیا نسبت به هنرمندان صنایع دستی چنین بی مهری روا داشته می شود، مگر قرار بر حمایت از هنرمندان این عرصه نیست؟ آیا قرار است تا همیشه در کنج منازل خود آثاری را خلق کنیم و بعد در انتظار بمانیم تا در گوشه و کنار خیابان ها و پیاده روها کسی این آثار را خریداری کند؟

وی بیان کرد: مسئولان و متولیان فرهنگ و هنر این استان باید پیش از این به داد هنر این سرزمین می رسیدند و مشکلات هنرمندان را در رابطه با ایجاد بازار یا نمایشگاهی برای ارائه آثارشان حل می کردند. 

صادق صبورملکی که در رشته سنگتراشی کار می کند، به خبرنگار مهر گفت: سالهاست که چرخ صنایع دستی و بومی این استان لنگ می زند و امروز به دلیل عدم حمایت ها و فرهنگسازی لازم، صنعت دست نوعی سنت گرایی قلمداد می شود و  این در حالی است که تولیدات وارداتی و بی هویت خارجی هنرهای ما را از صحنه رقابت به پستوی موزه تاریخ رانده و بر زخم هنرمندان این مرز و بوم نمک پاشیده است.

این هنرمند اظهار کرد: بی مهری متولیان و دست اندرکاران نسبت به هنرهای صنایع دستی حکایتی است که تمامی ندارد و اگر به راستی هدف متولیان فرهنگی شناساندن صنایع دستی به بازارهای جهانی است باید فکری برای حمایت از این هنرمندان بکنند و از سویی دیگر اگر هدف دولت استفاده از این صنعت در حوزه اقتصاد و اشتغال زایی است، باید ارزش افزوده بالا و ارز آوری این صنعت را مدنظر قرار دهند.

وی عنوان کرد: هنرمندان صنایع دستی سالهاست هرگونه بی مهری را تاب آورده اند اما در حال حاضر دیگر نمی توانند نسبت به مسئله عدم ایجاد بازارچه برای عرضه آثار هنری خویش کوتاه بیایند.

ابراز گلایه مندی هنرمندان صنایع دستی از نبود جایگاهی برای ارائه کارهای هنری، واکنش مدیر کل میراث فرهنگی خراسان رضوی را در پی داشت و او کمبود اعتبارات و عدم حمایت های دولتی را از مهمترین دلایل عدم ایجاد این بازارچه عنوان کرد. 

ایجاد بازارچه بدون کمک بخش خصوصی محقق نمی شود

مدیر کل میراث فرهنگی خراسان رضوی در گفتگو با مهر یکی از مشکلات هنرمندان صنایع دستی را نبود مکانی برای عرضه آثار هنری آنان دانست و افزود: ایجاد بازارچه صنایع دستی یکی از راه های حمایت از هنرمندان این عرصه است اما این امر بدون کمک بخش خصوصی محقق نمی شود.

رجبعلی لباف خانیکی اظهار کرد: ایجاد بازارچه صنایع دستی یکی از آرزوهای بزرگ میراث فرهنگی این استان است که در صورت حمایت دولت و کمک های بخش خصوصی محقق می شود.

وی عنوان کرد: ما اعتقاد داریم که صنایع دستی، دارای ارزش بالایی است و به خوبی می دانیم که یک هنرمند صنایع دستی در شرایط مناسبی قرار ندارد و نیازمند بازارچه و نمایشگاهی برای عرضه آثار خویش است و در این راستا محمد پژمان معاون وزیر راه و شهرسازی قول مساعد داده تا زمینی را برای ایجاد بازار صنایع دستی در اختیارمان قرار دهد اما مهمترین مسئله در این بخش تامین اعتبار است.

مدیر کل میراث فرهنگی خراسان رضوی تصریح کرد: برای تجهیز این بازارچه نیازمند جذب سرمایه‌گذاران و تشکیل تعاونی برای هنرمندان هستیم البته این امر را هم باید مورد توجه قرار داد که صنایع دستی خراسان به دلیل وجود مضجع شریف امام رضا (ع) ارزش و اعتبار دیگری دارد و یک هنرمند در این سرزمین می‌تواند برجسته‌ترین آثار را خلق کند.

وی ادامه داد: تاکنون هیچ گونه منابع دولتی برای ایجاد بازارچه صنایع دستی اختصاص نیافته و این در حالی است که می توان با ایجاد این مکان مانع جولان کالای چینی و توجه به تولید کننده داخلی شد.

مدیر کل میراث فرهنگی خراسان رضوی با بیان اینکه صنایع دستی یکی از راهکارهای موثر در تولید ناخالص داخلی و عدم وابستگی به نفت است، افزود: راه‌اندازی این بازارچه زمینه مناسبی برای عرضه تولیدات هنرمندان به صورت مستقیم از تولید به مصرف است اما متاسفانه هیچ‌گونه منابع اعتباری برای ایجاد بازارچه‌های صنایع دستی وجود ندارد  به همین دلیل به دنبال کمک گرفتن از سرمایه گذاران بخش خصوصی هستیم.

لباف خانیکی عنوان کرد: ایجاد بازارچه های دائم محصولات تولیدی و صنایع دستی در اولویت برنامه های اداره میراث فرهنگی است و در این راستا ساخت و تاسیس بازارچه های محلی هم با هدف هم افزایی، فروش و تبلیغ محصولات صنایع دستی امری ضروری و انکارناپذیر است.

وی بیان کرد: با ایجاد بازارچه صنایع دستی؛ تولید و توزیع این صنایع نیز ساماندهی می شود و بی تردید ناشناخته بودن ظرفیت های استان در این زمینه و نقش پررنگ واسطه ها و دلالان، ضرورت های ایجاد بازارچه صنایع دستی به ویژه در مسیرهای پرتردد و گردشگری را دو چندان می کند.

اعلام حمایت مجلس از هنرمندان صنایع دستی

نماینده مردم مشهد و کلات نیز در رابطه با حمایت مجلس از هنرمندان صنایع دستی به مهر گفت: هم اکنون در مجلس شورای اسلامی برای حمایت از هنرمندان صنایع دستی آمادگی وجود دارد اما در رابطه با ایجاد بازارچه ای برای هنرمندان این حوزه باید میراث فرهنگی این استان از سرمایه گذاران و بخش خصوصی کمک بگیرد.

هاشم بنی هاشمی عنوان کرد: صنایع دستی در ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی نقش دارد اما این صنعت در صورتی در توسعه اقتصادی نقش دارد که هنرمندان مورد توجه و حمایت قرار گرفته و بازاری مناسب برای عرضه این محصولات ایجاد شود.

وی با اعلام اینکه امروز باید برنامه ریزی مناسبی برای سامان دادن به وضعیت صنایع دستی تهیه شود، افزود: این محصولات برای تولید مداوم نیازمند به مشتری دائمی هستند بنابراین باید بازارچه ای برای عرضه این محصولات ایجاد شده و از این طریق زمینه افزایش تولید و صادرات صنایع دستی و تولید ناخالص ملی نیز فراهم گردد.

به گفته بنی هاشمی با توجه به بومی بودن صنایع‌دستی افزایش تولید و صادرات آن در توسعه تولید ناخالص ملی تاثیرگذار است و از مهمترین معیارهای توسعه اقتصادی به حساب می آید.

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.