نخست وزیر یمن در نتیجه توافق صلح میان دولت این کشور و طرفداران حوثی ها که با میانجی گری سازمان ملل صورت گرفت، از سمت خود استعفا کرد. شیعیان یمن که مدتها از امتیازات زندگی اجتماعی و سیاسی در کشورشان محروم بودهاند، در طول یک دهه گذشته به منظور افزایش حضور سیاسی خود تلاشهای سازمان یافتهای انجام دادهاند. وقایع اخیر در یمن که در ظاهر ممکن است کاملاً بیارتباط به وقایع سوریه به نظر برسد، درحقیقت از اهمیت زیادی در زمینه تغییر اصول منطقهای دیکته شده توسط آمریکا و نیز استراتژی عربستان سعودی علیه دمشق برخوردار است. ورود حوثیها به ساختار حاکمیت یمن و نمایش ماهرانه و سریع آنها در اعمال قدرت درطول هفتههای گذشته باعث شده است عربستان سعودی استراتژی دفاعی در پیش بگیرد. سعودی ها نه تنها باید با چشم انداز ایجاد یک دولت دوست ایران در مرزهای شیعی جنوبی خود دست و پنجه نرم کنند، بلکه از نظر منطقهای نیز به نظر میرسد «حلقه شیعی» درحال تحکیم و تقویت است. همه اینها برای سوریه نتایج مثبتی در پی خواهند داشت و این درحالی است که سعودی ها درحال حاضر با این معما روبرو هستند که آیا به شکل تجاوزکارانهای به دنبال تغییر نظامی در سوریه باشند و خطر بی ثباتی داخلی در کشورشان را بپذیرند یا اینکه با کشور رقیب خود، ایران، در مورد رسیدن به توافقی برای آرام ساختن تنشها مذاکره کنند.
حلقه شیعی
ریانووستی ادامه میدهد: در جنگ سردی که میان ایران و عربستان سعودی در زمینه گسترش نفوذ در خاورمیانه جریان داشته است، سعودیها نفوذ خود را در میان کشورهای منطقه خلیج فارس از طریق به عهده داشتن ریاست شورای همکاری خلیج فارس به پیش بردهاند، درحالی که گسترش نفوذ ایرانیان از طریق تقویت به اصطلاح «هلال شیعی» که میان ایران، عراق و سوریه امتداد دارد، صورت گرفته است. اگر این، تنها پیکربندی ژئوپلتیکی بود که در منطقه خاورمیانه تعریف میشد، نفوذ منطقهای دو کشور ایران و عربستان به شکل یکسانی میان این دو کشور تقسیم میشد، اما ایران قادر بوده است در بحرین، یعنی شرق و جنوب عربستان سعودی و همینطور در یمن از نفوذ برخوردار باشد. این هلال معکوس شیعی در ترکیب با هلال تعریف شده ایران، عراق ، سوریه، یک «حلقه شیعی» از نفوذ فکری ایران دورتادور عربستان سعودی برای مقابله با شورشیان افراطی مورد حمایت عربستان در سوریه و عراق ایجاد میکند.
یمن، حیات خلوت عربستان سعودی
در ادامه این مطلب آمده است: یمن به عنوان فقیرترین کشور عرب جهان، مدتها کانون بیثباتی در منطقه بوده است. جامعه یمن متشکل از گروههای متخاصم زیادی از حوثیهای شیعی و انصارا... گرفته تا تروریستهای القاعده و جدایی طلبان جنوب یمن است. حوثی ها اعتراضهای خود علیه مقامهای یمن را از سال 2004 آغاز کردند و از آن زمان تاکنون، نیروهای سعودی هرازگاه به بمباران مواضع این گروه در مرزهای عربستان مبادرت کرده است. سعودیها از آن هراس دارند که گروههای شیعی یمن که براساس ادعای آنها تحت نفوذ ایران هستند بتوانند نفوذ، تسلیحات و نیروهای خود را در منطقه شیعی مجاور عربستان در جنوب این کشورافزایش داده و درعین حال باعث تقویت نفوذ ایران در حیات خلوت آسیب پذیر سعودی ها شود. وقایع بهار عربی از جمله اعتراضهای اکثریت شیعی بحرین علیه دولت این کشور، همچنین اعتراضهای شیعیان شرق عربستان به این وحشت سعودیها دامن زده است.
پیروزی حوثیها در یمن که درواقع نه فقط پیروزی، بلکه پیروزی گروه انصارا... و نمایندگان جنوب این کشور نیز هست را میتوان شکست استراتژیک عربستان سعودی دانست. با نمایش توانایی خود در تغییر سریع وقایع سیاسی کشور و برخورداری از حمایت ضمنی نیروهای مسلح، حوثیها به عربستان نشان دادند که باید جدی گرفته شوند. افزون بر این توافق صلح اخیر، نفوذ آنها را در دولت یمن رسمیت بخشید. از این رو با رقم خوردن پیروزی غیر مستقیم ایران از طریق موفقیت مبهوت کننده حوثی ها در چند روز اخیر در یمن، میتوان گفت، خطوط جنگ نیابتی میان ایران و عربستان در این کشور شکل گرفته است. افزون بر این، هرگونه شورش شیعیان در جنوب عربستان سعودی، پنجره فرصت را به روی شیعیان بخش شرقی این کشور برای از سرگرفتن اعتراضهای خود خواهد گشود و این، به شکل بالقوهای به واکنشهای زنجیرهای و در نتیجه بی ثبات شدن عربستان منجر خواهدشد، سناریویی که در صورت پیشرفت مذاکرات و بهبود روابط میان ایران و عربستان اتفاق نخواهدافتاد.
یک معامله بزرگ
نویسنده در پایان مینویسد: حوادث هفتههای گذشته در یمن نباید تعجب برانگیز باشد. این وقایع را باید نوعی مقابله با ائتلاف رو به گسترش ضد سوری و نیز شکل گرفتن «حلقه شیعی» دانست. بیرون آمدن سریع و برق آسای حوثی ها از گمنامی سیاسی و اجتماعی و تبدیل شدن به یکی از عناصر مقتدر در دولت جدید یمن، سعودی ها را از نظر استراتژیک در جبهه دفاعی قرار میدهد و میتواند به بازنگری در اولویتهای سیاسی این کشور منجر شود. چرخش از دولتی تهاجمی در شمال و ژستی دفاعی به خودگرفتن در جنوب، فشار را از روی ارتش عرب سوریه برخواهدداشت و ائتلاف اوباما برای تغییر نظام در سوریه را بشدت تضعیف خواهدکرد. البته سعودی ها هرگز حمایت خود را از نظامیان سوریه به طور کامل رها نخواهند کرد، اما حمایت های ایدئولوژیک ایران از حوثیهای یمن خواهد توانست معامله منطقهای بزرگی را رقم بزند که نتیجه آن خرید زمانی با ارزش برای بقای دولت سوریه خواهدبود.
نظر شما