گروه میهن: حسین احمدی- رقیه توسلی - صدای اره موتوری و تبر و شعله های سرکش آتش شما را یاد چیزی نمی‌اندازد. مثلاً یاد آدمهایی که گاهی با تمام قوا به خانه سبز جنگل یورش می‌برند و نفس زندگی را بند می آورند.

اینجا  بی مهری آتش  می افروزد!

 یاد درختانی که باز در برابر این همه نامهربانی، به دنیا اکسیژن و عشق می بخشند. سالهاست جمع این نیکی و بدی، جمع ناموزون فروتنی جنگل و بی حرمتی بشر را دیده ایم و از محاصره آدمیزاد بر سرزمین پهناور جنگل گفته ایم. از بی رحمی و بی احتیاطی  مسافران سهل انگار و چوپانان بی توجه. از ته سیگارها و کبریتهای روشن و از به آتش کشیدن بقایای محصول و از آنان که یادشان نمی ماند که زمان رفتن یک بطری آب روی آتش بپاشند.

سالهاست از بشری گفته ایم که با بوم سبز جنگل به مهر رفتار نمی کند. گاهی صاعقه می شود بر جسم اش و گاهی تکه تکه اش می کند و نمی داند این خواب تلخی که برای درختان دیده است، خیلی زود گریبان هستی اش را می گیرد. دریغ از این همه سخاوت... از بهشتی که در همنشینی با ما آدمها شکنجه می گردد، جاده می شود، می سوزد و به غارت می رود. دریغ از این سرای سبزی که عاشق اش نیستیم و از وداعی که ساده به آن تن می دهیم.

کاش قصه نادانی و نامهربانی و زیاده خواهی ما آدمها در آینده ای نزدیک تمام شود تا این مأمن سبز باد و پرنده، در حوالی مان آرام بگیرد و بتواند به ریه‌هایمان، هوای تازه و به چشمهایمان، لبخند هدیه دهد. بتواند برایمان دوباره قدمهای بلند بردارد و بی اندازه دوست مان بدارد. کاش روزی برسد که آدمها، ترانه های خوش این دیار را با صدای اره و تبر معاوضه نکنند و به تولید مثل جنگل فکر کنند. به پهناور شدن زمینی که تک تک درختانش همواره غمخوار و طبیب روح و جان بشرند.

کاش روزی بیاید که همه از قدکشیدن یک نهال لذت ببرند و از کُشتن و ناپدید کردن و سوزاندن جنگل دست بردارند. روزی که در معنای این سرزمین پُر از شاخ و برگ و پُر از اکسیژن و رؤیا بیشتر غوطه ور شوند.

 

 تهدید خشکسالی

خشکسالی فقط کمبود آب برای کشاورزی را به همراه ندارد، بلکه کمبود آب برای شرب و آتش سوزی‌های پراکنده و متناوب با دوره برگشتهای کوتاه در مناطق جنگلی و مرتعی و حتی اراضی بعضاً خشک و جلگه‌ای را در پی خواهد داشت. در تابستان امسال شاهد آتش سوزی های فراوانی در استانهای شمالی بودیم که با آمدن فصل خزان و برگ ریز درختان، احتمال وقوع آتش‌سوزی ها بیشترهم خواهد شد.

بطورکلی علل آتش‌سوزی‌ها را می‌توان به دو دسته انسانی و غیرانسانی تقسیم‌بندی کرد.عوامل انسانی نیز به دو دسته عمدی و غیرعمدی تقسیم می‌شوند که از دلایل عمدی می‌توان به فعالیتهای کشاورزی، دامپروری، اختلاف با نهادهای دولتی و اضافه نمودن به اراضی کشاورزی و از دلایل غیرعمدی می‌توان به بی‌احتیاطی مردم اشاره کرد.

در بین عوامل انسانی عمدی، سهم بی‌احتیاطی مسافران و همچنین شکارچیان غیرمجاز بیشتر از سایر عوامل است. مسافرانی که در حاشیه جاده‌ها و در مناطق تفریحی آتش می‌افروزند و فراموش می‌کنند آن را به طور کامل خاموش سازند، موجب می‌شوند آتش سوزی در سطح گسترده صورت گیرد.

همچنین شکارچیان غیرمجاز برای رسیدن به شکار بیشتر، عمداً جنگلها را به آتش می کشند بی آنکه از پیامدها و مجازات واهمه ای داشته باشند.

 

 تجهیزات ابتدایی در اطفای حریق

فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران (منطقه ساری) در گفت و گو با خبرنگار ما علل آتش سوزی در عرصه های مرتعی و جنگلی را طبیعی و مصنوعی ذکر می کند و می گوید: خشکسالی، شدت گرما، گردشگران، شکارچیان، دامداران و افراد سودجو می توانند در آتش سوزی‌های اتفاق افتاده در عرصه های منابع طبیعی دخیل باشند.

سرهنگ اسحاق محسنی از وقوع آتش سوزی در 6 شهرستان طی هفته های گذشته خبر می دهد و می گوید: منطقه “ولم “ بهشهر، “واودین” نکا، روستاهای واستان، خرچنگ و دزدک ساری، وسطی کلا قائم شهر و مرتع پنبه جارکتی بابل طی چند هفته گذشته دچار حریق شدند. وی یادآور می شود: طی این آتش سوزی ها 13 هکتار از عرصه های منابع طبیعی دچار حریق شدند که شامل 5 هکتار اراضی زراعی، 3 هزار متر مربع مرتع و بقیه عرصه های جنگلی بوده است.

وی اضافه می کند: بیشترین حریق در شهرستان آمل اتفاق افتاده، زیرا منطقه آتش سوزی دارای شیب 95 درصد بوده و به علت صعب العبور بودن، دستیابی به امکانات و تجهیزات اطفای حریق میسر نبود. همچنین باید با پیمودن 80 کیلومتر در مدت 4 ساعت به مناطق آسیب دیده می رسیدیم و نبود بالگرد در استان موجب شد نتوانیم بهنگام از این امکان، استفاده کنیم.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران وجود امکانات و تجهیزات در جلوگیری از گسترش آتش سوزی را بسیار مهم می خواند و می گوید: نداشتن پایگاه مرکزی اطفای حریق، نداشتن امکان مکالمه رادیویی و بی سیم، نبود بالگرد و کمبود امکانات، تجهیزات و نبود اعتبارات ویژه از مشکلات موجود می باشد.

سرهنگ محسنی با بیان اینکه در 35 سرجنگلبانی موجود باید پایگاه حریق احداث شود، خاطرنشان می کند: امکانات اطفای حریق باید در محدوده هایی باشند که آتش سوزی در آنجا اتفاق می افتد تا در نزدیک ترین فرصت زمانی، امکانات انتقال یابد. وی یادآور می شود: در این راستا مرکز اطفای حریق بهشهر در دست اجرا بوده و بخشی از کارها نیز انجام ولی هم اکنون قابل بهره برداری نیست!

وی با اشاره به اینکه فرماندهی واحد درارتباطات بی سیم و باسیم وجود ندارد، می گوید: در برخی مناطق نقاط کوری بوده که امکان ارتباط تلفنی نیست و بی سیم هم جواب نمی دهد و ارتباط امدادگران با فرماندهی عملیات برقرار نمی باشد تا مدیریت اطفاء صورت گیرد.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران با اشاره به اینکه سرانه حفاظت در دنیا یک نفر به ازای 2 هکتار و این رقم در کشور در هر 10 هکتار یک نفر است، یادآور می شود: برای اطفای حریق تجهیزات ابتدایی داریم و امکانات یگان حفاظت استان تنها شامل 9 دستگاه ماشین آتش نشانی و تجهیزات اولیه می باشد ! وی از گردشگران، مردم استان، روستائیان و شوراهای روستایی تقاضا می کند در صورت وقوع هرگونه حریق، مراتب را دراسرع وقت با شماره تلفنهای 1504و 01133344574 اطلاع دهند.

 

 علت آتش سوزی؛ عامل انسانی

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران نیز در گفت و گو با خبرنگار ما در باره علل آتش سوزی های اخیر در مازندران می‌گوید: در فصل تابستان گیاهان و بوته ها و علفهای خشک شده درشرایط مناسب آتش سوزی قرار می گیرند و با حضور گردشگران نیز این امکان تقویت می شود.

دکترناصر مهردادی با اشاره به اینکه علل اصلی آتش سوزی درمنطقه میانکاله که به لحاظ اهمیت زیست محیطی در کشور و جهان زبانزد است، عامل انسانی است، اضافه می کند: متأسفانه طی سالهای گذشته هجوم بی رویه گردشگران به داخل منطقه میانکاله موجب شده در بخشهایی از منطقه شاهد حریق، وجود زباله و کاهش حیات وحش باشیم.

وی به بازدید 40 هزار نفر از منطقه میانکاله در سال جاری اشاره می کند و می گوید: حداقل امکانات منطقه پاسخگوی این حجم عظیم گردشگر نیست و باید برنامه ای مدون برای حضور گردشگران در مناطق حفاظت شده تهیه گردد تا مسافران با مجوزهای لازم از این مناطق بازدید و به نحو مطلوب بهره گیرند.

همچنین با داشتن برنامه جامع براساس اصول زیست محیطی و توجه نمودن به معیارهای زیست محیطی می توان از مناطق چهارگانه استفاده معقول و منطقی داشت.

دکترمهردادی می افزاید: دامداران حاضر در منطقه میانکاله برای اینکه علوفه های موردنیاز دامهای خود را تهیه کنند شروع به آتش زدن بوته های سازیل می کنند تا بتوانند علفهای بیشتری داشته باشند که این امر اگر همراه با باد باشد موجب آتش سوزی فراگیر می شود.

وی به وجود 72 دامسرا در میانکاله که به نگهداری گاومیش، گوسفند و بز می پردازند، اشاره می کند و یادآور می شود: 80 هکتار از منطقه میانکاله دچار حریق گردید و حدود 70 درصد پوشش سازیل و 30درصد انار وحشی و تمشک در این آتش سوزی از بین رفت. همچنین وسعت آتش سوزی در آشوراده بهشهر 100 هکتار بوده که حدود 80 درصد سازیل، 15درصد تمشک و 5 درصد انار وحشی در آتش سوخت.

 

 نبود مدیریت آتش

هر انسانی بخصوص کانونهای جمعیتی که در مناطق جنگلی و مرتعی زندگی می کنند باید خیلی از مسایلی را که از آتش سوزی ها جلوگیری می کند، رعایت نمایند.

آتش سوزی در جنگلها، چه عامل طبیعی و غیرانسانی داشته باشد و چه انسانی، نیازمند مدیریت بحران است. اما شواهد نشان می‌دهد در کشور و در مناطقی که شمار آتش سوزی‌ها قابل توجه است، حتی کوچک ‌ترین وسایل برای ورود به عملیات اطفای آتش موجود نیست و این نبود مدیریت بار‌ها مورد توجه قرار گرفته و مسؤولان به آن اذعان داشتند در کشورهای اروپایی و برخی کشورهای آسیای شرقی که دارای جنگلهای بسیاری بوده و طبیعتا آتش سوزی در آنها هم بسیار بوده، تمهیداتی مانند سامانه‌های پیشرفته اطفای حریق توانسته از گسترش آتش جلوگیری کند.

حفاظت از جنگلها متعلق به گروه و قشر خاصی نیست، بلکه همه مردم باید حافظان منابع طبیعی باشند. جنگل نشینان، دامداران و ساکنان روستاهای حاشیه جنگلها نیز در حفاظت از جنگلها نقش مهمی داشته و باید با آگاهی دادن به آنان از حضورشان برای حفاظت از جنگلها یاری گرفت.

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.