شاید این شمار از نظر کمّی چندان چشمگیر نباشد، اما همین گروه شاغل با مشکلات زیادی مواجه‌اند که مهمترین آن انجام وظایف خانوادگی است. بتازگی هفته «سلامت زنان» را پشت سر گذاشتیم و این بهانه‌ای است تا بیشتر به مشکلات «زنان شاغل» بپردازیم.
زنان شاغل به حمایت نیاز دارند
دکتر مریم جهان افروز برهانی، جراح و متخصص زنان می‌گوید: بدون تردید اگر زن از حمایت، سلامت و فراغ بال کافی برخوردار نباشد، نمی‌تواند در هیچ جایگاهی از سطوح خرد تا کلان، نقش خود را به درستی ایفا کند. در زمینه فرزندپروری این مسأله جدی‌تر است، زیرا در شرایط کنونی جامعه جهانی که ضرورت حضور اقتصادی و اجتماعی احساس می‌شود، بانوان ایرانی نیز باید دوشادوش همسرشان فعالیت کنند. البته باید توجه داشت این مشاغل نباید سخت و فرساینده باشد، به گونه‌ای که توان روحی و جسمی زن را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین یکی از عوامل مؤثر در بهبود کیفیت فعالیت مادران شاغل، حمایتهای همه جانبه پدران است، در حالی که برخی مردان در این زمینه بی‌توجه هستند.
بزهکارانی که از گهواره بر می‌خیزند
ملیحه رئوفی که ۱۴ سال سابقه اشتغال دارد، در زمینه مشکلات زنان شاغل می‌گوید: همان گونه که زنان شاغل ناگزیر هستند وظایف مضاعفی را به انجام برسانند، ناچارند فشارهای گوناگون در محیطهای مختلف خانوادگی و اجتماعی را نیز تحمل کنند. برای نمونه با آنکه در خانواده‌هایی ضرورت اشتغال زنان برای تامین معاش خانواده اجتناب ناپذیر است و مردان به خوبی می‌دانند ناگزیر به همراهی همسر هستند، اما این تلاشها را نادیده گرفته و حتی بی‌ارزش می‌خوانند. درحالی که حمایت مردان می‌تواند توان زنان را برای انجام وظایف خود صدچندان کند.
اما دکتر برهانی با اشاره به فرزندپروری به عنوان مهمترین مسؤولیت زنان می‌گوید: برای آنکه زن در انجام وظیفه خطیر مادری موفق باشد نیز نیازمند سلامت، توان و حمایت کافی است. در غیر این صورت این فرزند است که صدمه می‌بیند.
بزهکاران، «مادر» ندارند
برهانی می‌افزاید: با نگاهی به سرگذشت بسیاری از بزهکاران می‌توان ریشه این مشکلات را در خانواده و بخصوص ارتباط با مادر دید.در واقع این آسیبها از گهواره آغاز شده است. البته زمانی مادر می تواند در رفتار با فرزند نقش حمایتی و عاطفی خود را به درستی ایفا کند که از سوی اطرافیان بخصوص همسر خود نیز حمایت و تایید کافی داشته باشد.
ازدواج یک سنت بسیار زیباست، اما در برخی خانواده‌ها و جوامع به شکل غذا به آن نگاه می‌شود، چنانکه مردان در آغاز زندگی که هنوز نیازمند روابط عاطفی هستند به مراعات و حمایت کافی از زن توجه دارند، اما با گذشت زمان که حس بی‌نیازی از روابط را تجربه کردند رفتارهای دیگرگون و گاه آزاردهنده نشان می‌دهند.
مردان زن ستیز!
دکتر برهانی با اشاره به کتاب «مردان زن ستیز» نوشته سوزان هاروارد اضافه می‌کند: براساس موارد گوناگونی که نویسنده با آن مواجه بوده است در جوامع و فرهنگهای مختلف گاه مردان تصور می‌کنند در صورت برتری زن در عرصه‌های گوناگون، آنها نقش فرادستی خود را از دست می‌دهند، بنابراین برای حفظ آن سعی می‌کنند زن را در شرایط ضعف و فرودستی نگاه دارند.
به اعتقاد وی، برای رفع این باور نادرست باید با فرهنگسازی و تربیت پسرانی آگاه؛ توجه داشت زن و مرد دو عنصر همسو و همسنگ در روند توسعه بشری هستند.
بانوان باید مادری کنند
آموزش روباتیک، سنجش خلاقیت و آموزش فلسفه؛ اینها نمونه‌ای از خدمات مهدهای کودک برای جلب نظر والدین است. اما آنچه همچنان وجود دارد نگرانی والدین از این فضاهاست.
رئوفی که یک بانوی شاغل و کار‌شناس مالی است، در این باره می‌گوید: گرچه فضاهای آموزشی رشد کیفی و کمی قابل توجهی دارند، اما هنوز هم والدین بخصوص مادران با احساس عذاب وجدان کودک خود را به دیگران می‌سپارند، اما از سوی دیگر نیز انتظار دارند این فضا‌ها بهتر از خودشان به کودک توجه و رسیدگی کنند، اما در حقیقت چنین نیست.
برهانی که بیش از ۵۰ سال فعالیت اجتماعی دارد با اشاره به تجربیات خود می‌افزاید: من سه فرزند موفق دارم و برای موفقیت آنها از هیچ تلاشی کوتاهی نکردم، اما با گذشت سالها که آنها سروسامان گرفته‌اند، با خود می‌گویم اگر من یک مادر تمام وقت بودم و خودم از آنها مراقبت می‌کردم نه پرستار خانگی، شاید فرزندانم موفق‌تر می‌شدند.
هیچ‌کس برای فرزند، مادر نمی‌شود
امروزه نیز مادران بسیاری هستند که ناچار به اشتغال هستند و باید پرستاری کودک را به مادربزرگ و یا مهد بسپارند، اما این افراد هرقدر هم که دلسوز و مهربان باشند، مادر نیستند. از این رو در جوامع پیشرفته زنان پیش از ازدواج و فرزندآوری ممکن است در دو شیفت فعالیت کنند، اما همین که وارد چرخه مادری شدند از مسؤولیتهای خود کاسته و متوجه مسؤولیت فرزندپروری می‌شوند.
کار‌شناسان علوم تربیتی نیز تأکید می‌کنند مادران تا دوسالگی به طور مستمر باید در کنار فرزند باشند. از این رو از راه‌های مؤثر در کاهش مشکلات اشتغال، می‌توان به کارهای پاره وقت اشاره کرد تا مادر فرصت بیشتری برای در کنار فرزند بودن، داشته باشد.
قوانینی برای اعتباربخشی به مادری
چند سالی است قوانین حمایتی مختلفی از زنان روی کاغذ‌ها آمده است، اما هنوز بانوان شاغل نتیجه آن را ندیده‌اند.
رئوفی با تأکید بر این مسأله می‌گوید: پیش از این قانون کاهش ساعت کار زنان اجرا می‌شد که با کاهش حقوق زنان شاغل همراه بود و کارفرمایان نیز رغبتی به انجام آن نداشتند. سپس صحبت از لایحه کاهش ساعات کار زنان شد که این لایحه نیز با تمام افت و خیز‌هایش اکنون به لایحه‌ای تبدیل شده که شامل تمامی زنان شاغل نمی‌شود و فقط زنان شاغل نیازمند به حمایت که دارای فرزند معلول،صعب‌العلاج یا زیر ۷ سال و یا همسران بیمار هستند، به درخواست خود می‌توانند از کاهش ساعت کاری برخوردار شوند.
همچنین تأکید می‌شود، این لایحه مربوط به زنان شاغلی که می‌خواهند استخدام شوند، نیست. به هرحال بانوانی که بتازگی وارد بازار کار می‌شوند نیز روزی ازدواج می‌کنند و مادر می شوند.
اگر ما به دنبال رشد کیفی جمعیت هستیم باید حمایتهای قانونی از زنان را منطقی و واقعی سازیم.
دکتر برهانی نیز می‌گوید: برای آنکه ثمره اشتغال زنان نصیب آنها، خانواده و جامعه شود، باید اولویت‌ها در استخدام‌ها، منطقی شود. از سوی دیگر با تأکید بر اهمیت فرزندپروری، باید خانه‌داری را به عنوان شغلی معتبر و ارزشمند در جامعه بازتعریف کنیم، زیرا در جوامع پیشرفته نیز با تمام توجه به اشتغال زنان، مادری با دو یا سه فرزند، ارزشمند‌ترین شغل برای مادران به شمار می‌آید.
نظر شما