نمایشگاه‌های استانی کتاب طبق برنامه مذکوراز اواسط خرداد ماه یکی پس از دیگری در استانهای مختلف کشور برگزار می‌شود و تا بهمن ماه ادامه می‌یابد.

سالهاست برگزاری نمایشگاه‌های کتاب درسراسر کشور، برای گسترش فرهنگ مطالعه در برنامه‌های معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته که به دلیل وجود مشکلاتی طی مدت فعالیت خود همواره با انتقاداتی از سوی فعالان حوزه نشرواهالی فرهنگ مواجه بوده است.

شانزدهمین دوره نمایشگاه کتاب خراسان رضوی از دوم تا نهم آبان ماه در مرکز نمایشگاههای بین المللی مشهد با حضور بیش از700 ناشر از سراسر کشور و60 نمایندگی نشر از 20 کشور جهان در 20 هزار مترمربع فضای نمایشگاهی در حال برگزاری است.

 استقبال مردم

سری به تالار فردوسی می‌زنیم، مدیر مسوول نشر دستور با بیان اینکه هر گاه ویترینی برای کتاب ایجاد شود موجب توسعه فرهنگ کتابخوانی می‌شود می‌گوید:ناشران با حضور در این نمایشگاهها می‌توانند آثار خود را در معرض دید اهالی کتاب قرار دهند و با دیدن آثار سایر ناشران از تجربیات آنان بهره مند شوند.

دکتر محمد شهری ادامه می‌دهد:حضور ناشران در نمایشگاههای کتاب به لحاظ مالی نه تنها خروجی قابل قبولی ندارد بلکه در مواردی موجب ضرر ناشر نیز می‌شود اما با این حال شرکت در نمایشگاههای مذکور ویترینی برای معرفی کتاب در سطح کشور می‌باشد که شاید بتوان گفت تنها مزیت آن همین مسأله است .

 مدیر تولید انتشارات الگو؛ استقبال مردم از این نمایشگاه را خوب ارزیابی می‌کند و می‌گوید: در روزهای آغازین بویژه روز افتتاحیه استقبال مردم بسیار خوب بوده است.

مرتضی فخری می‌افزاید: ناشران با حضور در این نمایشگاهها علاوه بر آشنایی با کتابهای جدید حوزه‌های مختلف، فرصت پیدا می‌کنند کتابهای جدید وآخرین ویرایشهای خود را به اهالی کتاب معرفی کنند ضمن آنکه در خصوص دانش آموزان و شناسایی نیازهای آنان نیز راهکارهای جدیدی برای توسعه نشر پیدا می‌کنند.

وی نامنظم بودن برنامه‌های نمایشگاههای استانی را یکی از نقاط ضعف نمایشگاههای مذکورعنوان می‌کند و می‌گوید: روز افتتاحیه که وارد نمایشگاه شدیم انتظار می‌رفت تمام امکانات فراهم باشد اما متأسفانه هنوز کارتن‌های کتاب ناشران در غرفه‌ها نبود و وسایل اصلی و برق کشی نیز ناقص بود به طوری که ناشران ونویسندگان خود باید کارهای شان را انجام می‌دادند. در حالی که در نمایشگاههای کتاب سایر استانها با توجه به اینکه تحت نظر موسسه نمایشگاههای کشور برگزار می‌شود نظم بیشتری حاکم است.

  عملکرد مستقل نمایشگاه کتاب مشهد

مسوول فروش انتشارات شهریار استان قم نیز معتقد است : نمایشگاههای استانی عرصه خوبی برای معرفی عنوانهای جدید کتابها به مخاطبان است وبه واسطه این نمایشگاهها می‌توان بخشی از ویترین کتاب را هرچند به صورت مقطعی وکوتاه برطرف کرد. البته مشروط بر آنکه امکان فعالیت برای تمام ناشران برابر باشد .

مجید شهری پور که سالانه تجربه حضور در20 نمایشگاه استانی را دارد می‌افزاید:استقبال مردم از نمایشگاههای کتاب قابل قبول است، ضمن آنکه این نمایشگاهها امکان معرفی آثار ناشران به مخاطبان را نیز می‌دهد و می‌تواند موجب رونق کتاب وتوسعه کتابخوانی شود.

شهری پور هزینه حضور ناشران در نمایشگاههای استانی را غیرمنطقی عنوان می‌کند واظهار می‌دارد: در برخی مواقع هزینه ای که ناشران برای شرکت در برخی از نمایشگاههای استانی صرف می‌کنند بیشتر از درآمد آنان از نمایشگاه است از این رو، انتظار می‌رود تمهیداتی از سوی دولت برای حضور پررنگ‌تر و ضرر کمتر ناشران در نمایشگاههای کتاب اندیشیده شود.

 فصل گرم بازار کتابهای کمک درسی

مدیر انتشارات ترانه نیز در خصوص زمان برگزاری نمایشگاه می‌گوید: بهتر بود نمایشگاه مذکور در تابستان برگزار می‌شد تا مردم با برنامه ریزی بهتر برای اوقات فراغت خود کتابهای مورد نظرشان را خریداری کنند.محسن خوافی ادامه می‌دهد: اکنون و در این فصل بازار کتابهای درسی وکمک درسی گرم است واغلب بازدیدکنندگان برای خرید کتابهای مذکور برنامه ریزی کرده اند وبازارسایر کتابها رونقی ندارد .

نماینده فروش انتشارات رادکان نیز دراین خصوص می‌گوید: متاسفانه هر سال نمایشگاه کتاب خراسان رضوی در اواسط فصل پاییز برگزار می‌شود که به دلیل سرمای هوا وهمزمانی آن با فصل مدارس تعداد بازدیدکنندگان نسبت به نمایشگاههایی که در فصل تابستان برگزار می‌شود کاهش چشمگیری دارد.

محمد ابوعطا می‌افزاید: مسؤولان استان تسهیلات قابل قبولی برای بازدیدکنندگان در نظر نگرفته‌اند، در حالی که هنگام برگزاری نمایشگاه کتاب تهران از تمام نقاط شهر به محل برگزاری نمایشگاه اتوبوسها به صورت رایگان تردد دارند وبازدیدکنندگان اطمینان دارند تا زمانی که نمایشگاه فعال است اتوبوس‌ها نیز در تردد هستند ، اما طی ایام برگزاری نمایشگاه کتاب مشهد علاوه براین مشکل که نمایشگاه فقط بعد از ظهرها دایر است وصبح‌ها تعطیل می‌باشد، ساعت کار نمایشگاه تا 21 می‌باشد وبا توجه به اینکه اغلب شاغلان تا ساعت 14 سرکار هستند وتا ساعت 16 استراحت می‌کنند زمان مفید بازدید از نمایشگاه 5 ساعت است که طی این زمان نیز اگر برنامه‌ریزی برای رفت وآمد بازدید کنندگان، ترافیک وشلوغی خیابانها را در نظر بگیریم در می‌یابیم تعداد بازدید کنندگان بسیار کمتر از انتظار خواهد بود واین به ضرر ناشران بویژه ناشران سایر استانها است.

به گفته وی کیفیت پایین امکاناتی که در برخی از این نمایشگاه‌های استانی برای ناشران در نظر گرفته می‌شود نیز از دیگر عواملی است که موجب بی مهری ناشران به نمایشگاههای مذکور شده است. اغلب نمایشگاهها از تهویه مناسب وغرفه‌های جادار برخوردار نیستند و ناشران بویژه ناشران شهرستانی در این خصوص با مشکلات متعددی مواجه‌اند.

 ادعای حمایت از حوزه نشر

ابوعطا ادامه می‌دهد: متاسفانه حمایت مسوولان استان از حوزه نشر وکتاب غیر قابل قبول است .در حالی که همیشه مدعی حمایت از حوزه نشر وکتاب هستند،اما متاسفانه طی سالهای اخیر کوچکترین حمایتی از این حوزه نداشته اند ومی توان گفت نمایشگاه کتاب مشهد نیز مانند نمایشگاههای کتاب سایراستانها به گونه ای برگزار می‌شود که دور از شأن کتاب واهالی آن است .