ما می‌توانیم فرصت لذتهای بی‌شمار را برای خود و اطرافیان فراهم کنیم، اما وقتی ما در کودکی تجربه بازی‌های کودکانه و لذت آن را درک نکرده‌ایم، چگونه می‌توانیم این لذت را به کودکمان بدهیم؟ البته این ممکن می‌شود، مشروط به اینکه در بازی‌های کودکمان سهیم و همراه شویم، زیرا بازی فرصتی برای کشف کودک است.

 فرصتی برای کشف کودکان

این متخصص روان‌شناسی بازی افزود: بنابر گفته افلاطون در یک ساعت بازی با افراد می‌توان اطلاعاتی به دست آورد که در یک سال مکالمه و محاوره میسر نیست، بنابراین اگر می‌خواهید فرزندتان را کشف کنید با او بازی کنید. بازی زبان منحصر به فرد ارتباط با کودک است.

وی با اشاره به جنبه‌های مختلف رشد و همسویی بازی با این جنبه‌ها ادامه داد: در دوره کودکی ما بازی‌هایی همانند هفت سنگ را انجام می‌دادیم که در این باز‌ی‌ها جلوه‌هایی از مراحل رشد جسمی و عاطفی دیده می‌شد و بازی کننده مهارتهای هماهنگی اعضا را به نمایش می‌گذاشت. آیا ما این روز‌ها هم با کودکان یک قل دو قل و هفت سنگ بازی می‌کنیم؟

 بازی، موجب رشد جسمی و شخصیتی کودک

عباس‌زاده تاکید کرد: بازی سبب رشد جسمی می‌شود، زیرا به دلیل تحرک، افزایش ایمنی بدن را بالا برده گردش خون را بهبود می‌بخشد. همچنین با افزایش سوخت و ساز در تناسب وزن مؤثر است. از دیگر ویژگی‌های جسمی بازی‌ها کاهش استرس‌هاست. این دکترای روان‌شناسی بازی افزود: والدین معمولاً بیش از آنکه به همراهی با کودک در بازی‌ها توجه کنند، به خود در کنار فرزندان در انجام تکالیف مدرسه اکتفا می‌کنند؛ حال آنکه اگر تفکر ما خشک و جدی باشد از شنا و بازی هم «درس جدی» درست می‌کنیم. مدام به فرزند فشار می‌آوریم که کلاس ورزش‌ات دیر شد پدرت برای تو هزینه کرده...

بنابراین والدین با رفتارهای خود در زمینه بازی فرزندان می‌توانند کاری کنند که کودک از یک گودال آب به اندازه یک اقیانوس لذت ببرد و یا حتی از ورزش مفرحی مانند شنا که باعث افزایش اعتماد به نفس وی می‌شود، گریزان باشد.

این استاد دانشگاه گفت: براساس پژوهشهای متعدد مشخص شده بازی بر روی حل خلاقانه مشکل، رفتار مشارکتی، نمرات آزمونهای هوشی، تفکر منطقی، محبوبیت در گروه همسالان و سازگاری آنها با دیگران موثر است. عباس‌زاده با اشاره به گونه‌های مختلف بازی افزود: از بازی‌های مرسوم کودکان بازی‌های زبانی است که شامل ۴ دسته می‌شود. در این بازی‌ها صدا‌ها و اصوات، نظامهای زبان‌شناختی، دستور زبان و آهنگ کلام مورد توجه است.

 بازیهای کودکان در سنین مختلف

در ادامه این نشست دکتر عباس‌زاده در پاسخ مادری که از اختلاف کودکان ۵ و۱۲ ساله خود نگران بود، گفت: کودک ۵ ساله در مرحله ‌شناختی متفاوت از برادر نوجوان خود قرار دارد. زیرا فرزند ۱۲ ساله بازی‌های با قاعده را می‌پسندد و طفل ۵ ساله تابع قاعده و قانون خاصی نیست، بنابراین بازی‌های این کودکان با مشکلاتی مواجه خواهد شد. اینجاست که والدین باید شرایط ملتهب این روند را اصلاح کنند.

نکته مهمتر اینکه تفاوتهای این فرزندان را بپذیرند. هنگام بروز تنش خونسرد باشند و حساسیت نشان ندهند. همچنین راه حل را از خود بچه‌ها بپرسند. البته ‌گاه این کشمکش‌های کودکانه، پیامهای عمیق‌تری را به والدین یادآوری می‌کند؛ به طوری که تذکر می‌دهد یک طرف از این کودکان به توجه و محبت بیشتر نیاز دارد. اینجاست که والدین باید نسبت به رفتار و نگاه خود بازنگری کنند. این در حالی است که در اغلب اختلافها والدین طرف فرزند کوچک را می‌گیرند و فرزند بزرگتر محروم می‌ماند. از این رو بار‌ها می‌شنویم خوش به حال اون که کوچکتر است. در حالی که باید به گونه‌ای عمل کرد که فرزندان از وضعیت خود رضایت داشته باشند، زیرا می‌خواهیم فرزند در این بازی‌ها جایگاه و توانایی خود را بشناسد و به این باور برسد که خوش به حال خودم که خودم هستم.

  بازی خواهر و برادر

دکتر عباس‌زاده درباره بازی فرزندانی از دو جنس نیز گفت: نگاه من به بازی دو خواهر و برادر ۱۳ و۱۶ ساله می‌تواند متفاوت باشد. در نگاه نخست بنا بر پیشفرض اینکه چون اینها از دو جنسیت مختلف هستند و در حال طی کردن روند بلوغ هستند دیگر نباید با هم بازی کنند، آنها را از هم جدا می‌کنند. اما در نگاه دیگر نیز می‌توان اعتقادی به این تفاوتها نداشت و بازی‌های آنها را نامناسب ندانست. زیرا این دو فرزند در کودکی نیز با هم بازی می‌کردند و در یک رده سنی قرار دارند. بنابراین به دور از نگاه جنسیتی باید به روند ارتباطی آنها ادامه داد و پذیرفت این تفاوت نقشها در قالب بازی می‌تواند به تکامل اجتماعی آنها کمک کند.