در این میان بازار مسکن یکی از بازارهای مهم به شمار می آید و اینکه در آینده با توجه به رخدادهای سیاسی وضعیت بازار مسکن چگونه خواهد بود را می‌توان پرسشی که این روزها در اذهان عمومی شکل گرفته، مطرح کرد.هرچند پیش بینی قیمت مسکن و اطلاع از آینده این بازار، همواره مورد توجه عموم مردم قرار داشته و از آنجا که سهم زیادی از متقاضیان بازار مسکن، اجاره نشین هستند، اینکه در آینده چه اتفاقی در بازار مسکن رخ می‎دهد، مورد توجه است.

از سوی دیگر، وضعیت ناپایدار اقتصادی در سالهای گذشته و تاثیر افزایش نرخ ارز بر بازار مصالح ساختمانی از مواردی بوده که همواره متقاضیان را نسبت به آینده نگران می‌کند، بنابراین قیمت مصالح ساختمانی، دستمزد و دیگر موارد مؤثر بر ساخت از دیگر عواملی است که می‌تواند با تغییرات ناگهانی بر نرخ تمام شده مسکن تأثیر گذار باشد.

 آثار نرخ زمین

اما روند افزایش قیمت در سالهای گذشته نشان داده بیشترین تأثیر بر افزایش قیمت مسکن، ناشی از نرخ زمین بوده است، به طوری‌که افزایش ناگهانی قیمت زمین و افزایش دلالی و سفته بازی در این بخش، می‌تواند قیمت مسکن را تا چند برابر افزایش دهد که در نهایت بر نرخ نهایی خرید و فروش مسکن و آپارتمان بسیار مؤثر است.

به گفته عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، در سالهای گذشته به دلیل اجرای طرح مسکن مهر، قیمت زمین در کشور 9 برابر شد که این افزایش قیمت، نرخ آپارتمان را 6 برابر افزایش داد، که این آمارها می‌تواند افزایش یکباره قیمت آپارتمان و ملک کلنگی را در کشور توجیه کند.

بیشترین تأثیر در افزایش قیمت مربوط به زمین است، اما اینکه چه عواملی می تواند بر نرخ نهایی این بخش تاثیر گذار باشد، به وضعیت اقتصادی و سیاستهایی بستگی دارد که دولت در بخش اقتصاد و سیاست در پیش می‌گیرد. به گونه‌ای افزایش یا کاهش قیمت نفت، قیمت دلار و طلا و سیاستهای بانک مرکزی در اعطای تسهیلات از عواملی است که بر قیمت زمین به عنوان یک کالای سرمایه‌ای تاثیر گذار است.

 افزایش عرضه

در این ارتباط دبیر انجمن انبوه‌سازان در گفت و گو با مهر به وضعیت آرام بازار مسکن اشاره می کند و می گوید: پیش بینی ما این است که در سال آینده تغییراتی در تولید مسکن رخ دهد و از این وضعیت رکود در ساخت و ساز بیرون بیاییم.

محمدمهدی مافی با بیان اینکه امیدواریم به سمت افزایش تولید مسکن پیش برویم، اظهار می دارد: بازار مسکن تحت تاثیر عوامل بالادستی قرار دارد و قیمت نفت و دیگر سیاستها بر این بازار تاثیر مستقیم دارد.

وی با تأکید بر اینکه معتقدیم سال آینده تولید مسکن افزایش پیدا می‌کند، در خصوص افزایش هزینه‌های ساخت مسکن، می افزاید: هرساله در پایان سال با تورم مواجه هستیم، اما به نظر می‌آید با توجه به روال هرساله، تورم در مصالح ساختمانی بین 10 تا 15 درصد باشد، البته اگر اتفاق خاصی در اقتصاد کشور رخ ندهد.

 حاکمیت شرایط مختلف بر بازار

وی با اشاره به اینکه هزینه ساخت مسکن هم اکنون بین 700 هزار تومان تا 3 میلیون تومان در نوسان است، اظهار می دارد: البته این رقم با توجه به تورم عمومی کشور در سال آینده، ممکن است به 850 هزار تا 3 میلیون و 500 هزار تومان برسد.

وی در پاسخ به این پرسش که ممکن است قیمت مسکن هم افزایش پیدا کند، می گوید: شرایط مختلفی بر قیمت مسکن تاثیر گذار است که قیمت زمین، عرضه و تقاضا از عوامل اصلی تعیین کننده قیمت به شمار می‌رود، ضمن اینکه همیشه ثابت شده رابطه یک به یک میان نرخ مصالح ساختمانی و قیمت زمین نبوده است.

وی تصریح می کند: در برخی مواقع دیده شده قیمت مسکن 100 درصد، اما مصالح 15 درصد افزایش داشته و یا اینکه برعکس بوده است، در نهایت رابطه یک به یک و خطی بین این دوعامل وجود ندارد و شرایط مهمتری بر بخش مسکن حاکم است.

وی با تأکید بر اینکه کمتر از 30 درصد از هزینه ساخت مربوط به مصالح ساختمانی است، اظهار می دارد: در شهرهایی مانند تهران، قیمت زمین تعیین کننده در بخش مسکن است، اما عوامل دیگر هرساله با تورم عمومی کشور افزایش پیدا می کنند و تاثیر خاصی بر بازار مسکن ندارند، مانند سال گذشته که با وجود افزایش دستمزد و دیگر هزینه ها، قیمت مسکن کاهش داشت.

 فاصله بین عرضه و تقاضا

وی با تأکید بر اینکه ادامه روند کنونی به کاهش تولید در بازار منجر می شود، بیان می کند: بنا بر آمار شهرداری تهران، صدور پروانه های ساختمانی با 45 درصد کاهش روبه‌رو شده است که این می‌تواند در آینده نزدیک فاصله عرضه و تقاضا را بیشتر کند.

در این ارتباط عضو هیات مدیره انبوه سازان با تأکید بر اینکه دولت باید برای بخش خصوصی انگیزه به وجود بیاورد و بهره‌وری را بالا ببرد، می گوید: نیاز مردم به مسکن قطع نمی شود و رشد جمعیت و نیاز سالانه همیشه وجود دارد.

وی می افزاید: اگر برنامه ای اجرا کنیم که نیاز مردم برطرف شود و معاملات افزایش یابد از شدت و نیاز بخش خصوصی کاسته می شود، در غیراین صورت فشردگی تقاضا بیشتر شده و در طول زمان با افزایش قیمتها مواجه می‌شویم.وی با تأکید بر اینکه اگر وضعیت بازار این گونه باشد سرمایه گذار هم نیازی به حضور در بازار نمی‌بیند، خاطر نشان می کند: بخش زیادی از انبوه سازان به دلیل فروش نرفتن واحدهای قبلی، سرمایه‌ای برای حضور در بازار مسکن ندارند و منتظرند تا واحدهای قبلی را بفروشند.

 ضرورت اجرای سیاستهای جدید

وی تصریح می کند: در سال جاری 40 تا 45 درصد کاهش تولید را در بخش مسکن داشتیم، بنابراین نیاز به اجرای سیاستهایی در بازار مسکن است تا این وضعیت بهبود پیدا کند.وضعیت کنونی بازار مسکن که با نبود سرمایه گذار، قدرت خرید پایین مصرف کنندگان و کاهش شدید عرضه روبه‌رو است، نیاز به اجرای سیاستهایی دارد تا در سالهای آینده، قیمت عوامل مؤثر بر مسکن را کنترل کند، در غیراین صورت بازار آینده به جای اینکه از تزریق پول پرقدرت بانک مرکزی ضربه بخورد، تحت تاثیر رکود مسکن و کاهش عرضه با مشکل مواجه خواهد شد.

حال باید دید سیاستگذاران بخش مسکن با توجه به وضعیت موجود و روند رو به رشد تقاضا برای مسکن چه تدابیری به کار خواهند بست تا بتوانند نیاز مردم را در این بخش تأمین نمایند.