دبير جشنواره تئاتر فجر از سوی اداره كل هنرهاي نمايشي منتصب مي شود، بنابراين بخش قابل توجهي از برنامهها و سياستهاي دبيرخانه نيز تابع شرايط و وضعيت اداره كل هنرهاي نمايشي است. در اين سالها كمتر اتفاق افتاده كه دبير جشنواره مستقل از اين اداره کل عمل کند و دبیرخانه و شورای سیاستگذاریای مستقل از این اداره داشته باشد.
در دوره بيست و هفتم، مجيد سرسنگي تا اندازهاي موفق به اين كار شد، اما در نهايت باز هم مديريتي متأثر از سياستها و برنامههاي اداره كل را به اجرا گذاشت.
جشنواره تئاتر فجر از بيست و پنجمین دوره تا بيست و هشتمین دوره در زمان مديريت حسين پارسايي در اداره كل هنرهاي نمايشي شرايطي داراي ثبات نسبی را تجربه كرد. شوراي سياستگذاري و ستاد برگزاري جشنواره نيز در اين چهار دوره تقريباً تركيب ثابتي از كارمندهاي اداره كل هنرهاي نمايشي (كه دورههاي بعد هم تيم اصلي ستاد برگزاري را تشكيل دادهاند) و همكاران، مدیران سیاسی و فرهنگی و استادان تئاتر خارج از اين اداره بودند.
اما عدم ثبات و اطمينان مديريتي در اداره كل هنرهاي نمايشي از سال 1389 و زماني كه محمد حيدري، دبير جشنواره بيست و نهم فجر بود و همچنين تغييرات مدام مديريت و سرپرستي اداره كل از اين دوران (اداره كل هنرهاي نمايشي از آن زمان تا دوره سی و سوم جشنواره تئاتر فجر سه مدير و دو سرپرست را تجربه كرده است.) تمامي شرايط اداره كل را به دبيرخانه جشنواره تئاتر فجر انتقال داده است.
6 دبیر برای 5 دوره
جشنواره تئاتر فجر در اين پنج دوره حضور 6 دبير را در دبيرخانه تجربه كرده است. دبير جشنواره در دوره سي ام و سي و دوم دو هفته پیش از جشنواره تغيير پيدا كرد و در جشنواره سی و سوم مدیر کل هنرهای نمایشی سه هفته پیش از جشنواره استعفا داد.
دبير جشنواره تئاتر فجر در دوره بيست و نهم محمد حيدري بود كه از اواخر دوران مديريت حسين پارسايي در اداره كل هنرهاي نمايشي به عنوان دبير انتخاب شده بود و دوباره براي دوره بعدي (دوره سيام) هم انتخاب شد و تنها چند ماه مانده به برگزاري جشنواره و پس از حضور مدير جديد اداره كل هنرهاي نمايشي در همان دوره سيام جاي خود را به دکتر رحمت اميني داد.
در سي و يكمين دوره جشنواره تئاتر فجر دكتر سعيد كشن فلاح، دبير جشنواره شد و در پايان كار مدیریت پیشین اداره کل هنرهای نمایشی، در حالي اسماعيل عالي زاد به عنوان دبير سي و دومين جشنواره تئاتر فجر انتخاب شده بود كه باز هم تغييرات در مديريت اداره كل هنرهاي نمايشي سبب شد تا تنها دو هفته پيش از برگزاري جشنواره قادر آشنا (مدير پيشين اداره كل هنرهای نمایشی) جايگزين او شود و حالا امسال اردشیر صالح پور(دبیر سی و سومین جشنواره تئاتر فجر) نه تنها خیلی دیر انتخاب شد، بلکه ظاهراً تا زمان استعفای مدیر کل هنرهای نمایشی (حسین طاهری) و فعال شدن دبیرخانه جشنواره از سه هفته پیش هیچ فعالیتی هم در مدت زمان حضورش در دبیرخانه قبلی تئاتر فجر نداشته است.
تعویض پی در پی دبیران
جشنواره تئاتر فجر در طول سي و دو دوره برگزاري (تا كنون) تقريباً هيچ گاه حضور يك دبير را در بيش از يك دوره تجربه نكرده است. از سويي تغييرات مداوم دبیر جشنواره در هر دوره از جشنواره سياست اداره كل بوده و از سوي ديگر شرايط اداره كل هنرهای نمایشی چنين تغييراتي را با خود به همراه داشته است.
اين در حالی است كه دست كم بررسي كيفيت نمايشها و ارزيابي بهترينهاي انتخاب شده، یک سال تئاتر ایران در هشت روزی که از آغاز برگزاری جشنواره تاکنون سپری شده، میتواند بيانگر اين مسأله باشد كه جشنواره در مدت چهار دوره اخير و در دوراني كه بيش از هر زمان ديگر دبيرهاي آن تغيير كرده و نيز در اداره كل با تغييرات پي در پي مديريت مواجه بوده، هر سال با نزول كيفيت آثار مواجه شده است. در گزارشها و نقدها و اخبار و... مي توان چنين نتيجه گيري اي را مشاهده کرد.
افت کیفیت آثار نتیجه انتخابهای شتابزده و زمان اندک میان انتشار فراخوان و تولید و انتخاب آثار جشنواره است. این شتابزدگی بویژه در بخش نمایشهای خارجی شرکت کننده در جشنوراه تأثیرات منفیاش را در اجراهای ضعیف خارجیها در جشنواره به نمایش گذاشته است.
جشنواره تئاتر فجر که حالا سی و سومین دوره برگزاری را تجربه میکند، متأسفانه در سالهای اخیر و در پی تغییرات مدوام مدیران و بی نظمی و آشفتگی فضای مدیریتی تئاتر ایران امروز خودش را با مشکلات بسیاری مواجه میبیند. مشکلاتی که البته بیش از هر زمان دیگر کیفیت و شکل برگزاری این جشنوراه را تحت تأثیر قرار داده است.
جشنوارهای که زمانی با گروه منظم و آشنا به کار در سالهای اخیر با کمترین حاشیه و البته به مراتب بهتر و مطلوب تر از امروز برگزار میشد، متأسفانه در سالهای گذشته به واسطه رفت و آمدها و سلیقههای و دبیرخانههای متفاوتش با مشکلات بسیاری روبهرو شده است.
دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر امروز بیش از هر زمان دیگری ثبات و آرامش میخواهد. این مهمترین رویداد تئاتری کشور نیازمند آرامش و زمان است که در روزهای پیش رو و برای دوره آینده برنامه ریزی کند و بتواند ضعفهایش را برطرف کرده و ساختارش را ترمیم کند. مطمئناً اگر برنامهریزی برای دوره بعدی جشنواره از امروز آغاز شود و دبیر جشنواره بعدی به زودی و پیش از آنکه دیر باشد، انتخاب شود؛ میتوان امیدوار بود که سی و چهارمین جشنواره تئاتر فجر دوباره شاهد روزهای خوب و پرنشاطی در تئاتر کشور باشد.
نظر شما