. این کودکان که اغلب حاشیه نشین هستند به دلیل نبود امنیت، اعتیاد والدین و فقر خانواده به کلانشهر‌ها روی آورده‌اند و برای کسب درآمد دچار انواع آسیبهای اجتماعی، بیماری و سوء تغذیه می‌شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد اشتغال این کودکان در مکانهای خلافکارانه، پاتوقهای مصرف مواد در دره‌ها و زندگی در مکانهای پرآسیب و گشتن در لا به لای زباله‌ها برای کسب در آمد و تماسهای آنها با سرنگهای آلوده می‌تواند از دلایل ابتلای آنها به ایدز و هپاتیت باشد. البته باید به این نکته اشاره کرد که نبود امکانات آموزشی و رفاهی در محل سکونت این کودکان و نبود درآمد، از دلایل اصلی روی آوردن این کودکان به مشاغل کاذب و انواع آسیبهای اجتماعی است.
ابتلای ۴۰ درصد کودکان خیابانی به ایدز
چندی پیش، دکتر «خسرو منصوریان» موسس انجمن حمایت و یاری آسیب دیدگان اجتماعی به آمار ۴۰ درصدی ابتلای کودکان خیابانی به «اچ.آی. وی» اشاره کرده و گفته بود شمار کودکان مبتلا به این ویروس از آمار موجود بیشتر است.
به گفته وی، کاهش آسیبهای اجتماعی از راه آگاهی رسانی به خانواده، حساس سازی جامعه و جلب مشارکت مسؤولان به منظور برجسته کردن نقش ارکان مختلف اجتماعی در هنجارسازی و بهبود روشهای اتخاذ شده از روشهای مهم مقابله با «اچ.آی. وی» به شمار می‌رود.
دکتر «مجید ابهری» جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در این باره به «قدس» می‌گوید: کودکان خیابانی در کشور ما به دو گروه کودکان خیابان و کودکان در خیابان تقسیم می‌شوند. کودکان خیابانی افرادی هستند که در خیابان کار و زندگی می‌کنند و ارتباط آنها با خانواده‌شان قطع می‌باشد، اما کودکان در خیابان افرادی هستند که صبح تا شب در خیابان هستند و شبها نزد خانواده یا شبه خانواده برمی‌گردند.
وی با بیان اینکه این کودکان از نظر والدین به چند گروه تقسیم می‌شوند، می‌افزاید: نخستین گروه شامل کودکان تک والد هستند که با پدر و یا مادرشان زندگی می‌کنند؛ دسته دوم کودکان بد والد نامیده می‌شوند که دارای پدر و مادر معتاد یا زندانی هستند؛ گروه سوم نیز کودکان بدون والدین به شمار می‌روند که در مراکز خاص نگهداری می‌شوند.
چند تقسیم‌بندی برای کودکان خیابانی
این آسیب‌شناس اجتماعی تصریح می‌کند: بررسی‌ها نشان می‌دهد، ۸۰ درصد از این کودکان، غایب از مدرسه هستند که به سه گروه کودکان کار، کودکان بزهکار و کودکان متکدی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این گروه‌ها دارای تقسیمات گوناگونی هستند.
دکتر ابهری با اشاره به اینکه متاسفانه ۷۰ درصد از کودکان خیابانی را فرزندان مهاجران تشکیل می‌دهند، می‌افزاید: این افراد بیشتر در گروه‌های کودکان بزهکار قرار دارند و جیب بری، دله دزدی، سرقت لوازم اتومبیل و دخل زنی جرایمی هستند که اغلب توسط آنها انجام می‌شود.
ابهری توضیح می‌دهد: کودکان کار به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند. کودکان مشاغل واقعی و مشاغل کاذب؛ نوجوانان مشاغل واقعی افرادی هستند که در کارگاه‌های زیر زمینی و زباله دزدی مشغول به کار هستند؛ این افراد نه از پوشش بیمه‌ای برخوردار هستند و نه مزد واقعی به آنها داده می‌شود و در اغلب اوقات متاسفانه مورد آزار جنسی بزرگتر‌ها قرار می‌گیرند
این جامعه‌شناس ادامه می‌دهد: کودکان مشاغل کاذب آنهایی هستند که در ظاهر با پوشش کار و کاسبی در خیابانها و اماکن مختلف حضور دارند. فروش فال، دعا، انواع لوح‌های فشرده، گل و امثال اینها پوششی برای تکدی‌گری این کودکان است. در این میان نیز افرادی وجود دارند که در خیابانها و پارکها و میادین شلوغ پرسه می‌زنند و با شکار کودکان سرگردان آنها را به تیمهای مختلف اضافه می‌کنند.
چگونگی شیوع ایدز در کودکان خیابانی
این استاد دانشگاه با بیان اینکه کودکان مشاغل واقعی افرادی هستند که از کودکی به پیری می‌رسند و جوانی را نمی‌بینند، می‌افزاید: این کودکان که اغلب نان آور خانواده‌های خود هستند گرفتار بیماری‌های مختلف گوارشی، استخوانی، روحی و عصبی و پوستی می‌شوند.
به عنوان نمونه دخترانی که در کارگاه‌های قالی بافی و در محیطی غیربهداشتی و بدون نور کار می‌کنند در این طیف قرار دارند.
دکتر ابهری، به شیوع بیماری ایدز در کودکان خیابانی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: به خاطر شرایط موجود برای کودکان خیابانی، آنها دارای رفتارهای پرخطر بوده و علاوه بر بیماری‌های جسمی و روحی گاهی به «اچ.آی. وی» نیز مبتلا می‌شوند؛ زیرا بیشتر این نوجوانان در گروه کارگران جنسی قرار گرفته مورد آزار جنسی و تجاوز قرار می‌گیرند و به مرور این حرکت برای آنها به صورت شغل یا عادت، نهادینه می‌شود.
۷۰ درصد کودکان خیابانی دچار اعتیاد می‌شوند
وی با اشاره به گرفتاری بیشتر کودکان خیابانی به اعتیاد ادامه می‌دهد: بر اساس تحقیقات انجام شده حدود ۷۰ درصد از کودکان خیابانی دچار اعتیاد می‌شوند و سیگار مصرف می‌کنند؛ البته به جرأت می‌توان گفت اعتیاد برخی از آنها از دوران جنینی شروع می‌شود چون والدین معتاد دارند و پس از تولد نیز برای اینکه باید برای گدایی همراه پدر و مادرشان باشند، باز هم معتاد می‌شوند و این روال تا بزرگسالی ادامه می‌یابد.
دکتر ابهری می‌افزاید: نگهداری و درمان این گروه از جامعه باید به طور متمرکز انجام شود و در حین درمان و بعد از آن نیز آموزشهای درسی فنی و حرفه‌ای برای اشتغال به این کودکان داده شود. وی ادامه می‌دهد: اصلی‌ترین سازمان متولی جمع‌آوری و نگهداری این کودکان در کشور، سازمان بهزیستی است که به ظاهر به خاطر تنوع وظایف و تعدد خدمات و محدودیتهای سخت افزاری و نرم افزاری به تنهایی قادر به مقابله با پدیده کودکان خیابانی نیست؛ در نتیجه باید یک کارگروه مشترک مرکب از بهزیستی، وزارت بهداشت، قوه قضاییه، نیروی انتظامی و وزارت آموزش و پرورش همسو با تشکلهای مردمی و نیروهای داوطلب با سیاستگذاری و ایجاد کارگروه‌های مشترک به مقابله با این پدیده ناهنجار اقدام کنند.
کودکان خیابانی امروز؛ بزهکاران و جانیان فردا
دکتر ابهری، تأکید می‌کند: کودکان خیابانی امروز بزهکاران و جانیان فردا هستند، بنابراین برای مقابله با این پدیده در آینده و جلوگیری از انجام هزینه‌های قابل توجه باید با این آسیب مقابله شود. هیچ کس به درستی شمار واقعی این کودکان سالم و بیمار را نمی‌داند، یعنی به خاطر وضعیت پیچیده این کودکان، سرشماری آنها دشوار و طاقت فرسا بوده و از عهده یک سازمان خارج است.
نظر شما