وی افزود: عدهای به دنبال آن هستند که بگویند در عربستان هیچ چیزی وجود ندارد و وضع قوانین در این کشور صفر است و احتمال انقلاب درآن وجود دارد. البته به نظر میرسد که برخی اوقات آمال و آرزوها هم در بین این نظرات پنهان است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه اظهار داشت: رویه و تفکر دیگری از عربستان که در بین ایرانیان وجود دارد که این کشور را قوی و موثر در منطقه و جهان میدانند که حتی میتواند مذاکرات هستهای ایران با 1+5 را متوقف کند.
زنگنه خاطرنشان کرد: هر دو دیدگاه موجود در کشورمان از عربستان سعودی اشتباه میباشد که همین تفکر اشتباه منجر به ارائه اطلاعات غلط به تصمیمگیرندگان در نظام جمهوری اسلامی شده، در حالی که باید واقعیتها را بدون هراس بیان کرد.
وی گفت: در عربستان به شکل فعلی غیر از دوره صدر اسلام که پیامبر گرامی(ص) توانستند کل شبه جزیره عرب را متحد کنند، در دیگر دورهها این وحدت وجود نداشته است.
زنگنه افزود: عربستان بین افراد مختلف دست به دست شده است و عمدتا تمرکز مدیریتی در این کشور در غرب عربستان وجود داشته و کمتر مراودات تاریخی در مرکز این کشور رخ میداده است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به وجود تمدن و فرهنگ در شرق عربستان اظهارداشت: مرکز عربستان مهجور و متروک و کممراوده بوده است، اما رفت و آمد عمده در این کشور بیشتر در مناطق ساحلی و مشرف به دریای سرخ و همچنین دریای عمان و خلیجفارس بوده است.
وی با اشاره به تعبیر عرب و تعبیر اعراب در قرآن کریم خاطرنشان کرد: پیغمبر اکرم اعراب را حرحری مذهب و دارای اخلاقی متفاوت و متغیر و روزی دیگر دارای شجاعت و روز بعد دارای خیانت هستند اما عرب یعنی دارای فرهنگ و تمدن و شناخت قوی و مراودات و داد و ستدهای فراوان که البته به نظر میرسد که این اعراب حرحری مذهب ناظر بر اعراب بدوی مرکز عربستان هستند.
زنگنه افزود: از منطقه ریاض حوادث محدود و معدودی در تاریخ این کشور موجود است و این موضوع تا زمان امپراطوری عثمانیها در منطقه ادامه داشته است که در آن موقع این حکومت بر مناطق شرق و غرب عربستان مسلط میشود.
این کارشناس مسائل خاورمیانه خاطرنشان کرد: فرزندان آلسعود و عبدالوهاب در گذشتههای دور یعنی 300 سال پیش به مناطق اطراف عربستان نظیر کویت و ... هجرت کردهاند که همزمان این هجرت با حضور کشورهای استعمارگر در خلیجفارس بوده است.
وی گفت: طی 300 سال اخیر ارتباط بین خاندان آلسعود و محمدعبدالوهاب به هیچ وجه گسسته نشده است.
زنگنه افزود: خاندان عبدالعزیز با حمله به شرق عربستان و مکه و مدینه به این بهانه که این افراد رافضی هستند این منطقه را اشغال کردند. همچنین آنها جده را نیز با مذاکره با مسئولان ارشد تسخیر و حکومت عربستان را در دست گرفتند.
وی اظهار داشت: جنوب عربستان منطقهای کوهستانی و صعبالعبور و محل سکونت شیعیان اسماعیلیه است که متصل به شیعیان یمن نیز میباشند.
زنگنه با اشاره به درگیریهای عثمانی با آلسعود و کمک انگلستان به این خاندان و همچنین انعقاد قرارداد مودت خاطرنشان کرد: ذخایر نفتی فراوان و حمایت انگلستان و هماکنون آمریکا و همراهی با صهیونیستها جزو شاخصهای عربستان فعلی آلسعود است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: شاخصهای عربستان و همراهی با قدرتهای بزرگ باعث شده بود که این کشور یکی از قدرتهای برتر منطقه شود و هیچ کشوری جرات تعدی به آن نداشته باشد ضمن اینکه با همین شرایط و با حمایت غرب تبدیل به یکی از دو پایههای قدرت و امنیت در منطقه شد و پایه دیگر آن ایران بود که پس از انقلاب اسلامی در سال 1979 عربستان تبدیل به پایه اصلی شد.
زنگنه با اشاره به حضور جماعت اخوانالمسلمین در بین عربستان افزود: نیروهای اخوان در عربستان به اعتراضهای مذهبی علیه عبدالعزیز روی آوردند ولی عبدالعزیز با فریب توانست اخوانیهای عربستانی را به منطقهای برده و آنها را به صورت مطلق از بین ببرد.
وی خاطرنشان کرد: ائتلاف بین دستگاه مذهبی و دستگاه حاکمیتی در عربستان وجود دارد ضمن اینکه در دستگاههای مذهبی شاهد رویههای مختلفی هستیم که اولین فرزند آلسعود به نام عبدالعزیز به دلیل بیماری کنار گذاشته میشود و با دیگران هم رفتارهایی مشابه انجام شده است که در دوران حکومت فهد اتفاقات این چنینی زیاد رخ داده است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه افزود: در عربستان سعودی به نفر اول حاکمیت ابتدا امام و سپس امیر و بعد از آن ملک و در نهایت صاحبالجلاله که عنوان خواست خداوند است را میگویند که این اسامی تعارضی را بین حاکمیت و قدرت سیاسی و قدرت دینی ایجاد کرد. البته بعدها فهد به دلیل این اتفاقات نام خود را خادم الشریفین برای رفع نگرانیها بر خود نهاد.
وی خاطرنشان کرد: یکی از عناصر قدرت در عربستان استفاده ابزاری از فلسطین و نفت بود که فیصل با تلاش خود به دنبال بهره برداری از نماد قدس و دفاع از فلسطین و همچنین استفاده از نفت به دنبال کسب منافع برای خود بود. در همین راستا دفاع از فلسطین با تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی شکل گرفت. همچنین با تحریم نفتی غرب و آمریکا حمایت از مصر و سوریه و فلسطین در دستور کار عربستان قرار گرفت که این اقدام فیصل به عنوان یک اقدام شاذ و نادر و تکرارنشدنی تلقی شد.
زنگنه گفت: دفاع از فلسطین و آرمانهای مشترک اسلامی میتوانست برای عربستان توجیه داشته باشد زیرا این کار میتوانست به اقدام جمال عبدالناصر در مصر که به دنبال ناسیونالیسم عربی بود تعرض شود ولی فیصل به دنبال حمایت اسلامیت بود اما استفاده از نفت علیه غرب هشداری برای عربستان به حساب میآمد زیرا بعد از این وقایع بود که غرب هیچ گاه به عربستان اجازه تصمیمگیری مستقل درباره نفت را نداد.
وی افزود: عربستان نفتی در نگاه آمریکا از آنجایی اهمیت دارد که کشوری است که میزان استخراج و فروش و همچنین قیمت نفت را در بازارهای جهانی کنترل میکند اما استفاده از نفت برای تحریم غرب، عربستان با آمریکا توافق کرد که فروش این منبع طبیعی با دلار انجام شود ضمن اینکه این موضوع، قدرت و ارزش پول آمریکا را بالاتر برد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه افزود: نفت شل برای آمریکاییها فقط برای مصارف داخلی این کشور و نه برای صادرات است ضمن اینکه نفت شل هیچ جایگاهی در کنترل بازارهای جهانی و افزایش قدرت دلار ندارد پس باید بر روی نفت عربستان حساب ویژهای باز کند.
وی با بیان اینکه عربستان تا زمان فهد دارای قانون اساسی مدون نبود ولی سه نظامنامه حکومتی اعلامی توسط وی عربستان را وارد فصل جدیدی کرد خاطرنشان ساخت: نظامنامه مدنظر فهد شبیه قانون اساسی بود بدون اینکه نامی بر روی آن گذاشته شود که پس از این نظامنامه اعتراضها در این کشور برافروخته شد و حتی برخی افراد به جعل قوانین جدید در برابر قرآن توسط حکومت فهد اعتراض داشتند و گروه دیگری نیز به دنبال زمینه مشارکتهای عمومی و همچنین دفع تجاوزات بیگانه بودند.
زنگنه گفت: اعتراضات ملایم و با ملاطفت در داخل عربستان برای اجرای صحیح اسلام از سوی اخوانالمسلمین وجود دارد که تنها این اعتراضات به درون خاندان آلسعود نیز محدود نمیشود.
وی اظهار داشت: 30 درصد مساجد عربستان در اختیار اخوانالمسلمین است ضمن اینکه 50 درصد مساجد این کشور نیز تحت کنترل وزارت امور مساجد دینی است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه به نفوذ اخوانالمسلمین در بین خاندان آلسعود و سلطنتی اشاره کرد و گفت: از بین 50 درصد مساجد تحت کنترل وزارت امور دینی عربستان درصد بالایی نیز در اختیار اخوان است و به همین دلیل قدرت فراوانی در اختیار اخوانیها است که بعد از روی کار آمدن دولت مصر کمک فراوانی به اخوان مصر صورت گرفت.
زنگنه با بیان اینکه عربستان با چند تهدید روبروست خاطرنشان کرد: تهدید داخلی شامل جریان اخوان و القاعده و داعش و مذهبیهای سنتی و همچنین منورالفکرهای تحصیلکرده در خارج که دموکراسی و انتخابات و حضور آزاد زن در اجتماع را دیدهاند توانسته حاکمیت عربستان را دچار چالش کند.
وی تصریح کرد: عربستان فعلی تهدیدی را از ناحیه شرق عربستان یعنی منطقه شیعهنشین نمیبیند زیرا این شیعیان اسماعیلیه مسلح هستند و چون قبیلهای هستند خواستههایی مانند حفظ حرمت خود را دارند ضمن اینکه اسماعیلیه در مصر و عربستان و در شبهه قاره به دنبال اهداف سیاسی علنی نیست بلکه تنها به دنبال فعالیت و کسب منافع به غیر از راههای سیاسی است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه افزود: اگر بحث بحرین شدت پیدا کند میتواند به سرعت و شدت به شرق عربستان منتقل شود و آن موقع تهدید امنیتی برای سعودیها به حساب خواهد آمد.
زنگنه با تاکید براینکه تهدیدی که از سمت یمن به سمت عربستان احساس میشود از تهدید الحوثیها بیشتر است خاطرنشان کرد: با وجود حضور یک و نیم میلیون یمنی حوثی و شافعی و زیدی در عربستان سعودی و بافت قبیلهای موجود در عربستان این امر میتواند در آینده خطر و تهدیدی برای آلسعود به حساب آید.
وی اظهار داشت: مشکلی که یمنیها با عربستان دارند حضور، تسلط و تصاحب آنها بر مناطق نفتی یمن است و اگر روزی یمن بخواهد زندگی معمولی داشته باشد باید به منابع نفتی خود دسترسی پیدا کند که آن موقع با عربستان دچار چالش میشوند همچنین امکان انتقال تهدید از سوی الحوثیهای یمن به سمت عربستان وجود نخواهد داشت اگر سیاست عادلانهای از سوی عربستان به اجرا درآید.
زنگنه با بیان اینکه عربستان نگرانی را مبنی بر تسلط الحوثیهای یمن بر دریای سرخ و بابالمندب دارد گفت: تاکنون حوثیها رفتاری مسئولانه و بدور از افراطیگری داشتند و هیچ گاه به قتل و غارت و کشتار نپرداختند. همچنین حوثیهای یمن به دنبال مشارکت و تسلط بر منابع و منافع خود در یمن هستند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در پایان اظهار داشت: عبدالله با تعیین ولیعهد دوم رسم قبلی موجود در عربستان مبنی بر وجود یک ولیعهد را نقض کرده هرچند که سلمان پادشاه فعلی عربستان هم ادامهدهنده همان راه است البته زمانی که عبدالله روی کار آمد همه فرزندان فهد را کنار گذاشت اما ارتباط خود را هیچ گاه با آنان قطع نکرد.
نظر شما