فضا ،جایی که انسان در آن حضور می یابد و به دنبال آن فرهنگ شکل می گیرد.فضایی باز که فضای بسته ای آن را در بر گرفته که معماری درون گرای سنتی ایران را به منصه ظهور می رساند که ناشی از نوع آب و هوا ،احساس نا امنی در طی قرون متمادی و باورهای مذهبی است که در تک تک مساجد، کاروانسراها و ابنیه ایران مشاهده می گردد که خلوت و سکوتی وصف ناپذیر را در خانه های چهار فصل با تابستان نشین و زمستان نشین فراهم می آورد. و در سرداب که حوضی در میانه آن قرار دارد و آب قنا تی  که هر از گاهی از آن گذر می نماید به همراه جریان هوای باد گیر،  موجبت گردش هوایی مطبوع وفضایی خنک را در تابستان های سوزان فراهم می آورد.در ها و پنجره های اتاق هایی که  به حیاتی سر سبز با حوضی آب در میانه  آن، رخ می نمایند و آن را در بر گرفته اند تا نور و نسیم دل انگیز را در هوای گرم و خشک ،به اتاق  دعوت نمایند. به عبارت دیگر، خانه هایی که  کمتر رو به معابر یا میادین چهره می گشایند ودر کوچه پس کوچه های دوستی که هر از گاهی سر پوشیده اند، گرد هم آمده اند تا از انظار عمومی دور باشند  و فضایی همگن و توده  فشرده ای را در برابر آب هوای خشک  و گرم فراهم آورند  که ورود به این خانه ها با عبور از هشتی و دالان های آن امکان پذیر است.

عکسهاومتن : راحله مهیج

منابع:

- مرکز  آموزش و پژوهش همشهری،خانه و پیرامون

- سازمان نوسازی شهر تهران

-ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم در اقلیم گرم و خشک ایران،محمود توسلی

-بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران وحید قبادیان

- خشت و خیال شرح معماری اسلامی ایران کامبیز نوایی،کامبیز حاجی قاسمی