واقعیت این است که این برنامه ها نیستند که اهداف را مشخص میکنندو بلکه این سلایق و منافع ومطامع افراد وشخصیتهای سیاسی و اقتصادی هستند که برنامه های راتحت تاثیر قرار میدهندو درست به همین دلیل هم هست که ما هرگز برنامه محور نبوده ونخواهیم بود ، درحوزه اقتصاد که وضع به مراتب اسف انگیز تراست .

دراین بخش نه تنها سلایق که برخی مواقع منافع نیز جایگزین برنامه ها میشود یعنی فعالان اقتصادی کشور هرگز نمیدانند که چه زمانی صادرات محور هستیم و چه زمانی واردات محور ، گاهی دراوج کمبودهای ارزی اقدام به واردات کالاهای لوکس میشود و گاه درزمانها گشایش ارزی حتی راه برای واردات فن اوری و ماشین الات مورد نیاز هم بسته میشود.

این درحالی است که نفت حرف اول واخر را دراقتصاد ما میزندو بقیه سازو کارها به نوعی فرعی ولوکس بحساب میاید ، اما اکنون دیگر دوره نفت سالاری تمام شده و باید به صادرات نه به عنوان راهی برای اشتغال که به عنوان رگ حیات بخش کشور نگریسته شود که علاوه بر اشتغال میتواند اقتصاد کشور را از رکودی که بردست وپایش تارافکنده نجات دهد.

اما برغم این ضرورت هنوز نه ساختار صادارت محور داریم  ونه باور به اینکه باید با صادرات غیرنفتی کشور را نجات دهیم.

جالبتر اینکه همین اندک صادارتی هم که از کشور انجام میشود بدون نظارت و فارغ از استاندارها به گونه ایست که یا بهترین محصولاتمان را به صورت فله ای فروخته و ارزش افزوده را نصیب دیگر کشورها میکند یا چنان است که جز بدنامی برای کالای ایرانی وبستن بازار بر روی کالای ایرانی چیزی نصیب کشور نمیکند، این درحالی است که صادرات باید خود راهی برای بازکردن بازارهای جدید بر روی کالاهای جدید کشورمان باشد .

همین چند وقت پیش بود که فراموش کردیم با کشورهای اسیای میانه که بهترین بازار صادراتی دهه قبل بود چه کردیم و بازار افغانستان و عراق را هم که این روزها درقبضه داریم چه میکنیم . صادرات کالاهای بی کیفیت به این دو کشور تا جایی بالاگرفت که نماینده عراق میگوید باید کالاهای ایرانی را درمرز بازرسی کیفی کنیم و این محدود به عراق نیست بلکه درافغانستان هم شاهد موارد مشابه هستیم .

درهمین حال یک عضو کمیسون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه وضعیت تجارت کالا در ایران بهبود یافته و رتبه جهانی ایران صعود هفت پله ای را تجربه می کند، افزود: رویکرد دولت یازدهم در حوزه صادرات به ویژه در مناطق مرزی، رتبه جهانی تجارت در ایران را با صعود همراه کرد.

ابراهیم نکو با اشاره به اینکه بزودی پیش نویس قانون تجاری سازی در مجلس نهایی می شود، افزود: تجاری سازی در بیشتر کشورها به قانون تبدیل شده و در ایران نیز دولت و مجلس مصمم هستند که این قانون به سرعت نهایی شود تا بتواند زمینه بروز استعدادهای تجاری را فراهم کند.

وی با بیان اینکه دولت یازدهم با تجدید نظرهایی در رویکرد گمرک، موفق شد تا حدود زیادی موانع سر راه تجارت کشور را بردارد، افزود: الکترونیکی کردن گمرکات اصلی تحت عنوان سامانه یکپارچه گمرکی، استفاده از فناوری های نوین و حمایت دولت از تسهیل فرآیند گمرکی در کشور مواردی بود که با تاکید رییس جمهوری اجرایی شد و به کاهش رتبه ایران کمک کرد.

 ***مقررات کشور بیشتر حمایت از واردات است تا صادرات

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مقررات کشور بیشتر در راستای کشور حمایت از واردات است تا صادرات، بر ضرورت تغییر جهت آن تاکید و تصریح کرد: باید بر اقتصاد مقاومتی تاکید ویژه شود.

دکتر علی لاریجانی ، با اشاره به این که کشور در شرایط عادی قرار ندارد، گفت: سیاست کشور حمایت از تولید است و به همین دلیل باید سیاست‌های اقتصاد مقاومتی محقق شود اما در کل، مقررات کشور بیشتر وارداتی است تا صادراتی لذا تسهیلات به این سمت رفته و باید تلاش شود تا جهت آن تغییر کند.

دکتر لاریجانی مصلحت کشور را در گرو رونق تولید خواند و تصریح کرد: علت تاخیر در بررسی لایحه خروج از رکود این بود که کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مواد مهمی را در رایزنی با بخش خصوصی به لایحه دولت الحاق کرد.

رئیس مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عدم اجرای قانون مشوق‌های صادراتی گفت: بدقولی دولت‌ در ارائه مشوق‌های صادراتی مشکلاتی را ایجاد کرده که می‌خواهیم در بودجه سال آینده، دولت را مکلف به پرداخت مشوق‌های صادراتی کنیم.

وی همچنین از لغو قوانین مزاحم تولید در اواخر امسال یا سال آینده خبر داد و افزود: ارائه ارز با نرخ متفاوت به تولید کنندگان و وارد کنندگان تبعیض است که در مورد آن به بنده گزارشاتی رسیده و پیگیری خواهم کرد.

رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه برای دستیابی به اقتصاد برون‌گرا، باید در کنار تولید به بخش صادرات نیز به‌عنوان پشتوانه توجه شود، گفت: باید با ساماندهی و تقویت سرمایه بانک‌ها زمینه ارائه تسهیلات به بخش تولید و صنایع فراهم شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: برای دستیابی به اقتصاد پایدار و برون‌گرا باید همواره به موتور محرک تولید توجه شود که در تدوین بودجه 1394 و جلسات کمیسیون تلفیق با همیاری دولت می‌خواهیم در سال آینده گام‌هایی برداریم که اتکای بودجه جاری کشور از نفت کاهش یافته و درآمد حاصل از منابع نفتی به عمران و آبادانی کشور اختصاص یابد.

وی افزود: اداره امور جاری کشور با منابع نفتی هنر نیست، بلکه باید براساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در راستای اقتصاد مقاومتی، اتکای بودجه را به نفت کاهش داد و به زمینه‌های دیگر درآمدزایی دست یافت.

رئیس قوه مقننه با بیان اینکه ارائه مشوق‌های صادراتی ضروری است، تاکید کرد: باید تسهیلات بانکی سامان یابد که البته در این زمینه تلاش شده که با تقویت سرمایه بانک‌ها، زمینه ارائه تسهیلات به بخش تولید و صنایع فراهم شود. همچنین باید به مشوق‌های واقعی صادرات نیز توجه لازم صورت گیرد. متاسفانه در گذشته گاهی اوقات به مشوق‌های صادراتی توجه و گاهی نیزتوجه نشد که این عدم ثبات صحیح نیست.

***زیرساخت های صادرات فراهم نیست

درهیمن خصوص یک عضو کمیسیون کشاورزی،آب ومنابع طبیعی مجلس گفت: محصولات غذایی باید استانداردهای صادرات شامل نوع بسته بندی، کیفیت حمل و نگهداری را داشته باشند و جهادکشاورزی باید در این راستا برنامه ریزی و اقدام کند.

محمدتقی توکلی در گفت وگو با خانه ملت با یادآوری اینکه بسیاری از محصولات تولیدی بخش کشاورزی دارای مازاد است و روی دست تولید کنندگان مانده، گفت: دولت باید مشوق های لازم برای صادرات این محصولات را فراهم و شرایط را برای فعالیت  بخش خصوصی در این عرصه آسان کند.

نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه به طور کلی  بازار باید در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد، افزود: تفاهم نامه هایی که دولت ها با هم دارند از جمله تفاهم نامه اخیر ایران و روسیه سفر در این راستا می توانند راه گشا باشند و زمینه ساز رفت و آمد بین بازرگانان کشورها و توسعه روابط تجاری باشند.

عضو کمیسیون کشاورزی،آب ومنابع طبیعی مجلس با اشاره به اینکه مواد غذایی در تمام کشورهای دنیا خریدار دارد، ادامه داد: نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که محصولات صادراتی باید استانداردهای لازم صادرات یعنی استاندارد نوع بسته بندی، کیفیت حمل، نگهداری و نشان استاندارد را داشته باشند چرا که این استانداردها  به توسعه صادرات کمک می کنند.

توکلی تاکید کرد: ما برای صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای همسایه مشکل خاصی نداریم اما برای  صادرات به کشورهایی که  بازارهای جهانی را در اختیار دارند و رقابت بالاست باید کیفیت و نوع بسته بندی را توسعه داد به طوری که هم تامین کننده سلامت کالا وهم تضمینی برای مصرف کنندگان این کالاها باشد.

وی تصریح کرد: مشکل ما ایجاد استانداردهای  صادرات است که باید در این خصوص برنامه ریزی و اقدام و زیرساختهای عملی برای صادرات فراهم شود.

***صادرات بی‌کیفیت ضربه سنگین به اقتصاد

درعین حال یک عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه عراق و افغانستان بازار بسیار خوبی برای صادرات کشورمان هستند و صادرات بی‌کیفیت قطعا برای اقتصاد غیرنفتی ما ضربه سنگینی است، گفت: عدم نظارت صحیح وزارت صنعت، معدن و تجارت این مشکلات را پیش آورده و به طور حتم آن را در مجلس پیگیری خواهیم کرد.

سیدناصر موسوی لارگانی عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به آبروریزی تجار ایرانی در عراق و افغانستان گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت مسئول صادرات و واردات در کشور است اگرچه بخشی از آن هم برعهده جهاد کشاورزی است که باید بسیار جدی بر روی موضوع صادرات غیرنفتی البته با کیفیت کار کند تا بتوان مشتریان بسیاری را در کشورهای دیگر جذب کرد.

نماینده فلاورجان تصریح کرد: بارها در مجلس تذکر داده‌ایم که به منظور عدم اتکای اقتصاد کشورمان به نفت باید صادرات غیرنفتی را افزایش داد و برای رسیدن به این هدف چند نکته را به صورت جدی باید دنبال کرد.

 موسوی لارگانی در ادامه سخنان خود بالا بردن کیفیت محصولات به ویژه کالاهای صادراتی و بسته‌بندی آن‌ها را از دلایل عمده جذب بازارهای خارجی دانست و افزود: نمایندگان هر روز در مجلس با تذکرات متعدد نسبت به واردات بی‌رویه و بی‌کیفیت اجناس خارجی واکنش نششان داده‌اند که این موضوع به تولید کشور ضربه زده است و همانطور که انتظار ما از واردات، کالاهای باکیفیت است باید صادراتمان نیز از بهترین نوع آن باشد.

وی در ادامه افزود: کشور عراق و افغانستان بازار بسیار خوبی برای صادرات کشورمان هستند و صادرات بی‌کیفیت قطعا آن‌ها را به کالاهای کشورهای دیگر متمایل می‌کند و قطعا این برای اقتصاد غیرنفتی ما ضربه سنگینی است و بالطبع ما بازار ارزشمند و شاید کم دردسر خود را از دست خواهیم داد.

عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: این مشکل به دلیل عدم نظارت اصولی و صحیح وزارت صنعت، معدن و تجارت پیش آمده که به طور حتم این موضوع را به در کمیسیون و مجلس به صورت سوال و یا تذکر پیگیری خواهیم کرد.

***ضرورت نظارت استاندارد و گمرک بر کیفیت

دراین خصوص اما سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه برخی تجار ایرانی با صادرات کالاهای نامرغوب در آینده‌ای نزدیک بازار فروش خود را از دست خواهند داد، گفت: سازمان استاندارد باید نظارت خود را بر کالاهای وارداتی و صادراتی به صورت جدی‌ و اصولی‌تری انجام دهد.

"روح‌الله عباسپور" در واکنش به صادرات محصولات بی‌کیفیت توسط تجار ایرانی به عراق و افغانستان گفت: صادرکنندگان داخلی باید با کمی وجدان نسبت به کیفیت کالاهای صادراتی خود دقت نظر لازم را داشته باشند.

نماینده بوئین زهرا و آوج تصریح کرد: برخی تجار ایرانی با این شرایط کیفیت صادرات شاید مدت کوتاهی بتوانند صادرات انجام دهند اما در آینده‌ای نزدیک در رقابت با صادرکنندگان کشورهای دیگر، بازار فروش خود را از دست داده و مشکل پیدا خواهند کرد.

 وی با اشاره به اینکه نظارت بر کیفیت کالا‌ها جزو وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش، سازمان استاندارد و گمرک ایران است، افزود: به خصوص سازمان استاندارد باید نظارت خود را بر کالاهای وارداتی و صادراتی به صورت جدی‌ و اصولی‌تری انجام دهد تا اینگونه اتفاقات در زمینه صادرات کشور نیافتد.

 سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس با تاکید براینکه در شرایط تحریم و کاهش قیمت نفت، تمرکز بر روی اقتصاد مقاومتی کشور را از مواجه با مشکلات اقتصادی دور خواهد کرد، خاطرنشان کرد: صادرات یکی از ابزارهای اقتصاد مقاومتی است که باید جدی گرفته شود و یکی از بهترین بازارها برای محصولات ایران کشور عراق و افغانستان است که با این شرایط آن‌ها را از دست خواهیم داد.

***استاندارد، رقابت و کیفیت مثلث افزایش صادرات

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: در حال حاضر با به کارگیری اصول اساسی صادرات شامل استاندارد، رقابت و کیفیت در مقایسه با سایر ملل، می توانیم از جایگاه والای صادراتی برخوردار شویم.

کمال الدین پیرموذن ، گفت: استاندارد شامل وضع قانونی است که طبق آن، کیفیت و مشخصات مطلوب یک کالا تعیین شود و این مهم، مساله ای است که در ارائه آن با مشکل مواجهیم.

نماینده مردم اردبیل، سرعین، نمین و نیر در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: همچنین توجه بر رقابت به معنای افزایش کارایی و بهره وری کالا و نیز کیفیت به منظور افزایش مطلوبیت کالا، از دیگر عوامل عمده در صادرات است.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: هنگامی که صادرات در کشور از اصول صادراتی پیروی کنند، می توان امید داشت رونق صادرات به رونق اقتصادی منجر شود.

دراین خصوص همچنین نماینده مردم قائنات و زیرکوه در مجلس گفت: زرشک و زعفران در قائنات تولید چشمگیری دارد و بخش عمده ای از این محصولات صرفا به علت بسته بندی نادرست، ارزش واقعی خود را از دست می دهد.

جواد هروی در گفت و گو با خانه ملت، با انتقاد از بسته بندی نامناسب تولیدات داخلی، گفت: زرشک و زعفران به صورت مرغوب در قائنات تولید شده اما بسته بندی فله ای آن ها جهت صادرات به کشورهای دیگر، موجب کاهش ارزش این محصولات شده است.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شنهم، تصریح کرد: با نگاه کارشناسانه و مدیریت صحیح امید است که صادرات زعفران مرغوب کشور با بسته بندی و شکل مناسب با توجه به پتانسیل بالای تولید، انجام شود.

نماینده مردم قائنات و زیرکوه در مجلس گفت: اکنون نیاز است کارهای اساسی در جهت ادامه حیات، تولید گسترده تر و کیفی سازی محصولاتی چون زعفران صورت گیرد.