درعین حال بنا بر شواهد مصرف دخانیات بجای کاهش هر روز افزایش میابدو هر روز سن مصرف کنندگان پایینتر امده وزنان نیز به جمع مصرف کنندگان دخانیات میپیوندند.

 دراین خصوص دبیر کل جمعیت مبارزه با دخانیات ایران گفت: متاسفانه امروز در کشور خرید سیگار آسان‌تر از تهیه نان شده است.

محمدرضا مسجدی اظهار داشت: بررسی آخرین آمارها نشان می‌دهد که 10 میلیون نفر در کشور دخانیات مصرف می‌کنندف بیش‌تر نگرانی‌ها نیز مربوط به مصرف قلیان است که بیش‌ترین نگرانی در این زمینه نیز مصرف قلیان توسط دختران است.

مسجدی در ادامه با بیان اینکه تهیه سیگار در کشور ما در کمتر از 30 ثانیه امکان دسترسی به آن وجود دارد، افزود: متاسفانه هم اکنون خرید سیگار در کشور از تهیه نان نیز آسان‌تر شده است.

دبیر کل جمعیت مبارزه با دخانیات ایران خاطرنشان کرد: 85 درصد سرمایه‌گذاران دخانیات دنیا آمریکایی هستند ولی همین آمریکا سخت قوانین مبارزه با دخانیات را در کشور خود دارد و فقط پول و فواید مالی آن را در کشورهای جهان سوم دنبال می‌کند که مضرات آن نیز برای همین کشورهاست.

همچنین  وزیر بهداشت با انتقاد از عدم عزم جدی مسئولان در مبارزه با دخانیات با رد باور غلط افزایش مالیات که عنوان می‌شود قاچاق را زیاد می‌کند، گفت: متاسفانه ۷ تا ۱۰ میلیون سیگاری سلامت ۷۰ میلیون ایرانی را به خطر انداخته‌ است.

سیدحسن هاشمی اظهار داشت: متاسفانه درباره مالیات سیگار عزم جدی وجود نداشته و ندارد. ارقامی که از این مسیر در اختیار دولت قرار می‌گیرد در مقایسه با کل بازار ناچیز است.

وی افزود: ما طمعی به این پول مالیات نداریم بلکه بیشتر هدفمان سلامت مردم است زیرا معتقدیم که مقدمه اکثر اعتیادها از سیگار شروع می‌شود. سختگیری‌ها در این زمینه حتی در کشورهای همسایه‌مان بیشتر از ایران است بنابراین طرحی در اختیار مجلس و دولت‌ قرار داده‌ایم تا طی 5 سال آینده 11 هزار میلیارد از عوارض سیگار کسب شود.

وزیر بهداشت افزود: براین اساس قرار نیست سلامت 70 میلیون ایرانی را هزینه 7 میلیون سیگاری کنیم در حال حاضر اعتبارات وازرت بهداشت 9 هزار میلیارد است بنابر این فقط می‌تواند از مالیات سیگار طی 5 سال آینده وابستگی وزارت بهداشت به بودجه عمومی را برطرف کرد. البته این صحبتی که شد به خاطر این نیست که بودجه وزارت بهداشت تأمین شود بلکه دغدغه اول سلامت مردم است.

وی تصریح کرد: یک گفته غلط نیز درباره افزیش مالیات سیگار وجود دارد مبنی بر اینکه با افزایش مالیات قاچاق سیگار زیاد می‌شود در حالیکه در 70 کشور مطالعه و بررسی شده است که افزایش مالیات مصرف دخانیات را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر دولت این اختیار را دارد که عایدی این مالیات را که به خزانه برمی‌گردد صرف سلامت مردم کند.

وزیر بهداشت عنوان کرد: تمام اعضای خانواده‌ها اگر به صورت مستقیم گرفتار دخانیات نشوند ولی دچار معضلات آسیب‌های آن می‌شوند. بنابر این اعتیاد از مسائل مهم جامعه است و باید هزینه دسترسی و خرید آن را بالا ببریم تا در میزان مصرف اثرگذار باشد.

هاشمی با اشاره به پرداخت مالیات دخانیات در حال حاضر عنوان کرد: باید 70 درصد سیگار و فرآورده آن به صورت مالیات پرداخت شود ولی هم اکنون یک تا 2 درصد است بر این اساس باید از وارد کننده و تولید کننده مالیات واقعی گرفته شود که در حال حاضر نیز همین مالیات اندک نیز به خوبی پرداخت نمی‌شود و شاهد آن هستیم که در تمام خیابان‌ها به راحتی سیگار در دسترس افراد است.

وزیر بهداشت با اشاره به افزایش جمعیت سیگاری کشور که از آن طرف نیز سن سیگاری‌ها رو به کاهش است، گفت: ما در کشور قانون‌های خوبی می‌نویسیم تا در جوامع بین‌الملل جایزه بگیریم ولی در کشور خودمان اجرای آن هیچ ظهور و بروزی ندارد. قانون مبارزه با سیگار در کشور ما بسیار مترقی است ولی در ویترین‌ها قرار دارد و عدم اجرای آن نیز به خاطر این است که در ارکان دولت که سه قوه قضائیه، اجرائیه و مقننه است، عزم جدی دیده نمی‌شود.

***بیشترین هزینه برای سیگاری‌ها

دراین حال  سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با اشاره به اینکه بیشترین هزینه درمان کشور برای سیگاری‌هاست، گفت: متاسفانه وزیر صنعت، با شهامت اعلام می‌کند که با کارخانه سیگار مارلبرو که شرکتی صیهونیستی است قرارداد امضا کرده است.

محمدحسین قربانی با بیان اینکه بر اساس آخرین آمارها سالانه حدود 65 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود، افزود: از این میزان مصرف، حدود 25 میلیارد آن تولید داخل است و 20 میلیارد آن به صورت مشترک و با سرمایه‌گذاری کشورهای خارجی در داخل کشور تولید می‌شود و 20 میلیارد نخ آن قاچاق می‌شود.

نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از قاچاق 20 میلیارد نخ سیگار به کشور، عنوان کرد:‌ این ارقام قابل توجه است و کشورهایی که در سیستم بهداشت جهانی هستند از این آمار و ارقام مصرف سیگار در کشور بسیار متعجب می‌شوند این در حالی است که قاچاق 20 میلیارد نخ سیگار بدون هیچ‌گونه نظارت و پرداخت حتی یک ریال مالیات صورت می‌پذیرد.

نماینده مردم در مجلس نهم، با تاکید بر اینکه امروز اغلب کشورهای جهان مصرف دخانیات را مدیریت کرده است، به خانه ملت کرد: بهترین روش برای مدیریت مصرف سیگار، مالیات است؛ در قانون برنامه نیز به این مهم اشاره شده که مالیات بر سیگار باید هر سال 10 درصد افزایش یابد؛ در سال 86 برای نخستین‌بار مالیات بر دخانیات به 40 درصد رسید و آمارهای نشان می‌دهد که در آن سال قاچاق دخانیات به مراتب کاهش پیدا کرده بود.

قربانی یادآور شد: مالیات بر دخانیات تجربه بین‌المللی است که همه کشورهای دنیا آن را تجربه کردند و ما نیز باید بر این روش اصرار بورزیم چرا که برخی از همین کشورهای اطراف مالیات بر سیگار را به 80 درصد هم رساندند اما متاسفانه نداشتن مالیات بر دخانیات و خرده‌فروشی در ایران باعث شده که امروزه راه به روی بازار قاچاق باز شود.

وی با بیان اینکه بیشترین هزینه درمان در کشور برای افراد سیگاری پرداخت می‌شود، تاکید کرد: سالانه 70 میلیارد تومان برای  درمان سیگاری‌ها هزینه می‌کنیم که این رقم قابل توجه هستند لذا باور داریم کسانی که مصرف دخانیات دارند باید هزینه‌‌های درمان را خود بپردازند که بهترین روش آن پرداخت مالیات است.

نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس نهم، با تاکید بر اینکه در نظر داریم تا در بودجه سال 94 مالیات بر خرده‌فروشی را لحاظ کنیم،‌ یادآور شد: چنین اقدامی باعث می‌شود که حدود 2 هزار میلیارد تومان مالیات اخذ کرده که از این میزان مالیات حدود 75 درصد آن در اختیار وزارت بهداشت قرار خواهد گرفت و 25 درصد مابقی نیز در اختیار وزارت ورزش و جوانان و آموزش و پرورش قرار خواهد گرفت.

این نماینده مردم در مجلس نهم، ادامه داد: براساس تحقیقات انجام شده مافیایی که در این زمینه فعالیت می‌کند باعث شده تا قاچاق سیگار در کشور صورت گیرد و به جهت سود سرشاری که از این قاچاق به دست می‌آید این اقدام غیرقانونی همچنان صورت می‌گیرد.

وی تصریح کرد: زمانی که قاچاق سیگار به راحتی در کشور صورت می‌گیرد می توان گفت که این اقدام به راحتی در حاکمیت جای دارد و زمانی که وزارت صنعت با اخذ مالیات بر سیگار مخالفت می‌کند این نشان می‌دهد که با قاچاق سیگار موافق است.

قربانی خاطرنشان کرد: در ترکیه علی‌رغم آنکه در سال 2012 حدود 12 درصد افزایش تولید سیگار داشت اما حدود 22 درصد کاهش مصرف بود اما در ایران هم به افزایش تولید و افزایش قاچاق فکر می‌کنیم هم به دنبال افزایش مصرف سیگار هستیم که این عملکرد ما با سیاست‌ها و برنامه‌های کشور همخوانی ندارد.

دراین حال معاون وزیر بهداشت با اشاره به اینکه افزایش ۱۰ درصدی مالیات سیگار برابر با کاهش ۸ درصد مصرف سیگار در کشور است، گفت: در حال حاضر میزان مالیات سیگار برای وارد کنندگان و تولید کنندگان سیگار 11 درصد است و اگر 10 درصد به این میزان افزوده شود، 8 درصد مصرف سیگار کم می شود.

سیاری به تجارب دیگر کشورها از جمله ترکیه و مصر در این رابطه اشاره کرد و گفت: تحقیقات انجام شده در این کشورها نشان داده است که با افزایش مالیات سیگار میزان مصرف سیگار به خصوص در بین فقرا و جوانان کم می شود.

***مخالفت کمیسیون تلفیق

اما دکتر علی اکبر سیاری در ادامه صحبت‌هایش در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره تاثیر دخانیات در بروز سرطان‌ها و همچنین مباحث مطرح شده مبنی بر لزوم افزایش مالیات بر مواد دخانی به دلیل نقش بازدارندگی آن در مصرف دخانیات، گفت: قیمت دخانیات از طریق دریافت مالیات باید افزایش یابد. دخانیات بالاترین سود را برای تولید کننده و وارد کننده دارد. توصیه سازمان جهانی بهداشت نیز آن است که به قیمت خرده فروشی، مالیات گرفته شود تا به این ترتیب بخشی از سود کلان دخانیات به خزانه دولت وارد شده و بخشی را نیز مصرف کننده بپردازد.

سیاری با بیان اینکه فرمول مربوط به افزایش مالیات بر دخانیات طراحی شد به طوری که رقم آن در سال اول 2000 میلیارد تومان و در یک دوره پنج ساله به 11 هزار میلیارد تومان می‌رسید. اما متاسفانه این موضوع در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی جهت اعمال در بودجه 94 وتو شد. جای سوال است، چرا موضوعی که مورد تاکید سازمان بهداشت جهانی بوده و امری ثابت شده است، باید در مجلس وتو شود. ما کارمان را در این زمینه انجام دادیم، اما تصویب قانون باید از سوی نمایندگان مجلس باشد.

وی در این باره ادامه داد: توجیه نمایندگان نیز آن است که اگر قیمت مواد دخانی افزایش یابد قاچاق نیز زیاد می‌شود. بارها گفته‌ایم که سالانه هزار تریلی سیگار قاچاق وارد کشور می‌شود. چطور چنین امری ممکن است. مجلس باید قانون گذاشته و نظارت دقیق داشته باشد.

اما اسماعیل جلیلی، عضو کمیسیون تلفیق مجلس از تصمیم اخیر مجلس دفاع می کند و می گوید: ما قاچاق سیگار را قبول داریم، ولی حرف ما این است که تا وقتی قاچاق سیگار کنترل نشود، نباید مالیات آن را افزایش داد، چون این کار باعث می شود که تولیدکننده های داخلی دخانیات، ورشکسته شوند.

او می گوید: حتی اگر قاچاق سیگار، سازمان یافته در داخل هم باشد، باز هم دلیلی نمی شود که مالیات سیگار را افزایش بدهیم، زیرا اگر این کار را انجام بدهیم، رقابت را از سیگار داخلی گرفته ایم و بازار به صورت رسمی در اختیار سیگارهای قاچاق قرار می گیرد.

درعین حال رجب رحمانی، دیگر عضو کمیسیون تلفیق مجلس میگوید که این احتمال وجود دارد که در رای صادر شده از سوی این کمیسیون تجدیدنظر شود که البته این مساله تجدیدنظر نیازمند درخواست دوسوم اعضای این کمیسیون است.

این نماینده مجلس که مخالف افزایش پیدا نکردن مالیات سیگار است، توضیح می دهد که در روز رای گیری، خیلی از اعضای این کمیسیون حضور نداشتند و افزایش پیدا نکردن مالیات سیگار، فقط به دلیل یک رای تصویب نشد، در حالی که اگر همه اعضا حاضر بودند، احتمالا افزایش مالیات سیگار رای می آورد.

این همان دلیلی است که رحمانی معتقد است احتمال برگزاری جلسه تجدیدنظر در رای صادر شده در کمیسیون تلفیق وجود دارد. او تاکید دارد که با وجود ثابت ماندن مالیات سیگار در بودجه 94، برنامه ای داریم که حداقل تعرفه واردات سیگار در گمرک افزایش پیدا کند تا این ماده دخانی خطرناک، ضرر کمتری به نظام سلامت کشور بزند و هزینه های درمانی کمتری را به مردم تحمیل کند.

*** جریمه میلیونی برای هر نخ سیگار

اما برخی روش توجیهی دیگری برگزیده اندو تلاش دارند تا راه قاچاق را اینگونه مسدود کنند ؛ وزیر اسبق رفاه با اشاره به اینکه مجازات‌هایی که برای قاچاق در نظر گرفته می‌شود باید نفس قاچاقچی را بگیرد، گفت: در نظر گرفتن صد هزار تومان جریمه و مجازات برای یک نخ سیگار قاچاق به طور حتم از واردات قاچاق چنین کالاهایی می‌کاهد.

عبدالرضا مصری با یادآوری طرح پیشنهاد افزایش مالیات بر ارزش افزوده سیگار٬ اظهار داشت: اگر افزایش قیمت دخانیات به دلیل کسب درآمد باشد جوابگوی کاهش مصرف نبوده و تبعات بی‌شماری را به دنبال خواهد داشت.

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی٬ با تاکید بر اینکه کاهش تمایل به مصرف دخانیات در کشور نیازمند انجام کار علمی است٬ افزود: با یک اهم و مهم کردن می‌توان فهمید کشوری که در مسیر ترانزیت مواد مخدر است نباید به سمت و سوی افزایش قیمت کالاهای کمتر آسیب‌زا حرکت کند.

این نماینده مردم در مجلس نهم٬‌ ادامه داد: رشد قیمت دخانیات به کاهش قیمت کالاهای قاچاق که آسیب آن نیز شدیدتر است منجر می‌شود از این رو باید بالانس نرخ‌ها را مدنظر قرار دهیم.

مصری با بیان اینکه کمترین نوع وابستگی به مواد مخدر دخانیات است٬ تصریح کرد: به جای اینکه به صورت مرتب بخواهیم قیمت دخانیات را افزایش دهیم باید به فکر کاهش میزان تاثیرات منفی سیگار و افزایش استانداردها در این زمینه باشیم.

وی ادامه داد: در حالیکه کاهش قیمت سیگار منجر به تشویق افراد به مصرف می‌شود رشد آن نیز تبعات بی‌شماری از جمله تمایل به مصرف سایر مواد مخدر را به دنبال خواهد داشت.

این نماینده مردم در مجلس نهم٬ با تاکید بر ضرورت تشدید مجازات‌ها قاچاق کالا٬ گفت: مجازات‌هایی که برای قاچاق در نظر گرفته می‌شود باید نفس قاچاقچی را بگیرد در حالی که اکنون مجازات‌ها به قدری ناچیز است که فرد متخلف ریسک قاچاق را می‌پذیرد.

وی افزود: در نظر گرفتن صد هزار تومان جریمه و مجازات برای یک نخ سیگار قاچاق به طور حتم از واردات قاچاق چنین کالاهایی می‌کاهد.

وی با یادآوری طرح پیشنهاد افزایش مالیات بر ارزش افزوده سیگار٬ گفت: افزایش مالیات بر سیگار نه تنها کاهش مصرف را در پی ندارد بلکه رشد قاچاق و تمایل به مصرف مواد مخدر را منجر می‌شود.

*** در کمیسیون تلفیق وتو نشده

درعین حال یک عضو کمیسیون تلفیق مجلس، با انتقاد از برخی اظهارات مطرح شده مبنی بر اینکه افزایش مالیات بر سیگار در این کمیسیون وتو شده است،‌ گفت:‌ اعضای کمیسیون تلفیق نه‌تنها این مهم را وتو نکرده بلکه درصدد افزایش آن برآمده‌اند.            

سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی با انتقاد از برخی اظهارات مطرح شده مبنی بر وتوی مالیات بر سیگار از سوی کمیسیون تلفیق، افزود: آنچه که در لایحه وجود دارد پیشنهاد دولت است و اعضای کمیسیون تلفیق همواره درصدد افزایش مالیات برسیگار هستند لذا به نظر می‌رسد وزارت بهداشت در اطلاع‌رسانی این مهم عجله کرده است.

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: آنچه که در لایحه بودجه نسبت به مالیات بر سیگار آمده مبلغی حدود 800 میلیارد تومان است که اعضای کمیسیون تلفیق تلاش می‌کنند این مبلغ را افزایش دهند که البته هنوز رقم این افزایش مالیات مشخص نیست.

این نماینده مردم در مجلس نهم، درباره تاثیر مالیات بر دخانیات نسبت به کاهش مصرف، تصریح کرد: بر اساس مطالعه سازمان بهداشت جهانی بر 70 درصد کشورهای دنیا، مشخص شده که به ازای 10 درصد افزایش مالیات بین 8 تا 9درصد مصرف سیگار کاهش می‌یابد و به ازای هر یک درصد افزایش مالیات 8 دهم درصد هزینه‌های سلامت نیز کاهش پیدا می‌کند.

قاضی‌زاده هاشمی یادآور شد: متاسفانه قیمت سیگار در ایران جزو ارزان‌ترین سیگارها در خاورمیانه و کل دنیا است به گونه‌ای که فاصله قیمت سیگار بین ایران و کشورهای همسایه به ویژه ترکیه و حتی اروپا قابل مقایسه نیست لذا ضروری است مالیات بر سیگار افزایش یابد.

عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی، گفت: از سوی وزارت بهداشت اطلاعات اشتباهی رسانه‌ای شده که این اقدام نشان از آگاهی نداشتن از اصل موضوع است.

***خطر رشد مواد مخدر صنعتی

درعین حال یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با یادآوری درخواست وزیر بهداشت و درمان مبنی بر افزایش مالیات برخرده فروشی سیگار، گفت:این پیشنهاد شاید بتواند کاهش مصرف سیگار در افراد را به دنبال داشته باشد اما افزایش مصرف مواد مخدر را در پی خواهد داشت.  

محمدجواد نظری‌مهر در گفت‌وگو با خانه ملت، با مثبت ارزیابی کردن درخواست وزیر بهداشت و درمان مبنی بر افزایش مالیات برخرده فروشی سیگار جهت تامین بودجه عمومی این وزارت خانه، گفت: این پیشنهاد می تواند به کاهش تمایل به مصرف دخانیات در جامعه نیز منجر شود.

نماینده مردم کردکوی، بندرگز، بندر ترکمن و گمیشان در مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر اینکه نباید افزایش مالیات بر خرده‌فروشی‌های سیگار تمایل به مصرف انواع دیگر مواد مخدر را در افراد منجر شود، افزود: مسئولان باید با در نظر گرفتن کاهش قیمت مواد مخدر نسبت به افزایش مالیات بر خرده فروشی سیگار اقدام کنند.

این نماینده مردم در مجلس نهم، با بیان اینکه باید هر ساله مالیاتی از حوزه دخانیات اخذ و به حوزه سلامت واریز شود، تصریح کرد: کاهش تمایل به مصرف سیگار در جوانان نباید آن‌ها را به سمت و سوی مصرف مواد مخدر و افیونی خطرناک تر هدایت کند.

وی با تاکید بر اینکه پیشنهاد افزایش مالیات بر خرده فروشی سیگار نیازمند کار کارشناسی و مطالعات بیشتر است، افزود: در صورتی که این طرح بدون مطالعات کافی اجرایی شود باید در انتطار نتایج منفی آن یعنی افزایش مصرف مواد مخدر صنعتی که دسترسی به آن نیز با توجه به قیمت کم آن آسان است باشیم.

نظری مهر ادامه داد: افزایش مالیات به حوزه سیگار حتی در حیطه خرده فروشی ها مطلوب بوده اما تا جایی که به کاهش مصرف منجر شود.