و مثل تمامیِ دوره‌های این جشنواره، با برانگیختنِ حساسیّت‌ها و تحریک عواطف بخشی از کنارگذاشتگانِ این رقابتِ ادبی همراه بود.

در هشتمین دوره جشنواره شعر فجر، اتفاق خوشایندی در ساختار مدیریتیِ این جشنواره رخ داد که روندِ داوری را از پشتِ درهای بسته، به صحنِ علنیِ سایت رسمیِ جشنواره شعر فجر منتقل کرد و مخاطبانِ پیگیر ‌توانستند با احیا کردنِ لحظه به لحظه سایت، در جریان ابلاغ آخرین نمره های ارسالیِ داوران قرار بگیرند. این اتفاق ساختاری در شیوه مدیریتی، عملاً فشار هرساله انتخاب‌نشدگان بر هیأت داوران را به این بهانه که از کمّ و کیفِ جریان داوری بی‌اطلاع‌اند، کم کرد، امّا حواشی، هم در بخش رقابتی و هم در بخش کتاب، همچنان به بهانه‌های مختلف ادامه پیدا کرد و با نوسانِ میانِ مورد هجمه قراردادنِ دبیر و هیأت اجرایی جشنواره و برگزیدگان، تا مدتی فضای مطبوعاتی را و تا مدت‌ها فضای مجازی را متشنج کرد. امّا در نهمین دوره جشنواره شعر فجر، با دبیری اسماعیل امینی، تفاوت‌هایی در ساختار این جشنواره ایجاد شده که به نظر می‌رسد تا مدتی، سکوتی را بر بهانه‌گیرانِ همیشه چیره خواهد کرد که طبقِ معمول پس از اعلام نتایج، شکسته خواهد شد. به مناسبت همین تغییر ساختاری در نهمین دوره جشنواره شعر فجر، گفت‌وگویی با اسماعیل امینی، دبیر نهمین دوره این جشنواره انجام داده‌ایم که از نظرتان می‌گذرد:

  شواهدِ موجود، اعم از حذفِ بخش رقابتی از جشنواره فجر امسال، و حذف امکانِ ارسالِ اثر از سوی شاعر که عملاً به داوریِ حجمِ بیشتری از کتاب‌ها (شعر و درباره شعر) انجامیده است، خبر از ایجاد تغییراتی عمده در این دوره از جشنواره شعر فجر می‌دهد. فرق ساختاری جشنواره فجر امسال با سال‌های گذشته چیست؟

-  جایگزینی شورای علمی 9 نفری به جای شورای سیاستگذاریِ قبلی و تصویب آیین‌نامه برای جشنواره در شورای علمی و نیز واگذاری اجرای جشنواره به بنیاد شعر و ادبیات داستانی، تغییرات اصلیِ جشنواره امسال است.

  چه شد که به این ساختار رسیدید؟

-  بخشی از تغییرات، مانند واگذاری اجرای جشنواره به بنیاد شعر و ادبیات داستانی، حاصل تغییراتی است که در ساختار اداریِ وزارت ارشاد صورت گرفته، امّا تشکیل شورای علمی و تصویب آیین‌نامه، حاصل تجربه‌های انباشته دوره‌های قبل و مشورت با صاحب نظران است.

   آیا ساختار اجراییِ جشنواره امسال پیشنهاد شما بوده است؟

-  این تغییرات، برآیند مشورت با صاحب‌نظران و تصویب شورای علمی است؛ در این میان البته برخی پیشنهادهای من نیز نقش داشته است.

  این ساختار جدید چه مزیّت‌هایی دارد؟

- آیین‌نامه مصوب که منتشر نیز شده است، موجب می‌شود که شیوه برگزاری جشنواره تثبیت شود و تابع تغییرات افراد نباشد. بررسی کتاب‌های منتشر شده در یک سال، درحقیقت بررسی تمام بضاعت شعر کشور در یک سال است که به‌صورت کتاب منتشر شده است. با این شیوه، تمام گونه‌های شعری و تمام شاعرانی که کتاب دارند، در جشنواره مشارکت خواهند داشت. در حالی‌که در شیوه قبلی، بسیاری از شاعران به‌دلایل مختلف در جشنواره شرکت نمی‌کردند و از آن مهمتر اینکه هیچ راه مطمئنی برای بررسی صحّت انتساب شعر به شاعری که آن را برای جشنواره فرستاده بود، وجود نداشت؛ چنانکه همین حالا هم دعواها  و ادعاهای متعددی وجود دارد که فلان شاعر با اشعار من در جشنواره رتبه کسب کرده است؛ همچنین برخی اشعار،  گاهی هر سال برای جشنواره ارسال می‌شد، امّا با شیوه بررسی کتاب، در هر دوره، تنها کتاب‌های سالِ قبل، داوری می‌شود و طبعاً هیچ کتابی نمی‌تواند در چند دوره شرکت کند.

  باید پذیرفت که شیوه ساختاریِ سال‌های گذشته، مشکلاتی اعم از تشخیص ندادن صحت انتسابِ اثر به ارسال‌کننده آن و ارسال چندباره یک اثر برای چندین دوره جشنواره و حتی ارسال شعر برگزیده در یک دوره جشنواره، تا سال‌ها به جشنواره‌های متعدد کشور داشت. امّا به‌هرحال ارسال اثر به منظور شرکت در رقابتی ادبی، توأم با جذابیّت و هیجان بیشتری بوده است. به نظر شما آیا ساختار جدیدِ جشنواره امسال، به وجهه رقابتیِ این جشنواره لطمه نمی‌زند؟

-  رقابت، که وجاهتی ندارد، غیر از جنجال و هیجان و حاشیه و هیاهو. ذات شعر و ادبیات، با هیاهو و هیجان و حاشیه‌سازی، سنخیتی ندارد. برگزیدن کتاب برتر، کاری علمی و تخصصی است و با وجاهت و متانتی که ذاتی شعر و ادب است، تناسب بیشتری دارد.

  آیا قرار است، جشنواره شعر فجر و جایزه کتاب سال در هم ادغام شوند؟

- بله، در رشته شعر، جایزه جشنواره فجر، جایگزین جایزه کتاب سال خواهد بود. همان گونه که جایزه جلال آل احمد در ادبیات داستانی، جایزه کتاب سال محسوب می‌شود.

  هفته گذشته، شاهد برگزاری مراسم افتتاحیه نهمین دوره جشنواره شعر فجر در مشهد مقدس بودیم. چه شد که افتتاحیه جشنواره امسال در این شهر برگزار شد؟

- مشهد مقدس، مرکز معنوی ایران، و نیز سرزمین بزرگان شعر فارسی است. این مزیّت‌هاست که موجب برگزیدن مشهد مقدس برای آیین افتتاحیه شد.

  باتوجه یا بی‌توجه به حواشیِ سال‌های قبلِ این جشنواره، به هرحال طیف وسیعی از شاعران و علاقه‌مندان به این حوزه، علاقه‌مند به دانستنِ برنامه‌های اجراییِ جشنواره امسالند. برنامه‌های اجراییِ جشنواره امسال چگونه خواهد بود؟

- همکاری و حسن نظر شاعران و دوستداران شعر و مسؤولان فرهنگی برای برگزاری جشنواره فجر امسال، بسیار صمیمانه و از سر لطف بوده است.

کسانی‌که انتقاد و اعتراض دارند نیز با مشارکت در این رخداد بزرگ فرهنگی، حاصل تجربه‌های خود را بیان کرده‌اند که طبعاً برای رفع کاستی‌ها، راهگشاست؛ هم‌چنین توجه و پیگیری خبرنگاران و متخصصان ادبی در رسانه‌ها، که چشم ناظر و منتقد جامعه ادبی محسوب می‌شوند، بسیار مغتنم است. مراتب سپاس و احترام خود را به ایشان و به تمام دوستداران فرهنگ و ادب این سرزمین اعلام می‌کنم.