این همان پرسشی است که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم در مراسم اختتامیه نخستین جشنواره روستاهای دوستدار کتاب مطرح کرد و خودش هم به آن پاسخ منفی داد.

علی جنتی از کم کاری دولتها گفت و اینکه دولت‌ها اگر آن‌طور که به فکر تأمین برق، آب، جاده و سایر امکانات سخت‌افزاری بوده‌اند، اندکی هم در فرآهم ساختن خوراک فرهنگی روستانشینان می‌کوشیدند، از سرعت مهاجرت روستاییان به شهرها کاسته می‌شد.

به قول او هر چند وجود بیش از چهار هزار کتابخانه، مسجد روستایی نویدبخش آینده‌ای روشن است، اما باید اعتراف کرد که در تغذیه فرهنگی جوانانمان آنچنان که شایسته است، گام برنداشته‌ایم.

اولین جشنواره روستاهای دوستدار کتاب بهانه ای بود تا روستا و روستایی قد و قامت فرهنگی شان را به دیگران نشان دهند.چرایی انتخاب چند روستا به عنوان روستاهای دوستدار کتاب را دستاویزی برای این گزارش قرار دادیم .

  فاطمه های دیروز ، فاطمه های امروز

اتاقی گلی به ابعاد سه در چهار ، با دری آهنی و زنگ زده و سقفی چوبی. همان جایی است که فاطمه ها از روز اول شروع کردند به مطالعه کتاب و اسمش را گذاشتند : "کتابخانه فاطمه ها".

نام کتابخانه شان که فراگیر شد انبوه کتاب از سراسر ایران به این نشانی ارسال شد:روستای دهکهان کهنوج ،محله آزادگان،کتابخانه فاطمه ها.آنوقت چندی نگذشت که خَیری کتابخانه جدید و محکمی،کنار مسجد روستایشان بنا کرد. فاطمه ها همه کتابخانه قدیمی شان را به کتابخانه محکم و نقلی جدید انتقال دادند تا کتابخانه قدیمی جایی شود برای بازدید گردشگران، مهمانان و علاقه مندان کوچکترین کتابخانه کشور .

امروز این کتابخانه 16 متر مربعی بیش از 9 هزارجلد کتاب دارد و مهمتر اینکه به جای سه عضو ، بیش از دویست عضو دارد و کلی هم کتاب و کمد و قفسه به روستاهای همجوار اهدا کرده اند.حالا در کتابخانه فاطمه ها کتاب که امانت می دهند هیچ ، گهگاهی هم بساط کارگاهها و کلاس های آموزش کامپیوتر ، زبان انگلیسی، پخش فیلم، مشاوره تحصیلی و... پهن می شود.

فرزاد میرشکاری ؛ موسس این کتابخانه که نام کتابخانه اش یکبار دیگر با انتخاب آن به عنوان یکی از روستاهای دوستدار کتاب بر سر زبانها افتاده است از طرح هایی که برای ترویج کتابخوانی ارایه داده می گوید؛ از خواندن و یادداشت خلاصه ، نتیجه و پیام کتاب ، طرح خورجین کتاب ،برگزاری سیر مطالعاتی با موضوع های مختلف مناسب با گروه های سنی کودک و نوجوان، برگزاری مسابقات کتابخوانی در طول سال، برگزاری اردوهای مطالعاتی، جشن اهدای کتاب به کودکان و نوجوانان و مسابقات نشریه خوانی و برنامه معرفی کتاب در کتابخانه .

میر شکاری که با طرحهای "خورجین کتاب خانواده های روستایی "و" شبکه دوستدار کتاب روستایی " در جشنواره روستاهای دوستدار کتاب ، شرکت کرده می گوید:در طرح "خورجین کتاب خانواده های روستایی " با ارایه پرسشنامه ای تمایل روستاییان به مطالعه کتاب مورد پرسش قرار می گیرد و در صورت تمایل و نیز تعیین تعداد اعضای خانواده و گروههای سنی آنها کتابهایی به صورت امانت و براساس علاقه ، میزان تحصیلات و گروه سنی اعضای خانواده به آنان داده می شود.سپس در مرحله بعد و معمولاً پس از یکماه کتابهای قبلی از خانواده ها دریافت می شود و کتابهای جدید در اختیار آنها قرار می گیرد ضمن آنکه در خصوص کیفیت و موضوع کتابهای قبلی از آنهاسوال می شود تا از مطالعه کتابها اطمینان یابند .

وی می گوید:در طرح "شبکه دوستدار کتاب روستایی " هم از اعضایی که مایل به همکاری هستند دعوت می شود تا تعدادی از روستاییان را با کتاب وکتابخوانی آشنا و جذب کتابخانه کنند و با ساختن گروههای مختلف و ایجاد رقابت بین آنها به ترویج کتابخوانی در روستا کمک کنند. به گفته میرشکاری در برخی از گروهها تا 50 نفر از کودک دو ساله تا پیرمرد 90ساله عضو هستند.

  هم نشینی های دوستانه در میان قفسه ها

"کتابخانه و کتاب حسرت دوران کودکی ام بود و خوشحالم آنچه حسرت دوران کودکی و نوجوانی من بود برای کودکان و نوجوانان امروز روستایم حسرت نیست.خوشحالم دختران و جوانان روستایم هم نشینی های دوستانه خود را در میان قفسه های کتابخانه برپا می کنند ،خوشحالم کتاب در میان زنان روستایم و در خانواده و زندگی آنان جای امنی برای خود یافته و مردان روستایم آن قدر کتاب را فهمیده اند که شکرانه الهی خود را زکات به کتابخانه کوچک روستایشان تقدیم می کنند.

اینها بخشی ازیادداشتهایی است که هانیه ابویسانی کتابدار روستای ابوی سان پس از موفقیت کتابخانه ابوی سان در وبلاگش نوشته است.روستایی در بخش هلالی شهرستان جغتای در خراسان رضوی که اگر امروز آنرا یکی از فرهنگی ترین روستاهای کشور بدانیم، اغراق نکرده ایم.

مسوول کتابخانه این روستا هم که با ارایه 6 طرح در جشنواره روستاهای دوستدار کتاب شرکت کرده است می گوید:طرح های "کشاورزی ،روستا و کتاب "، " زنان خانه دار وفرزند پروری با استفاده از کتاب" ، "نقد کتاب وجملات ناب" وهمچنین طرح " آشنایی با سیر مطالعاتی کتابهای شهید مطهری "طرحهای برگزیده این روستا هستند.

زینب ابوی سانی اضافه می کند :از 800 نفر جمعیت این روستا ، 180 نفر عضو فعال  کتابخانه اند و با توجه به اینکه شغل اصلی مردم ،کشاورزی است تصمیم گرفتیم با اجرای طرح توسعه کتابخوانی و با استفاده از کتابها و مقاله های موجود ،کشاورزی را از سبک سنتی به روش صنعتی تغییر دهیم.همچنین به دلیل اینکه اغلب جوانان تصور می کنند مطالعه کتابهای بزرگانی نظیر شهید                                                    آیت ا... مطهری دشوار است سراغ آنها نمی روند، تلاش می کنیم با برگزاری نمایشگاه های متعدد کتابخوانی جمله های ناب این کتابها را انتخاب و ارایه کنیم تا جوانها به مطالعه ترغیب شوند.  

 کمک به اقتصاد روستا

تیرماه سه سال پیش بود که بزرگترین مجتمع فرهنگی هنری روستایی کشور در روستای خرماکلای قائمشهر به بهره‌برداری رسید.مجتمعی چهار طبقه که در ‌طبقه اول آن کلاسهای آموزشی برگزار می کنند و طبقات بعدی آن به ترتیب به مخزن کتاب،سالن مطالعه و سالن اجتماعات و سوییت اختصاص دارد.

مسوول این مجتمع فرهنگی که در جشنواره روستاهای دوستدار کتاب به عنوان بزرگترین مجتمع فرهنگی روستایی کشور برگزیده شده است می گوید: این مجتمع با دارا بودن 1500 متر مربع فضای فرهنگی و کتابخانه ای با 700 عضو و 21هزار جلد کتاب ، سالانه بیش از 21 دوره آموزشی در حوزه های مختلف کشاورزی ،طب سنتی ،مهارتهای زندگی وانواع کلاسهای هنری نظیر خیاطی ،قالی بافی و...برگزار می کند.

مهندس ولی ا...  نادعلیزاده با بیان اینکه 40 درصد جمعیت 1200 نفری این روستا تحصیلات دانشگاهی دارند ادامه می دهد:این روستا علاوه بر این مجتمع ، دارای اردوگاهی فرهنگی تربیتی با زیر بنای دوهزارمتری است که سالانه در آن همایشهای مختلفی نظیر آموزش خانواده ،آموزش زوجهای جوان ،فرزند پروری و آموزش کشاورزی در روستا برگزار می شود.وی می افزاید:با برگزاری کلاسهای آموزشی وهمایشهای آموزش کشاورزی برای روستاییان سطح تولید روستا افزایش یافته و با اجرای دقیق طرحهای مذکور می توان ارزش افزوده روستا را به مبلغ چهار میلیارد تومان افزایش داد.