به گزارش قدس آنلاین،حرکت، عامل اصلي پویایی زندگي شهري و تداوم بخش فعالیتهای اقتصادی , اجتماعی و فرهنگی است. امروزه در بسیاری از شهرهای در حال توسعه جهان ، رشد اقتصادی همراه و همزاد افزایش سفرهای درون شهری است و در عین حال در بسیاری از موارد، الگوی سفر تا حد بسیار زیادی به خودرو متکی است و این موضوع مانعی در مسیر دست یابی به حمل و نقل شهری پایدار محسوب می شود. رشد جمعیت و توسعه شهری در کلان شهر ها از یک سو و ساختار فضایی نامتعادل به اضافه تغییر در روش زندگی و الگوهای شغلی منجر به افزایش شدید تقاضای شهروندان برای سفرهای درون شهری  شده است. همین موضوع افزایش تعداد خودروها , افزایش ترافیک , آلودگی بیشتر زیست محیطی و بر هم زدن روابط سنتی و سلامت روان شهروندان را به همراه داشته. در این شرایط توسعه و گسترش سامانه حمل و نقل غیرموتوری خصوصا دوچرخه در کنار سایر سیستم های حمل و نقل از سیاستهای فراروی مسوولان کلان شهر هاست و به عنوان یک وسیله نقلیه درون شهری غیرموتوری از ارزش زیادی در سامانه حمل و نقل عمومی نوین مطرح است.

اما با وجودیکه استفاده از دوچرخه با توجه به فقر حرکتی ناشی از شیوه های نادرست زندگی عصر حاضر از اهمیت خاصی برای سلامت جامعه برخوردار است باز هم مشکلاتی باعث عدم استقبال مردم از دوچرخه های شهری شده است.

مشکلات اقتصادی و فرهنگی و شرایط محیطی باعث شده است مردم هنوز اهمیت استفاده از این دوچرخه ها را جدی نگیرند. در این زمینه عدم استفاده بانوان از دوچرخه ها  بسیار ملموس است. چنانکه حتی اگر برخی بانوان هم با رعایت موازین اسلامی به صورت دوچرخه سوار در معابر دیده شوند با استفاده ازدوچرخه های شخصی به این مهم می پردازند.

این در حالی است که‌ طبق تحقیقی قابلیت‌ جسمانی‌ زنان‌ ۱۸ تا ۲۶ ساله‌ ایرانی‌ بخاطر فقر حرکتی برابر قابلیت‌ جسمانی‌ زنان‌ ۵۰ ساله‌ فرانسوی‌ برآورد شده‌ است!

در این زمینه قطعا عوامل فرهنگی , اعتقادی و اجتماعی و یا نداشتن مهارت لازم مانعی مهم تلقی می شود اما استفاده از اماکن مخصوص چون پارکهای ویژه بانوان برای کسانی که طریقه استفاده از دوچرخه را میدانند راه حل مناسبی به نظر می رسد تا اختلالات عملکرد بدنی بانوان را مرهم شود.

ساعات استفاده از دوچرخه؛کم یا زیاد؟

در این اوضاع و احوال مردم جامعه با کاهش ساعت کاری اپراتورهای دوچرخه های شهری از ساعت 6 صبح تا 16 و 30 دقیقه هم مواجهند. این بازه زمانی به طبع به درد خیلی از  کارمندان و دانش آموزان و دانشجویان نمی خورد . همه خوب میدانیم کسانی که صبح کار هستند برای رسیدن به محل کار در ساعت مقرر از سریعترین وسیله استفاده می کنند که مترو انتخاب امروز بسیاری از مردم به جهت سهل الوصول و ارزان بودن و سرعت مناسب اش است اما آیا دوچرخه در این تایم زمانی وسیله مناسبی است؟

در همین راستا شهروندانی که عصرها خواهان استفاده از دوچرخه های شهری مانند کارمندان و...هستند زمان مناسبی برای استفاده از این امکان شهرداری ندارند. اتمام زمان کار اپراتورهای شهرداری در ساعت 16 و 30 دقیقه مصادف می شود با زمان استراحت کسانی که زمان آزادشان برای استفاده از دوچرخه ها پس از این تایم است.

البته مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری مشهد می گوید: با توجه به در پیش داشتن فصل بهار و تابستان و افزایش زمان روشنی هوا در صدد تغییر ساعت ارایه دوچرخه ها و افزایش  دوساعت در شیفت بعد از ظهر هستیم.

ولی یکی دیگر از اپراتورها با افزایش ساعت کار مخالف است.

وی اظهار می دارد: همین الان روزانه 10 ساعت کار می کنیم درحالی که حقوق و مزایای ما طبق قانون کار و حداقل حقوق می باشد لذا در شرایطی که اضافه کاریا مزایا به ما تعلق نمی گیرد ماندن بیشتر از این تایم به صرف مان نیست.

اما پیشنهاد می دهد شهرداری از دو نفر در دو شیفت صبح و عصر در همان زمان 8 ساعت در روز, استفاده کند تا بدون پرداخت اضافه کار به اپراتورها زمینه استفاده بهتر از دوچرخه ها برای مردم فراهم شود.

چرا فقط مناطق ویژه؟

در مورد استفاده از دوچرخه های شهری مردم نیز گلایه دارند.

به گفته آنها این که دوچرخه ها با تعداد زیاد در ایستگاه های مختلف  ردو بدل می شوند و در اختیار عموم قرار می گیرند کار بسیار پسندیده ای است اما این که صرفا در مناطقی ویژه و ظاهرا برای قشری خاص  برنامه ریزی شده است جای تامل دارد.

به اعتقاد برخی دیگر وسط شهر و اطراف حرم مطهر امام رضا ( ع ) که محل عبور و مرور بیشتر و در نتیجه هوای آلوده ای دارد نیازمند تاسیس ایستگاه های بیشتری برای دوچرخه های شهری است در حالیکه درست در همان مناطق حتی یک ایستگاه هم یافت نمی شود.

یکی از زوار بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) نیز از روند ثبت نام و تحویل دوچرخه در مشهد گلایه مند است و می گوید در برخی دیگر از شهرها ازجمله اصفهان و قم صرفا با ارایه کارت شناسایی می توان دوچرخه ای را گرفت و دوباره تحویل داد اما در مشهد که شهری زائر پذیر است و هسته مرکزی آن پرترافیک این تسهیلات بیشتر باید وجو داشته باشد.

شهروند دیگری که خود از مشتریان استفاده از دوچرخه های عمومی است معتقد است شهرداری آن طور که باید و شاید به تبلیغ و معرفی ایستگاههای دوچرخه و ترغیب مردم به استفاده از این وسیله اقدام نکرده است این در حالی است که در بالای ایستگاههای دوچرخه انواع تبلیغات نصب می شود.

ضمن این که متاسفانه با وجود تعمیرات مدام پیاده روها و معابر طی سال معلوم نیست چرا شهرداری به فکر محل مناسب تردد دوچرخه نمی اقتد تا دوچرخه سواران بدون احساس خطر و با آرامش لازم به سمت استفاده از این وسیله مناسب روی آورند.

*

در شرایطی که خودرو یادآور شهر سازی پراکنده و لجام گسیخته است دو چرخه می تواند نماد توسعه شهری باشد ضمن این که تاخیرهای زمانی ناشی از توقف های اجباری که شامل حال سایر وسایل نقلیه می شود , در مورد عبور با دوچرخه لازم نیست. از همین رو سرعت آن نسبت به سایر وسایط نقلیه بهینه به نظر می رسد.حتی ازدوچرخه می توان به عنوان یک عنصر فرهنگی برای کاهش شکاف اقتصادی و اجتماعی مدد جست.

در جمع بندی موضوع می توان گفت در شهرهای ایران در خصوص نقش دوچرخه درنظام حمل و نقل درون شهری مطالعات منسجمی صورت نگرفته است.  علاوه بر این وقتی شهری چون مشهد به عنوان یکی از کلان شهر های مذهبی دنیا به انجام چنین پروژه مهمی دست می زند به طبع لازم است تحقیقات کاملتر و انجام پروژه در محدوده وسیع تری صورت بگیرد و زیرساخت های استفاده از دوچرخه های شهری به طور کامل فراهم شود.