در تقارن سال نو با سالروز شهادت مظلومانه حضرت صديقه كبري فاطمه زهرا سلام ا… عليه (بنا به روايتي) و عرض ادب به روح بلند و آسماني ايشان كه پيامبر(ص) در بيان مقام بي نظير حضرت زهرا(س) خطاب به علي(ع) مي فرمايند: سلام بر تو اي پدر دو ريحانه «حسن و حسين(ع) » بزودي دو ركن «پيامبر(ص) و فاطمه (س)» از ميان مي رود و خداوند خود كمبود مرا براي تو جبران خواهد نمود.
1- مفهوم «عید» برای یکایک ما ایرانیان از بار معنایی و «مضمون» ادراکی ویژه ای برخوردار است.چه، هریک از ما بلافاصله پس از شنیدن این مفهوم انبوهی از مفاهیم ،خاطرات وتجارب اغلب مثبت را در ذهن وحافظه خود تداعی می‌کنیم. به تعبیر دیگر واژه عید موجب می‌شود شمار زیادی از مفاهیم در ذهنمان به حرکت در آیند جلو دیدگانمان به گونه‌ای منظم رژه بروند. به زبان و بیان دقیق عصب شناختی (نورولوژیکی) ،مفهوم عید به سبب تجربه متنوع ومتعددآن از همان آغاز طفولیت، با مراکز متعدد مغزی،درهردونیمکره ودرلوپ های مختلف مغز، هم بسته شده است، بنابراین دیدن وشنیدن آن و بوییدن شمیم دل انگیزش تک تک سلولهای عصبی وکل جسم و روان ما را درگير می‌سازد. هم اینک هریک از ما با خواندن این سطور مجمل ومشاهده واژگان عید و بهار نه تنها شمار وسیعی از مفاهیم وواژگان مشابه را از حافظه بلند مدت خود فرا می‌خوانیم، بلکه احساسات متنوعی را نیز دگر باره تجربه می‌نماییم.
2-گذشته از اهمیت فراوان عید از حیث فردی، مفهوم عید، بویژه عید نوروز،درفرهنگ وتمدن ایرانی از جایگاه ومنزلت ممتازی برخوردار است.به همین سبب، هیچ اثرمنظوم یا غیر منظومی ازحكما، ادبا، شعرا، هنرمندان و دانشمندان نیکنام وبزرگ منش ایرانی نمی توان یافت که درآن نه به تلویح، بلكه به تصریح و مستقیم از عید نوروز و جلوه‌های دل انگیز فراوان سخن به میان نیامده باشد.از آن گذشته، با تأمل درمتون تمدن ساز ایرانی، اعم از متون کهن و نوین، بسادگی می‌توان دریافت که عید نوروز فی‌نفسه الهام بخش اندیشمندانی بوده است که سهم و نقش فراوانی در تمدن سازی وفرهنگ زایی ایران داشته اند.
3- ما مردمان این دیار دینی از دیر باز عید نوروز را به بهانه‌ای خجسته برای گسترش تعامل با بستگان(یا به تعبیر دینی ومعنوی «صله رحم»، فرصتی برای «بازگشت به خویشتن خویش»، زمانه ای برای از دل بیرون راندن کدورتها و خصومت‌ها و نفرتها، ایامی فرخنده برای مضاعف سازی شادی های جمعی، وقتی برای زدودن نگاه وخطا ولغزش از روان خود و محاسبه نفس قبل از محاسبه شدن (حاسبوا قبل ان تحاسبوا)، و خلاصه فرصتی گرانسنگ برای تحقق انسانیت خویش، تبدیل نموده ایم وبه اذعان همگان چه سودهای کلان معنوی که از این ایام عزیز نصیب شده است.
4-از این چند بند مختصر وموجز چنین می‌توان نتیجه گرفت که « عید را باید پاس داشت» پاسداشت عید نیز هم سهل است و هم ضروری.
نخستین گام ، برای پاسداشت عید خجسته نوروز «آماده ساختن» خود از حیث ذهنی است. یعنی چند صباحی پیش از فرا رسیدن سال نو باید فایلهای ذهنی را مورد بازبینی قرارداد ومنزلگاه نوینی برای عید سال 1394 تدارک دید.
این کار ساده است و کافی است باورمان بشود سالی دیگر بر عمرمان و حیاتمان افزوده شد و اینک با یک تحویل یک ساله آماده پذیرش تجارب نوینی در سال جدید هستیم.
گام دوم، طلب لطف و مرحمت از حضرت باری‌تعالی است که همواره عنایت خود را شامل حالمان می‌گرداند و پیوسته حالمان را به می‌سازد.
گام سوم، بازگشت است.
بازگشت از مسیر خطا و متصور وگام نهادن در مسیر صواب وتعالی .این نیز میسر نمی گردد مگر با طلب غفران از ستارالعیوب وتصمیم به باز آمدن از مسیر لغزش. (البته، این بدان معنا نیست که خود را آماج نکوهش ها و سرزنش های بی شمار سازیم وانسانیت انسانی خود را فروگذاریم)
گام چهارم، «برنامه ریزی پیشرفت» است. یک سال برتجاربمان افزوده شده است اینک با بهره گیری از تجارب پر شمار گذشته و با بهره جستن از «ذهن خلاق» خود باید برای فراچنگ زدن موفقیت‌های پر شمار تر درسال پیش رو،برنامه ریزی نماییم. برنامه ریزی به ما یاری می‌رساند «تا بدانیم قراراست کجا برویم و در این مسیر از چه فرصتها و روشها و ابزارهایی بهره بگیریم».
5-سرانجام ، ضروری است به یاد داشته باشیم که عید فرصت مغتنمی برای «تجربه سازی است». مراتب سود که تجارب عید «شادی بخش» و «خاطره انگیز» باشند. این تجارب برای همیشه در جاي جای مغزمان و سامانه ذهنمان حک می‌شوند.
هرگز نمی توان آنها را از ساختار ذهن زدود. پس ناگزير باید مراقب رفتارها، تعاملات ،سخنان وحرکات خویش باشیم تا عید مان به یاد ماندنی ،نوروزمان فرح بخش، بهارمان نشاط انگیز وسال نومان موفقیت آمیز باشد.
* معاون اجتماعي ناجا
نظر شما