آمارهانشان می دهد بیش از ۶۰ درصد جرائم مرتبط با موادمخدر و بیش از ۶ میلون نفر در کشور تحت تاثیر مواد مخدر قرار دارند و روزانه ۸ نفر در اثر مواد مخدر جان خود را از دست داده و ۷۰ نفر نیز معتاد می شوند.
آمارهای رسمی نشان می دهد که در حال حاضر کشور ما یک میلیون و ۳۲۵ هزار معتاد دارد و سالانه بیش از ۵۰۰ تن مواد مخدر مصرف می شود که البته آمارهای غیر رسمی رقمی بیش از این را نشان می دهد. همچنین طی ۵ سال گذشته روزانه ۷۰ نفر معتاد به جمعیت معتادان کشور اضافه شده و بر اساس تحقیقات انجام شده مواد مخدر به تنهایی بین ۶۳ تا ۶۵ درصد از جرائم و دستگیری ها را به شکل مستقیم و غیر مستقیم به خود اختصاص داده است.
در گزارشی که توسط معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با کمک کارشناسان این حوزه در سال جاری در مورد مواد مخدر و جرائم در ارتباط با آن انجام شده بیانگر این است که مصرف مواد صنعتی از نیم درصد در سال ۸۴ به ۲۶ درصد در سال گذشته رسیده است. از سوی دیگر سن اعتیاد نیز کاهش یافته و زنان در معرض آسیب بیشتری قرار گرفته اند و همچنین معضلات بهداشتی اعتیاد به ویژه ابتلا به ایدز نیز نگران کننده است.
کارشناسان امور اجتماعی و آسیب شناسان معتقدند که سوء مصرف مواد مخدر در کانون آسیب های اجتماعی کشور قرار دارد بنابراین باید برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی مهار اعتیاد در اولویت قرار گیرد.
تحقیقات نشان می دهد که روزانه تقریبا ۸ نفر بر اساس مصرف مخدر جان خود را از دست داده اند، همچنین افزایش ۱۵ درصدی مرگ و میر زنان نیز بر اثر سوء مصرف مواد نسبت به سال ۹۱ در آمار مشهود است و از سوی دیگر رشد بیش از ۲۵ درصدی مصرف شیشه نیز در سال ۹۲ مشاهده شده است.
روزبه کردونی مدیر کل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به تحقیق انجام شده در مورد اعتیاد اشاره کرد و گفت: آمارهای اعلام شده در گزارش در سال ۹۲ جمع آوری و نهایی شده و هنوز آمار سال ۹۳ جمع بندی نهایی نشده است.
کردونی افزود: در گزارش جمع آوری شده عدم وجود سیاست گذاری مشخص در حوزه حمایتی و آسیب های اجتماعی، نداشتن متولی مشخص در حوزه آسیب های اجتماعی، رویکرد صرف سیاسی، امنیتی، قضایی و انتظامی به مسائل در حوزه آسیب ها و جدی گرفته نشدن امور اجتماعی به ویژه آسیب ها، عدم ارزیابی مستمر طرح ها و برنامه های اجتماعی، توجه به آسیب دیدگان به جای توجه به آسیب ها، عدم ایجاد هماهنگی کامل بین سازمان های ارائه کننده خدمات در زمینه حمایتی و آسیب، فقدان برنامه ای جامع در زمینه آسیب های اجتماعی کشور، عدم توجه کافی به برنامه های اجتماع محور منطقه ای و محلی و غیره از جمله موارد و مشکلاتی است که درخصوص بحث آسیب ها در کشور با آنها مواجه هستیم.
به منظور مدیریت صحیح و برنامه ریزی برای مبارزه و کنترل مواد مخدر در کشور داشتن آمارهای درست و واقع بینانه شرط اصلی است اما متاسفانه این چالش در کشور طی سال های گذشته وجود داشته و تاکنون نیز رفع نشده است و براساس اطلاعات به دست آمده از سال ۸۳ تا ۹۰ ارقام متفاوتی برای مصرف کنندگان منظم مواد مخدر عنوان شده که هر کدام با دیگری تفاوت دارد و فقر اطلاعات در این حوزه یک معضل جدی و مقدم بر اعتیاد تبدیل شده است.
مدیرکل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد آمار مصرف مواد مخدر در جامعه جهانی نیز گفت: طبق گزارش بدست آمده، آمارهای جهانی دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل نشان می دهد مصرف تریاک در ایران ۴۵۰ تن معادل ۴۲ درصد مصرف جهانی است و ۱۳ درصد از مصرف کنندگان جهانی تریاک در ایران قرار دارند و بعد از ایران کشورهای اروپایی به جز ترکیه و روسیه با ۹۵ تن، پاکستان و افغانستان با ۸۰ تن، جنوب شرق آسیا با ۷۵ تن، هند با ۶۷ تن، افریقا با۶۰ و روسیه با ۵۸ تن در رتبه های بعدی مصرف مواد مخدر قرار دارند.
گزارش های رسمی بیانگر این است که مصرف سالیانه انواع مواد ۵۰۰ تن است به طوری که می توان گفت معتادان کشور روزانه یک و نیم تن مواد مخدر مصرف می کنند.
براساس گزارش جمع آوری شده استان های تهران، اصفهان و خراسان رضوی به ترتیب با ۴۰ هزار و ۲۴۶ نفر، ۲۵ هزار و ۸۱۶ نفر، ۱۸ هزار و ۹۶۷ نفر بیشترین دستگیر شدگان در کشور داشتند. همچنین درخصوص قاچاقچیان دستگیر شده نیز استان های تهران، خراسان جنوبی و خراسان رضوی با دو هزار و ۱۵۰ نفر، یک هزار و ۵۱۲ نفر و یک هزار ۴۲۵ نفر سه استان اصلی در این حوزه بوده اند.
مدیر کل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به تغییر الگوی مصرف مواد مخدر به عنوان یک چالش مهم اشاره کرد و گفت: یکی از اتفاقات مهمی که در مصرف مواد مخدر طی سالیان اخیر رخ داده تغییر الگوی مصرف بوده به طوری که گزارشات نشان می دهد آمار کشف کارگاه های تولید کننده شیشه نسبت به سال ۸۶، ۲۸۰ درصد رشد داشته است و مصرف نیم درصد مواد صنعتی نیز از سال ۸۴ به ۲۶ درصد در سال ۹۲ رسیده است و همچنین براساس گزارش سازمان ملل ایران به عنوان یکی از ۵ کشور اول مصرف کننده مخدر صنعتی شیشه شناخته شده است.
از سوی دیگر در طول سال های ۸۴ و ۸۵ بیش از ۹۸ درصد مواد مخدر صنعتی وارداتی بوده اما اکنون اکثر مواد مخدر صنعتی در کشور تولیدی است و توسط قاچاقچیان صادر می شود. همچنین در سال ۸۶ تریاک، کراک، هروئین، شیره تریاک، شیشه، حشیش و کوکائین مهمترین مواد مصرفی معتادان بوده در حالی که در سال گذشته مصرف مواد به ترتیب به تریاک، شیشه، کراک، هروئین، حشیش و کوکائین تغییر یافته است.
*** «پول کثیف» در مواد مخدر
گرچه نمی‌توان هیچ رابطه رسمی شفافی میان شبکه‌های تبهکاری وقاچاق مواد مخدر و (برای مثال) نظام بانکی کشور مشاهده کرد، ولی باید توجه کرد شبکه‌های تبهکاری غالبا تحت پوشش‌های مختلف و عموما عام‌المنفعه با نظام بانکی و غیربانکی (خیریه‌ای و...) در ارتباطند و از این طریق به تطهیر پول حاصل از تجارت موادمخدر می‌پردازند.
همچنین به‌دلیل ماهیت دلالی اقتصاد ایران و وجود منافذ فراوانی مانند بازار مسکن، ارز، سکه و... این شبکه‌ها ضمن اقدام به پولشویی در وضعیت طبیعی بازار نیز اثر می‌گذارند. همچنین این شبکه‌ها از نقایص مالی دیگری مانند ضعف نظام مالی کشور در تأمین ارزی صادرکنندگان و واردکنندگان استفاده کرده و خود در قالب یکی از این دو‌نقش وارد عمل می‌شوند.
این نوع شبکه‌ها مآلا در آرزوی بی‌ثباتی اقتصادی و فقدان شفافیت مالی در کشور هستند. در این وضعیت، منافع این گروه با برخی گروه‌های دیگر که در عرصه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور فعالیت می‌کنند گره خورده و عملا همه یک‌پروژه را پیش می‌برند.
یکی دیگر از منافذ پول کثیف و اثرگذاری ویرانگر آن بر پیکره نهادهای جامعه، درآمدهای حاصل از ساخت‌و‌پاخت افراد ذی‌نفوذ با گروه‌های تبهکاری است.
صرف‌نظر از پیامدهای اقتصادی تزریق پول کثیف، مهمترین پیامد این تزریق ایجاد نوعی آنومی اجتماعی و سیاسی است. آنومی حاصل از جریان‌یافتن پول کثیف در رگ‌های جامعه نه تنها تأثیر کوتاه‌مدت مخرب دارد، بلکه بیش و پیش از آن در بلندمدت می‌تواند نحوه مدیریت را تحت تأثیر قرار داده و در نهایت به زوال «مدیریت خوب» بینجامد.
دراین راستا وزیر کشور گفت: شورای عالی مبارزه با پولشویی تصویب کرده است هرگونه حساب بانکی که گردش مالی مشکوک و بالاتر از حجم معینی داشته باشد تحت کنترل قرار گیرد و از گردش پولی فساد آفرین و کثیف قاچاقچیان مواد مخدر مقابله شود .
عبدالرضا رحمانی فضلی افزود: قاچاقچیان مواد مخدر حساب های مشکوک و گردش مالی زیادی دارند و برای نمونه یک قاچاقچی 35 ساله که 5 کلاس هم سواد نداشت 2000 میلیارد تومان گردش مالی داشته و چندین حساب بانکی به نام افراد متوفی باز کرده بود .
وی گفت: همین پولهای کثیف که سالانه به 10 هزار میلیارد تومان می رسد و تاثیر و پیامدهای منفی آن به دو برابر قابل افزایش است در عرصه های سیاسی و انتخابات وارد جریان خرید و فروش رای می شود و در عرصه های اقتصادی در هر بازاری که ورود می کند به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و در عرصه های اجتماعی و فرهنگی نیز خسارت های سنگینی وارد می کند و به همین خاطر شورای عالی مبارزه با پولشویی مصوب کرده است حساب های بانکی در صورتی که از لحاظ سرعت گردش پولی و همچنین حجم گردش مالی مشکوک به نظر برسد مسدود شود و نظارت و کنترل های لازم صورت گیرد .
دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: این شبکه ها و مافیاهای مواد مخدر حتی اعتراف کرده اند که به تامین مالی تروریست ها کمک می کنند بنابراین مبارزه با مواد مخدر باید با همکاری و همراهی همه مردم و دستگاهها و نهادها باشد.
وزیر کشور گفت: بحران مواد مخدر باتوجه به آثار و پیامدهای کثیف و زشت و مخرب در عرصه های اجتماعی که دارد به عنوان مادر بحرانهای اقتصادی ،سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی شناخته می شود و جریان کثیفی را در بازارهای مختلف اقتصادی ایجاد می کند.
رحمانی فضلی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و مسیر ترانزیتی مواد مخدر از همسایگان شرقی به اروپا که برای قاچاقچیان بالای 50 درصد ارزش افزوده ایجاد می کند و متاسفانه 90 درصد مواد مخدر جهان در افغانستان تولید می شود و همچنین به علت اینکه افغانستان و پاکستان تسلط و کنترلی بر مرزهای خود ندارند به شدت تحت تاثیر مافیای جهانی مواد مخدر قرار دارد .
وی افزود: تا سال آینده طرح انسداد مرزهای کشور کامل می شود و 5 منطقه جرم خیز را در اولویت کنترل قرار داده ایم و تلاش می کنیم بحث مقابله با مواد مخدر را اجتماعی کنیم واز همه قشرهای جمعیتی اعم از دانشگاهها، جامعه مداحان ، سینماگران ، ورزشکاران ،هنرمندان و همه قشرهای اجتماعی بویژه روحانیت در مبارزه با مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد استفاده کنیم و دولت هم اعتبار خوبی در نظر گرفته است .
وی با بیان اینکه یک ونیم درصد جمعیت کشور معتاد و 98 و نیم درصد جمعیت سالم هستند گفت : متاسفانه مواد مخدر تنوع صنعتی زیادی پیدا کرده وقیمت ها نیز کاهش یافته است و راحت تولید می شود به همین خاطر خانواده ها نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از اعتیاد فرزندان دارند و باید همه ظرفیت های اجتماعی و خانوادگی را باید استفاده کنیم.
وزیر کشور گفت : ایران بیشترین کشفیات را دارد و این مسئله مورد تقدیر کشورهای منطقه و همچنین نهادهای بین المللی است اما هزینه های زیادی را هم پرداخت کرده ایم که تقدیم 3800 شهید بخشی از آن است .
وی افزود : وقتی یک نفر معتاد می شود افراد زیاد را در گیر این مسئله می کند و به همین خاطر هدف ما این است که مبارزه با مواد مخدر را در عرصه های مختلف به فرآیند اجتماعی تبدیل کنیم تا اثر بخشی برنامه ها و سیاست ها به حداکثر برسد .
دادستان کل کشور نیزدرباره ورود پول کثیف حاصل از قاچاق مواد مخدر به فعالیت های سیاسی و اینکه آیا در این خصوص در دادستانی پرونده ای تشکیل شده است یا خیر؟ افزود: آنچه مسلم است این است که پولهای ناپاک با چمدان جابجا نمی‌شود و تلاش قاچاقچیان این است که این پول‌ها را در گردش‌های مالی بیاورند.
رئیسی گفت : ما در یکی از شهرها 120 حساب را که به نظر می رسید می تواند در ارتباط با مواد مخدر باشد بررسی و مسدود کردیم و وقتی این حساب ها مسدود شدند تا امروز هیچ کس به دنبال مسدود شدن این حساب‌ها نیامده اند و این بدین معنی است که کار درستی صورت گرفته و حساب ها برای قاچاقچیان مواد مخدر بوده است.
وی ادامه داد : البته اگر نظام بانکی با گردش مالی غیرقابل قبولی مواجه شد باید آن را پیگیری کند و باید فضا در نظام بانکی کشور برای گردش مالی مربوط به مواد مخدر ناامن شود.
***گردش مالی موادمخدر در ایران 3میلیارد دلار
دراین خصوص یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس خواستار برخورد قاطع و شایسته در امر مبارزه با مواد مخدر برای نجات کشور و جوانان از این منجلاب شد.
مجتبی رحماندوست گفت: هر چند به مسئله قاچاق مواد مخدر و اعتیاد باید ریشه ای برخورد شود و مشکلاتی مانند فاصلههای طبقاتی، بیکاری، بیسوادی، نداشتن بنیه های محکم معنوی، فقدان آموزش در زمینه زیانهای مصرف مواد مخدر و غیره باعث ترویج و تشدید قاچاق و اعتیاد می شود اما نباید دست روی دست گذاشت و شاهد پرپر شدن بسیاری از جوانان ایران اسلامی بود.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی، افزود:طبق مستندات موجود سالانه در کشور 4 هزار نفر قربانی مواد مخدر می شوند، 20 درصد از جرایم خرد توسط معتادان صورت می‌پذیرد، عامل 50 درصد طلاق‌ها و 65 درصد همسر آزاری‌ها اعتیاد است، یک میلیون و 325 هزار ایرانی به مواد مخدر اعتیاد دارند، روزانه 11 معتاد به علت سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می دهند و 45 درصد زندانیان به‌طور مستقیم با مواد مخدر در ارتباط هستند.
وی ادامه داد:30 درصد کودک‌آزاری، 35 درصد سرقت‌ها و 25 درصد قتل‌ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم با مواد مخدر ارتباط دارند، 67 درصد علت ابتلا به ایدز استفاده از سرنگ مشترک در بین معتادان است، لذا انتظار از ستاد مبارزه با مواد مخدر و در راس آن وزیر کشور آن است که به بدنه کم تحرک این ستاد حرکتی داده و محکم‌تر پا در این عرصه بگذارد چرا که جرایم و مسایل پیش گفته نیاز به عزمی راسخ برای دفع و مقابله دارد و نباید کار در این عرصه به دلیل گستردگی منجلاب به طور کامل رها شود.
رحماندوست تاکید کرد: گردش مالی ناشی از فروش موادمخدر در ایران 3میلیارد دلار است و این مقدار هنگفت «پول کثیف» می تواند بسیاری از عرصه ها اعم از اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را تحت الشعاع خود قرار دهد.
درهمین حال یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: ایران برای مبارزه با «قاچاق مواد مخدر» به جهانیان ایثارگری می‌کند.
محمدصالح جوکار نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس، ایران را پیشگام در امر مبارزه با «قاچاق مواد مخدر» دانست و گفت: امروزه ایران در مسیر ترانزیت مواد مخدر بوده و همواره در پی مقابله با قاچاقچیان بین‌المللی است.
وی افزود: برخی می‌خواهند که ما ترانزیت مواد مخدر را آزاد بگذاریم که البته خود اروپایی‌ها به شدت در این امر آسیب‌پذیر هستند و اکنون باید از ایران حمایت نیز بکنند تا جهان از آسیب‌های این مواد خانمان سوز در امان باشد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: امروزه ما بیشترین شهید را در راه مبارزه با مواد مخدر در ترانزیت کشور داده‌ایم و در واقع ایران در این مسیر برای جهانیان ایثارگری می‌کند و بیشترین نیروهای خوب خود را در این راه از دست داده است.
یک عضو هیات رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس هم ، اقدامات ستادمبارزه با موادمخدر در مقابله با قاچاق موادمخدر را ناکارآمد خواند و گفت: ناکارآمدی راهکارهای ستاد مبارزه با مواد مخدر و نبود هماهنگی و انسجام بین بخشی ضرورت بازنگری جامع را در ستاد مبارزه با مواد مخدر افزایش می دهد.
محمداسماعیل سعیدی با انتقاد از حمایت شبکه پنهان و دست های پشت پرده از قاچاقچیان مواد مخدر در کشور، گفت: به طور حتم حمایت شبکه پنهان و دست های پشت پرده از قاچاقچیان مواد مخدر موجبات رشد سریع قاچاق موادمخدر را فراهم نموده است لذا از وزارت کشور و قوه قضاییه تقاضا داریم که با شناسایی این افراد با آنها برخورد جدی و قاطع صورت دهند.
نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر اینکه برخورد با خرده فروشان موادمخدر تنها راهکار مبارزه با قاچاق مواد مخدر نیست، تاکید کرد: متاسفانه با مانور دادن روی دستگیری خرده فروشان، دست های پشت پرده را از یاد برده ایم مادامی که ما انرژی‌مان را صرف از بین رفتن شاخ و برگ ها کنیم نتیجه ای نخواهیم گرفت بنابراین بهتر است برای ریشه کن کردن این بلای خانمان سوز توان و انرژی خود را صرف خشکاندن ریشه ها کنیم.
این نماینده مردم در مجلس نهم، با تاکید بر ایجاد اقتصاد سالم در شهرها وروستاهای مرزی برای مقابله با قاچاق موادمخدر، گفت: در شهرها و روستاهای مرزی به دلیل کمترتوسعه یافتگی امکان گرایش افراد به سمت قاچاق موادمخدر وجود دارد.
وی ادامه داد: بنابراین باید از طرف دولت در مناطق مرزی اقداماتی صورت گیرد که درآمد سرانه و اقتصاد این مناطق از رشد و توسعه کافی برخوردار شوند و زیربنای اقتصاد سالم را به وجود آوریم.
وی مهمترین علت قاچاق مواد مخدر را قرارگرفتن کشور در مجاورت ترانزیت موادمخدر به کشورهای اروپایی عنوان و بیان کرد: ایران به سبب مجاورت با یکی از بزرگ ترین کانون های تولید و قاچاق موادمخدر، (افغانستان و پاکستان) به مثابه پلی برای ترانزیت موادمخدر به کشورهای اروپایی واقع شده و ناگزیر با این پدیده شوم درگیر شده است.
نظر شما