به گزارش قدس آنلاین اردیبهشت ماه آخرین ماهی است که دانش آموزان هر روز به مدرسه می روند در دومین ماه فصل بهار دانش آموزان روزهایی را سپری می کنند که ایام امتحانات میان ترم و آمادگی برای امتحانات پایان سال است روزهایی که می توان گفت روزهای آغازین و پیش زمینه ای برای آمادگی های امتحانات خرداد ماه است بسیاری از خانواده ها در این ماه رفت و آمدهای معمول را کمتر کرده و قواعدو ضوابط خاصی را برای امتحانات میان ترم و رسیدن به امتحانات نهایی در نظر می گیرند در این میان نکاتی می بایست هم مورد توجه مدرسه و سازمان آموزشی و خانواده قرار بگیرد تا ضمن اینکه تمرکز دانش آموزان بر دروس فرا گرفته بیشتر شود استرس امتحان نیز کاهش یابد. دکتر امیررضا اصنافی استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با قدس انلاین راهکارهایی را برای بازخورد بهتر دروس و کاهش استرس به دانش آموزان ،خانواده ها و محیط های آموزشی  پیشنهاد می کند .

-یکی از مواردی که اساتید و معلمان بر آن تاکید دارند مطالعه مستمر در طول سال تحصیلی است به نظر شما توجه به چنین روندی چه نقشی در موفقیت تحصیلی دانش آموزان ایفا می کند؟

- تمام موسسات آموزشی اعم از مدرسه و  دانشگاه از مکانیزمی به نام بازخورد ارزیابی برخوردارند که این ارزیابی و بازخورد درچارچوب هر نوع سیستم آموزشی  بیانگر نوع آموزشی است که در مدت معلوم آموزشی به دانش آموز یا دانشجو ارائه شده است .مسلما آموزش در یک نظام آموزشی نیازمند دانش آموزان و اساتیدی است  که فرآیند آموزش را در این چرخه کامل کنند . پس از طی دوره زمانی و آموزشی  این موضوع  مورد توجه قرار می گیرد که آموزشهای ارائه شده تا چه میزان در تربیت و یادگیری دانش آموزان موثر بوده است بنابراین بعد از گذشت نه ماه تحصیلی حاصل این فرآیند آزمون نهایی سال تحصیلی است  که در همه جای دنیا معمول است ، اما نکته اصلی که در این باره حائز اهمیت است توجه به فشارهای مختلفی است که در ایام امتحان  بر  افراد وارد شود .

آنچه که مسلم است  واژه امتحان به خودی خود  استرس زاست حتی کسانی که مدرسه  یا دانشگاه نمی روند با شنیدن کلمه آزمون خود به خود دچار استرس می شوند به هر حال واژه امتحان ابهام آمیز است و برخی بر این باورند که هر چه قدر هم تلاش کرده ام نمی دانم در آزمون موفق می شوم یا خیر؟همچنین نگران این مسئله هستند که آیا سئوالاتی که مطالعه کرده ام مورد سئوال واقع می شود یا خیر؟ به هر حال تمامی استرسهای یاد شده می تواند در ترس از امتحان و تاثیر نامطلوب بر آن موثر باشد. یکی از مهمترین مواردی که بر موفقیت دانش آموزان تاثیر سوء بگذارد  حضور فیزیکی دانش آموز و دانشجو سر کلاس است که متاسفانه برخی از دانش آموزان فقط به صورت فیزیکی در کلاس حاضر می شوند و برنامه خاصی برای نه ماهه تحصیلی ندارند اما در مقابل این دسته دانش آموزان و دانش جویانی قرار دارند که از ابتدای شروع ترم تحصیلی برنامه درسی منظمی را برای خود تدوین نموده و به آن عمل می کنند توجه و التزام به چنین برنامه  آرامش روانی و موفقیت درسی فرد را تضمین می کند درسها بر روی هم انباشته نمی شود و در هر زمانی دانش آموز با استرس کمتری می تواند آزمون دهد حتی اگر به دلیل خاصی یک روز موفق به مطالعه نشود به دلیل اینکه مطالعه متدوامی در طول ترم داشته است آموخته هایی برای ارائه دادن به استاد خود دارد علت اینکه اساتید و معلمان بر مرور مکرر  تاکید می کنند این است که علم به تدریج  کسب می شود و ذهن به طور ناگهانی  نمی تواند مطالب را در خود  ثبت کند ، مکانیزم ذهن ما به گونه ای است که پاره ها و تکه های اطلاعاتی را به صوت خرد خرد و تدریجی وارد نموده  و شرط ماندگاری و تثبیت آن هم  تکرار و تداوم تکرار است تا بتوان علم آموخته شده را  مورد بهره برداری و استفاده خود قرار داد.

-برخی از دانش آموزان و دانشجویانی که در طول ترم درس نخوانده اند به ایام پایانی سال تحصیلی که نزدیک می شوند تمایل چندانی برای درس خواندن به این دلیل که فرصتی نیست از خود نشان نمی دهند و ناکامی و عدم موفقیت را برای خود متصور می کنند به نظر شما راهکاری برای این گروه از دانش آموزان وجود ندارد؟

دانش آموزانی که در طول ترم مطالب درسی را به درستی نیاموخته اند و یا با عمق مطالب آشنا نشده اند ،همچنین غیر از کتاب درسی از منابع دیگری هم کمک نگرفته اند مسلما در ایام منتهی به امتحانات استرس بیشتری نسبت به دیگر دانش آموزان و دانش جویان خواهند داشت .در برخی از موسسات از ابتدا به دانش آموزان برنامه های خاصی مبتنی بر یادگیری منظم در فواصل زمانی مشخص داده می شود که توجه به چنین مسئله ای در کاهش استرس زمان امتحان بسیا موثر است . ب

رخی از دانش آموزان و دانشجویان به نظم در مطالعه اعتقادی ندارند و برای تکالیف درسی خود برنامه ریزی خاصی ندارند شب امتحان و یا روزهای منتهی به آزمون پایانی استرس آنچنان بر این دسته از دانش آموزان مستولی می شود که اگر در این ایام هم بتوانند مطلبی را به ذهن بسپارند دچار یاس و ناامیدی شده و درس و کتاب را کنار می گذارند از این رو لازم است موسسات آموزشی و خانواده ها یی که دانش آموزی با چنین وضعیتی دارند از اوایل اردیبهشت ماه برای مدت یک ماهه پیش رو برنامه ریزی فشرده ای داشته باشند تا دانش آموز بتواند در زمان پیش روی نکات اصلی و ابهامات درسی را رفع نماید تا به طور کل از درس و امتحان فراری نشود.  

فضای روانی حاکم بر موسسه آموزشی و خانواده  می تواند در ایجاد فضایی برای آرامش دانش آموز و دانشجو در ماه پایانی سال تحصیلی موثر باشد اگر فضای مدرسه یا دانشگاه همانند کتابخانه ای که سرشار از آرامش است برای دانش آموز و دانشجو آماده شود مسلما محیط آموزشی و خانواده فضای مناسبی را برای بازخورد بزرگ که امتحانات پایان سال است را آماده می کند .

به هر حال لازم است خانواده و معلمان و اساتید به دانش آموزانی که در طول ترم مطالعه چندانی نداشته اند این نوید را بدهند که نباید دچار یاس و ناامیدی شوند و در همین یک ماه هم می توانند با برنامه ریزی بخشی از مطالب اصلی را فرا بگیرند متاسفانه چون برخی از دانش آموزان و دانشجویان در ایام سال درس نخوانده اند به صورت کلی کار خود را پایان یافته دیده و با ناامیدی از درس خواندن در این ایام منصرف می شوند به هر حال در یک ماه اردیبهشت و خرداد با تمرکز و توجه می توان بخشی از کوتاهی انجام گرفته را جبران نمود.

-مهمترین وظایف خانواده ها در روزهای منتهی به پایان سال تحصیلی چیست؟

- علاوه بر مدرسه و دانشگاه ،خانواده می تواند در کاهش تنش های ناشی از ایام امتحانات دانش اموزان و دانشجویان بسیار مورد باشد. والدین در این ایام عهده دار وظایف خاصی هستند که توجه به آن می تواند در پیشبرد اهداف موفقیت نهایی دانش آموزان موثر باشد توجه به محیط عاطفی خانواده و پرهیز از تنشهای عاطفی و مشاجره می بایست در اولویت خانواده ها قرار بگیرد همچنین در ایام امتحانات خانواده ها از برگزاری میهمانی های مفصل ورفت و آمدهای مکرر پرهیز نمایند تا محیطی آرام و بی سر و صدا برای مطالعه دانش آموزان فراهم شود .توجه به استراحت و خواب کافی دانش آموزان می تواند در شادابی و تمرکز بیشتر آنها بر دروس داشته باشد .

همچنین لازم است وظایفی که در امور منزل احیانا در زمان غیر امتحانات به فرزندان محول می شد کمتر شود تا دانش آموزان فرصت بیشتری برای مطالعه داشته باشند..یکی از موارد مهم در موفقیت در امتحانات پایان ترم توجه به حمایت عاطفی از دانش آموزان است اطیمنان دادن و امید بخشی به آنها می تواند فضای عاری از استرسی را برایشان به ارمغان بیاورد والدین در ایام امتحانات و قبل از آن باید با ویژگیهای روحی و روانی دانش آموز و استعدادهای آنها آشنا و آن را مورد ارزیابی قرار دهند و به این مسئله توجه داشته باشند که توقع بیش از حد و ایجاد ترس و دلهره به تمرکز دانش آموز آسیب می زند و هر آنچه فرا گرفته بودند را  زیر سئوال می برد، بنابراین نباید از دانش آموز توقع بیش از حد و بیجا داشت همچنین در مقام مقایسه با دیگر دانش آموزان هیچ دانش آموزی نباید تنبیه یا سرزنش شود .توجه به تغذیه مناسب در این ایام و روزهای امتحان بسیار مهم است و والدین می بایست از دادن غذاهای چرب و سنگین و مواد غذایی که کسالت و کرختی و خواب آلودگی را به دنبال دارد پرهیز نمایند و تغذیه ای مناسب و مقوی ذهن به کودکان ارائه دهند.تاکید بیش از حد بر اخذ نمره مشخصی مثلا بیست استرس دانش آموز راافزایش و بهره وری آنها  را کاهش می دهد ، بنابراین لازم است با دادان انگیزه و اطمینان بخشی به اینکه والدین و مربیان آموزشی می دانند که دانش آموز زحمت لازم را کشیده است اورا به تلاش برای موفقیت در امتحانات تشویق کنند.