دو تا از این خودروها از راه مستقیم منحرف شدند و با برخوردهای مرگبار، چهار سرنشین خود را به کام مرگ فرستادند. به دنبال این موضوع شبکههای اجتماعی پر شد از حرف و حدیثها درباره سرنشینان پورشه زرد رنگ و سبب و نسب آنها و اینکه این طبقه عموماً تازه به دوران رسیده با حرکات خود، چه بلایی بر سر امنیت روانی جامعه میآورند. رهبر انقلاب نیز در دیدار اخیر خود و در اندرز پدرانه ای، جولان دادن جوانهای سرمست غرور ثروت با خودروهای گرانقیمت در خیابانها را یکی از مظاهر آشکار ناامنی اجتماعی برشمردند.
نقاط کور در فرهنگ اجتماعی
دکتر حمید رجبی دولتآبادی، جامعهشناس و عضو هیات علمی دانشگاه شهید رجایی در این باره با اشاره به اینکه باید ضریب رفاه طبقه متوسط را بالا ببریم، می گوید: وجود «ثروتمند خوب» برای جامعه لازم است و سوار شدن ماشین لوکس به خودی خود مذموم نیست. بیعدالتی زمانی رخ مینماید که اگر کسی با یک خودروی یک میلیاردی در خیابانها یک تصادف کوچک بکند باید میلیونها تومان خسارت بدهد و نه تنها بیمهها، بلکه هیچ نهاد حقوقی و حمایتی به ضایع شدن حق او توجه نمیکند.
رجبی دولتآبادی، با استناد به سخنان رهبر فرزانه انقلاب خاطرنشان میکند: گرچه ایشان با لحاظ کردن مناسبات بین نسلی و ویژگیهای افراد خاص و مالکان اینگونه خودروها به درستی اشاره دردمندانهای داشتهاند، ولی نباید از نظر دور بداریم که این تذکر پدرانه ایشان نشان میدهد متاسفانه فرهنگ سیاسی و اجتماعی کشور ما هنوز نتوانسته مدنیت و قانونگرایی را محور قرار دهد و در این حوزهها همچنان نقاط کور زیادی داریم.
نیشخند تازه به دوران رسیده ها به ریش مردم
وی تصریح میکند: متاسفانه وضع جامعه ما در بحث توزیع عادلانه ثروت از بسیاری کشورهای خاورمیانه بدتر است. دولت باید با اهرمهای کنترلی از جمله مالیات واقعی، عوارض درآمد و حق بهرهمندی از زیر ساختهای شهروندی، هزینههای ارتکاب این نوع بزهها را بالا ببرد تا پیش از اقدام پلیسی، با فرهنگسازی هزینهها را کاهش دهیم.
این جامعهشناس و عضو هیات علمی یاد آور میشود: اینکه عدهای با رانتخواری و ثروت بادآورده براحتی سوار پورشه بشوند و در خیابانها جولان بدهند و با بنزین ارزان هزار تومانی و بدون عوارض مضاعف براحتی تیکآف کرده و به مردم نیشخند بزنند نشان دهنده نبود برنامه و طرح عملی برای ایجاد امنیت روانی و اجتماعی است.
رابطه جُرم با نبود عدالت اجتماعی
صمد حجازی، کارشناس آسیبهای اجتماعی نیز در این باره معتقد است: متأسفانه نتیجه نبود عدالت اجتماعی در جامعه، رشد اینگونه پدیده هاست و اگر احکام عملی اسلام اجرا میشد، هیچگاه این همه ثروت نزد اشخاص اندکی از جامعه انباشته نمیشد.
وی میافزاید: بررسیها نشان میدهد آسیبهای اجتماعی مانند خودفروشی، اعتیاد و قاچاق مواد مخدر، مهاجرتهای غیرقانونی به خارج، بیکاری، فقر، فروش اعضای بدن از جمله کلیه و دهها معضل دیگر به دلیل توزیع نادرست ثروت و انباشته شدن ناعادلانه آن در جامعه اسلامی شیوع یافته است.
دولت باید از ثروتمندان برای بهرهمندی از زیرساختهای کشور هزینه لازم را دریافت کند.
به گفته حجازی، در شرایطی که برخی جوانان کشور برای ازدواج یا تهیه جهیزیه یا پیدا کردن شغل و سرمایهای اندک اقدام به فروش کلیه میکنند، عدهای دیگر با خودروهای میلیاردی در خیابانها ویراژ داده، تبرج میکنند، و با اتومبیلشان آرامش روانی جامعه را بر هم میزنند. این نشان دهنده نبود عزم جدی برای برخورد با آنان و نداشتن قوانین باز دارنده است، چون روز به روز شاهد افزایش این مزاحمتها هستیم.
لزوم ارتقای جایگاه پلیس
دکتر نجمه خدایاری فرد، عضو انجمن جرمشناسی ایران و استاد دانشگاه تهران به خبرنگار ما میگوید: متاسفانه نیروی انتظامی از جایگاه پلیسی در شأن و تراز جمهوری اسلامی برخوردار نیست و ما باید پلیسی مقتدر وبا توان حقوقی بالا در کشور داشته باشیم، اما اینگونه نیست و گرنه جوانان تازه به دوران رسیده نباید به این راحتی در خیابانها جولان میدادند.
وی میافزاید: بیتوجهی ثروتمندان به هدایت فرزندان خود و رها کردن آنان با مظاهر قدرت مالی افسار گسیخته، سبب بروز اینگونه حرکات خارج از عرف در میان جوانان میشود.
این جرمشناس و استاد دانشگاه میگوید: به نظر من اگر کار فرهنگی بیشتری در این حوزه صورت بگیرد و در شبکههای اجتماعی همانگونه که خبرهای تفاخر و ثروت اندوزی این افراد مرفه منتشر میشود کارهای فرهنگی نیز منتشر شود، بیگمان از شدت مشکل کاسته خواهد شد.
بحران هویت در جوانان مرفه
این جرم شناس تصریح میکند: خانوادههای ایرانی باید بتوانند از راههای مختلف و در قالبهای امروزی با جوانان تعامل و آنان را تربیت کنند و به آنها بیاموزند که داشتن پول، حقی برای تفاخر در برابر دیگران نیست.
وی میافزاید: این مشکل با برنامههای مناسبتی و شعارگونه هرگز رفع نمیشود، بلکه از حالت «مسأله» خارج خواهد شد و به صورت «بحران هویت» خودنمایی می کند.
به باور این کارشناس مسایل اجتماعی، برخورد پلیس در مقابله با جوانان سرمست قدرت و ثروت نیاز به اصلاح ساختارهای امنیت، رفع تضاد طبقاتی و رفتار صاحبان قدرت با مردم دارد و ادامه این وضعیت، موجب میدان یافتن بیشتر نوکیسهها برای تفاخر و نپرداختن هزینه فخر فروشی می شود.
پیش از آنکه دیر شود!
گرچه تا کنون درباره پیامدهای زر اندوزی و تکاثر مرفهان بیدرد تذکر و هشدارهای زیادی داده شده، اما پیش از آنکه تنش ایجاد شده در فضای مجازی همه جامعه را بگیرد دولت، مجلس، نهادهای آموزشی عالی و نیز مدیران شهری با همکاری نیروی انتظامی باید برنامه راهبردی تدوین و اجرا و با متخلفان نیز برخورد کنند.
برای مهار خودنمایی و افسارگسیختگی این افراد باید چنین مباحثی در قوانین کشور مورد اشاره قرار بگیرد و ابزارهای بازدارنده در نظر گرفته شود تا اعمال قانون پلیس، مؤثر باشد.
نظر شما