پس از شکست حزب کارگر از محافظه کاران در انتخابات سراسری بریتانیا، اد میلیبند، رهبر دومین حزب قدرتمند این کشور از سمتش کناره گیری کرد.
حزب کارگر برخلاف پیش بینی ها و با فاصله زیادی از حزب محافظه کار، تنها به ۲۳۲ کرسی از مجموع ۶۵۰ کرسی مجلس عوام بسنده کرد.
اد میلیبند، رهبر حزب کارگر با اظهار تاسف از این شکست مسئولیت آن را پذیرفت و به هوادارانش گفت: « امروز مسلما همه شما مایوس و حتی سرخورده شده اید. درست است که این انتخابات را از دست داده ایم اما دلیل و هدف کارزار ما از دست نرفته است. بویژه مساله وجود نابرابری در کشور که چالش عصر ماست. مبارزه ادامه دارد. فارغ از آنکه چه کسی رهبر جدید حزب باشد، حزب کارگر باز هم برای کارگران کشور کار می کند.»
این سیاستمدار۴۵ ساله در کارزار انتخاباتی اش با انتقاد از دولت حاکم بر مبارزه با نابرابری تاکید داشت. با اینحال او نتوانست رای دهندگان مردد را با خود همراه سازد و از رسیدن به نتیجه مورد انتظار بازماند.
به نظر می رسد بخشی از این شکست نتیجه رشد گرایش های استقلال طلبانه در اسکاتلند باشد. حزب ناسیونالیست اسکاتلند که خواهان جدایی از بریتانیاست با کسب ۵۶ کرسی مجلس عوام بخش عمده ای از کرسی های حزب کارگر را ربود تا موفقیتی بی سابقه را در تاریخ سیاسی این سرزمین به ثبت برساند.
با پیروزی حزب محافظه کار در انتخابات سراسری و کسب اکثریت کرسی های مجلس عوام، دیوید کامرون رهبر این حزب بار دیگر نخست وزیر بریتانیا خواهد شد و دولت بعدی را با خاطری آسوده و بی نیاز از ائتلاف با دیگر احزاب تشکیل خواهد داد.
این رویداد تاریخی جدا از حزب کارگر، در میان حزب لیبرال دموکرات و حزب استقلال بریتانیا نیز طوفانی به پاکرده و رهبران این دو حزب را به کناره گیری از مقام خود واداشته است.از این رو در پی موفقیت حزب محافظه کار در انگلستان در گفتگویی با اسماعیل بشری پژوهشگر برتر مرکز تحقیقات استراتژیک جریانات سیاسی و تاثیر پیروزی این حزب را در تعامل با ایران و توافق هسته ای مورد سئوال قرار گرفته است .
-به نظر شما پیروزی حزب محافظه کار در بریتانیا به منجر به چه تغییرات سیاسی در این کشور خواهد شد؟
-برخلاف پیش بینی هایی که حتی حزب محافظه کاران هم انتظار آن را نداشتند و مطمئن نبودند بتوانند به این موفقیت نائل شوند با استفاده از موقعیتی که برای حزب ملی گرای اسکاتلند پیش آمد توانستند با تحمیل شکست سختی به رقیب دیرین خود حزب کارگر را از گردونه خارج نمایند و با فاصله زیادی کرسی های زیادی را درمجلس عوام انگلستان از آن خود کنند .این موفقیت برخلاف پیش بینی های قبلی که معتقد بود اگر حزب محافظه کار بخواهد دولتی تشکیل دهد باز هم باید با ائتلاف بر حزب لیبرال دموکرات بدان دست یابد برای حزب محافظه کار به وجود آمد. حزب لیبرال دموکرات با از دست دادن بسیاری از کرسی های خود به ویژه در اسکاتلند بدین مجال دست نیافت که در ائتلاف با حزب محافظه کار شرکت نماید و حزب محافظه کار توانست با به دست آوردن اکثریت آراء به تنهایی دولت را تشکیل دهد.این مسئله به احتمال زیاد موجب می شود که سیاست قبلی که حزب محافظه کار آن را پیگیری می کرد در حال حاضر با قاطعیت بیشتری دنبال شود .به نظر بنده با روی کار آمدن حزب محافظه کار تغییر چندانی در سیاست های حزب محافظه کار به وجود نمی آید بلکه با فراغ بال بیشتری اهداف و برنامه های مد نظرش را پیگیری خواهد نمود.
-به نظر شما مهمترین دلیل شکست حزب لیبرال دموکرات چیست و تفاوت های دیدگاه سیاسی دو حزب پیروز و خارج شده از میدان سیاست چه قدر می تواند در روابط خارجی این کشور تاثیر داشته باشد؟
-حزب لیبرال دموکرات حزبی قدیمی است اما به این دلیل که بسیاری از تخم مرغهای خود را در سبد اسکاتلند گذاشت و در اسکاتلند آن را از دست داد متحمل شکست قابل توجهی شد . حزب کارگر هم شکست زیادی را متحمل شده اما در کل باید گفت شاید بعدها این حزب در روند سیاست های خود تجدید نظر هایی داشته باشند تا بتوانند شکست حاصله را جبران نمایند .مسلما بعد از استعفای رهبران احزاب گذشته و روی کار آمدن رهبران جدید باید منتظر تغییر سیاست ها و تاثیر آن بر روند سیاسی و تصمیم گیری در حوزه داخلی و سیاست خارجی بود .
-حزب اسکاتلند هم موفق به کسب استقلالی برای خود شده است به نظر شما با اقبالی که به حزب اسکاتلند شده و کرسی هایی که در مجلس عوام از آن خود کرده اند این حزب می تواند در تعیین سیاست های داخلی بریتانیا تاثیر مثبتی بگذارند؟
-مسلما خواهند گذاشت.بر خلاف نظر سنجی که در ماه های گذشته انجام گرفته بود و این شک و شبهه را به وجود آورده بود که حزب ملی اسکاتلند از محبوبیت خاصی در داخل اسکاتلند برخوردار نیست اما انتخابات جدید نشان داد اگر چه مردم اسکاتلند به تداوم پیوند با بریتانیا رای دادند اما از خواسته های خود درباره اسکاتلند به هیج وجه عقب نشینی نکرده و کوتاه نیامده اند بلکه خواستار سهم بیشتری در سیاست داخلی بریتانیا در اسکاتلند هستند و بر خواسته های خود اصرار می ورزند و این موفقیت قابل توجهی برای آنها به شمار می رود،اما از نتایج به دست آمده نمی توان استنتاج کرد که اسکاتلند زودتر از موعد و در آینده نزدیکی از بریتانیا جدا شود و اعلام استقلال کند به هر حال بین این دو موضوع تفاوت هایی وجود دارد اما وزنه حزب اسکاتلند در مجلس عوام بریتانیا بسیار قوی تر شده و جایگاه قابل توجهی به دست آورده است.
-پیروزی حزب محافظه کار در اتحادیه اروپا چه تاثیری می گذارد و آیا انگلستان در اتحادیه اروپا باقی خواهد ماند؟
-انگلستان در گذشته برای ورود به اتحادیه اروپا تلاش زیادی نموده است .فرانسه و ژنرال دوگل از موانع مهمی برای ورود انگلستان در بازار مشترک اروپا به شمار می رفتند . اما بعدها با ورود انگلستان به اتحادیه اروپا در آن نیز تاثیر گذار بوده است ،اما انگلستان در پی یک سیاست مطلوب همواره بین خود و اتحادیه اروپا فاصله ای را حفظ نموده بدین نحو که واحد پولی یورو را نپذیرفته و واحد پولی پوند را هم چنان حفظ نمود .به نظر می رسد منفعت همگام بودن انگلستان با اتحادیه اروپا بیشتر از خروج از آن است.با این حال انگلستان از وضعیت اتحادیه اورپا انتقاداتی دارد همانگونه که کشورهای دیگری مثل یونان و..دارند ، زیرا اتحادیه اروپا علی رغم انتظاراتی که از آن می رفته نتوانسته در تحقق بسیاری از انتظارات موثر عمل نماید . به هر حال یک نوع قوه گریز از مرکزی در اتحادیه اورپا در برخی از کشورها وجود دارد .به نظر می آید انگلستان از اتحادیه اروپا خارج نمی شود ولی به هر حال با انتقادات موجود ممکن است با تغییراتی در روند سیاست های اتحادیه اروپا به تداوم همکاری خود با این اتحادیه بیندیشد.
-به نظر شما تغییر حزبی در انگلستان چه تغییراتی در سیاست خارجی این کشور خواهد داشت؟
-البته تغییر خاصی در دولت ایجاد نشده زیرا در دولت قبلی حزب محافظه کاران با ائتلاف با حزب لیبرال دموکرات در کنار هم قرارداشتند ،در حالی که هم اکنون در دولت جایگاهی برای حزب لیبرال دموکرات قرار داده نشده است. در نتیجه فقط دولت با توجه به وزنه ای که حزب ملی اسکاتلند در مجلس به دست آورده مجبور است با نگاه بهتری در برنامه هایش به اسکاتلند توجه کند و متعاقب آن برنامه هایی را در سیاست های خود لحاظ کند در عین حال باید گوش به زنگ باشد چون ممکن است شاهد چنین تحولاتی هم در ایرلند باشند زیرا ایرلند شمالی هم از ظرفیتی شبیه حرکت در اسکاتلند برخوردار است .
-با موفقیت حزب محافظه کار آیا سفارت انگلستان در ایران بازگشایی می شود و آیا حزب پیروز می تواند در تغییر سیاست بین تهران و لندن تغییراتی را به وجود آورد؟
-دولت محافظه کار درخصوص بازگشایی سفارت خود در تهران مواردی را مد نظر قرار داده است .به هر حال رابطه ایران و انگلستان همواره دچار تنش بوده یعنی از دیر باز ما از زمان ملی شدن نفت همیشه با این کشور در تضاد سیاستی و دارای اختلاف بوده ایم بنابراین هیچ وقت این اختلافات به استثنای دولت دکتر مصدق که به قطع رابطه کشیده شد منجر به قطع رابطه نشده است.بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران هم شاهد سیاست کج دار ومریز با انگلستان بوده ایم به نحوی که رابطه ما با انگلستان هیچ زمانی قطع نشده است .در حال حاضر نیز روابط در کمترین سطح خود در جریان است اما در گفتگو های صورت گرفته احتمال دارد به تدریج و با بازگشایی کنسولگری بریتانیا در ایران و کنسولگری ایران در لندن و بعدها در سطح کاردار بازگشایی صورت گرفته و ارتباطاتی ایجاد شود .به هر حال در عین حالی که با بریتانیا مشکل داریم اما منطق حکم می کند با قدرتهای جهانی و اروپایی روابط متعادلی داشته باشیم. بدیهی است قطع رابطه معمولا مفید نیست اما برخورداری از یک رابطه در سطح مناسب و معمول می تواند در پیشبرد مراودات اقتصادی وفرهنگی به خصوص درباره دانشجویان ایرانی که در آن کشور مشغول تحصیل هستند مفید باشد.مسلما کاهش روابط یا قطع آن در وضعیت دانشجویان و ادامه فعالیت آنها و دیگر مسائل اقتصادی و...مفید نیست آنچه مسلم است برقراری یک رابطه متعادل می تواند به مسائل آموزش دانشگاهی واقتصادی کمک کننده باشد.
-آیا پیروزی حزب محافظه کار در روند مذاکرات هسته ای تاثیر مثبتی خواهد داشت یا خیر؟
-بعد از جنگ جهانی دوم قدرت بریتانیا تعدیل و ابر قدرتی این کشور کاهش یافت و در سطح یک قدرت تاثیر گذار باقی ماند و رفته رفته دنباله رو آمریکا تبدیل شد.بدیهی است بریتانیا متحد ترین متحد آمریکا در سطح جهان است انگلوساکسون و انگلیسی زبان بودن و هم سو بودن سیاست ها به این اتحاد کمک نموده است .در دوران آقای ریگان و خانم تاچر هر دو حزبی که در آمریکا و انگلستان روی کار بوده اند حزبهای محافظه کاری بودند که در اوج همکاری با هم قرار داشتند.بعدها این همکاری تداوم یافته اما معمولا بریتانیا از سیاست های آمریکا حمایت می کند و با سیاست های بین المللی آمریکا مخالفتی نمی کند بنابراین به نظر بنده اگر درجریان مذاکرات هسته ای آمریکا سنگ اندازی نکند بریتانیا نیز در روند مسائل هسته ای مانع مهمی به شمار نمی آید اگر چه درباره فرانسه نمی توان قطع به یقین نظر داد زیرا این کشور هرازگاهی با توجه به روابط بیشتری که با اسرائیل دارد نشان داده که بیشتر سخنگوی اسرائیل است . در کل لازم به ذکر است که دولت بریتانیا فعالیت خاصی را برروند مذاکرات هسته ای نخواهد داشت زیرا بریتانیا اصولا همگام با آمریکا عمل می کند.
نظر شما