محسن بخشی متولد 1308 است که از19 سالگی ساکن تهران شده و با ورود به حرفه کتابفروشی اکنون یکی از قدیمی ترین کتابفروشان تهران محسوب می‌شود .
به طور حتم تمام ناشران وکتابفروشان تهرانی که در حوزه کتابهای عمومی، آموزشی و دانشگاهی فعالیت دارند و اغلب اهالی کتاب او را می‌شناسند و از دوران دانش آموزی و دانشجویی با او آشنا شده اند، به همین دلیل معتقدند حاج محسن بخشی از سرمایه‌های صنعت نشر کشور است.در ادامه گفت‌وگوی ما با این کتابفروش 86 ساله تهرانی را می‌خوانید:
آقای بخشی در گذشته اغلب پسران شغل پدر را انتخاب می‌کردند وبیشتر شغلها خانوادگی بود، چطور شد که شما کتابفروشی را به عنوان شغل انتخاب کردید؟
- بله همین طور است. کتابفروشی شغل خانوادگی ما نبود، اما پس از من تعدادی از اعضای خانواده از جمله پسرم به این شغل علاقه‌مند شدند واکنون در حوزه نشر(انتشارات دیدار،دوران وکندوکاو ) فعالیت دارند.
اما دلیل اینکه من این شغل را انتخاب کردم، علاقه‌ای بود که از کودکی به کتاب وکتابخوانی داشتم.زمانی که در مکتب (در خوانسار) درس می‌خواندم، علاقه من به کتاب بیشتر شد‌و تصمیم گرفتم کتابفروش شوم ،اما آن سالها در خوانسار امکانات زیادی نبود وقرآن کریم، نهج البلاغه و کتاب مفاتیح تنها کتابهای در دسترس خانواده‌ها بودند و بیشتر خانواده‌ها علاقه زیادی به مطالعه سایر کتابها نداشتند، بنابراین نمی شد در آن شهر کتابفروشی دایر کرد، به همین دلیل به عشق کتابفروشی همراه یکی از دوستانم -که عازم پایتخت بود- از خوانساربه تهران آمدم و درکتابفروشی علی اکبر علمی واقع در خیابان شمس العماره شروع به کار کردم.آن زمان علاوه بر انتشار کتابهای عمومی، انحصار چاپ کتابهای اول تا ششم ابتدایی نیز دست علی اکبر علمی بود.سرش خیلی شلوغ بود .آقای عبدالرحیم جعفری هم مدیر تشکیلات او بود که بخشی از کتابفروشی را به من سپرد و اینگونه بود که به دنیای نشر راه پیدا کردم .
دوستتان که همراه او از خوانسار به تهران آمدید، کتابفروش بود؟
- نه.ایشان در حرفه دیگری مشغول به کار بودند و من حالا بیش از 50 سال است که از آن دوست قدیمی خبر ندارم.
چه شد که از کتابفروشی وارد حوزه نشر شدید؟
- قبل از اینکه در انتشارات آگاه کار کنم، سال 1329 وارد کتابفروشی معرفت (خیابان لاله زار ) شدم و سال 1335 در انتشارات نیل که مقابل ساختمان مجلس بود، شروع به کار کردم؛ اما پس از آشنایی با آقای حسین خانی وبرادر مرحوم ایشان که از مشتریان من بودند، اواخر دهه 40 انتشارات آگاه را تاسیس کردیم و سال 1351 کتابفروشی آگاه را مقابل دانشگاه تهران تاسیس کردیم که البته آقای حسین خانی، مدیر مسؤول انتشارات آگاه هستند و من به عنوان شریک ایشان در بخش فروش کتاب کار می‌کنم.
اولین کتابی که خواندید چه نام داشت و به مطالعه چه کتابهایی علاقه بیشتری دارید؟
- من از کودکی به کتاب علاقه‌مند بودم ودر اغلب حوزه های غیر تخصصی مطالعه داشته ام. کتاب” پنج الحمد” اولین کتابی بود که در مکتب خواندم. من عاشق کتاب خواندن بودم وآرزو داشتم کتابهای زیادی داشته باشم که خوشبختانه با شغلی که انتخاب کردم این آرزو تحقق یافت واز سال 1327 که به تهران آمدم تا کنون هر روز با کتاب سر وکار دارم. اکنون سالهاست که در فروشگاه انتشارات آگاه در حوزه کتابهای عمومی ودانشگاهی فعالیت دارم .
همانطور که گفتم من از مطالعه لذت می‌برم وتاکنون کتابهای زیادی مطالعه کرده ام که بخش عمده آنها مربوط به کتابهای حوزه عمومی وداستان بویژه کتابهای “جلال آل احمد” و”غلامحسین ساعدی “بوده است که به جرأت می‌توان گفت تا کنون تمام آثار این نویسندگان را مطالعه کرده ام .
برخی معتقدند کتابفروشی شغل درآمد زایی نیست ونمی توان به واسطه آن امرار معاش کرد؛ نظر شما در این خصوص چیست؟
- به اعتقاد من که حدود 60 سال در این حرفه فعالیت دارم، کتابفروشی کار بسیار خوبی است و به تمام جوانانی که جویای کار هستند توصیه می‌کنم وارد این حوزه شوند، چون پشیمانی ندارد و اگر ناشران کتابهای خوبی چاپ کنند و کتابفروش رفتار خوبی با مشتری داشته باشد به طور حتم درآمد قابل قبولی خواهد داشت. به اعتقاد من این خود ما هستیم‌که به حرفه‌‌مان اعتبار می‌دهیم ،بنابراین نباید حرفه‌نشر وکتابفروشی را دست کم بگیریم. اگر با علاقه کار کنیم نتیجه خواهیم گرفت.
زمانی که شما از خوانسار به تهران آمدید، چند کتابفروشی در تهران بود وکدام کتابفروشی‌ها معروف تر بودند؟
- دقیقاً نمی دانم چند کتابفروشی در تهران بود.تعدادی کتابفروشی در تیمچه‌حاجب‌الدوله (راسته‌ای مشرف به مسجد بازار که الان پر از مغازه‌های نوشت افزار است) بودند ،که حالا دیگر از آنها خبری نیست و برخی از آنها به باب همایون و ناصرخسرورفته‌اند. تعدادی کتابفروشی نیز در خیابان شمس العماره بودند. کتابفروشی هایی نیز به صورت پراکنده در سایر نقاط شهر بود، اما در مجموع کتابفروشی تهران، اندیشه، صفی علیشاه، معرفت، خیام وشرق از قدیمی ترین کتابفروشی های معروف آن زمان در تهران بودند.
نظر شما