و در حوالی چند روستا، با اعتباری حدود 7/4 میلیارد تومان آغاز شد و سرانجام پس از كش و قوسهای فراوان و افزایش هزینه های ساخت، در تیرماه سال ۹۱ با حضور وزیر کشور دولت دهم به بهره برداری رسید.
ظرفیت این كارخانه ۲۵۰ تن در یک نوبت کاری اعلام شده كه تا ۵۰۰ تن نیز قابل ارتقا است و می‌تواند سالانه چهار هزار و ۲۰۰ تن کود آلی تولید كرده و از متصاعد شدن حداقل ۲۰۰ مترمکعب گاز گلخانه‌ای جلوگیری کند. قرار بود با فعالیت این کارخانه زباله شهرهای بجنورد، شیروان، آشخانه و اسفراین به این محل منتقل شده و مواد آلی این زباله ها به سایت تخمیر کمپوست فرستاده شود، مواد طبیعی به چرخه طبیعت بازگردد و مواد شیمیایی، زباله‌های بیمارستانی و زباله‌های خطرناک نیز در عمق چهار متری زمین دفن شوند.
هزینه های میلیاردی و تنها ۷ ماه فعالیت
اما كارخانه كمپوست بجنورد تنها حدود هفت ماه فعال بود آن هم نه با ظرفیت كامل، زیرا در این مدت فقط زباله‌های شهرستان بجنورد به این محل منتقل می‌شد و با وجود اینكه شهرداری‌های آَشخانه، اسفراین و شیروان نیز در طرح انتقال زباله شهری به کارخانه کمپوست بجنورد قرار داشتند، ولی در مدت مزبور هیچ زباله ای از این شهرها به کارخانه کمپوست بجنورد منتقل نشد، موضوعی كه در صورت تداوم این کارخانه را زیان ده می‌كرد. بازرسان زیست محیطی از تهران با حضور در محل كارخانه و بررسی شرایط، برطرف شدن مشكلات گذشته كارخانه كمپوست بجنورد را تأیید كرده اند.
با این حال مسأله و مشكل اصلی عدم انتقال زباله شهرهای اطراف به كارخانه كمپوست بجنورد نبود، بلكه مشکلات زیست محیطی نظیر آلایندگی و بوی بد فعالیت این كارخانه اعتراض اهالی روستاهای مجاور را برانگیخت، اعتراضهایی كه رفته رفته شدت یافت و كارخانه را تعطیل كرد.
اهالی روستاهای مجاور راه را بر خودروهای حمل زباله بسته و خواستار انتقال كارخانه از جوار روستا و محل زندگی خود شدند، اعتراضهایی كه دامنه دار و خشونت بار شد تا آنكه سرانجام در بهمن ۹۱ و در سفر رئیس وقت سازمان محیط زیست كشور به خراسان شمالی، شماری از مسؤولان شهرستانی و استانی این مشكل را با معاون وقت رئیس جمهور در میان گذاشتند و مقرر شد یک گروه فنی اعزامی از سازمان مرکزی محیط زیست ضمن بازدید از کارخانه کمپوست بجنورد، نحوه فعالیت و وضعیت آلایندگی این واحد را بررسی كند.
این گروه فنی پس از بازدید از كارخانه كمپوست، مشكلات موجود در این واحد را اساسی دانسته و بر اساس نظر كارشناسی آنها مقرر شد اصلاحاتی در کارکرد این واحد بازیافت انجام شود كه پس از این اظهارنظر كارشناسان سازمان مركزی محیط زیست و با ممانعت اهالی روستاهای مجاور كارخانه، انتقال زباله ها به این واحد متوقف و كارخانه كمپوست بجنورد رسماً تعطیل شد. با تعطیلی این كارخانه افزون بر اینكه ۴۰ كارگر شغل خود را از دست دادند، موضوع زباله های شهر بجنورد و بازیافت یا دفن آنها نیز به مشكل بزرگی برای مسؤولان شهری بجنورد و مركز خراسان شمالی تبدیل شد.
پس از تعطیلی این کارخانه روزانه ۱۲۰ تن زباله شهر بجنورد ابتدا به صورت موقت در ایستگاه جمع‌آوری زباله واقع در مسیر گلستان شهر و چند روستای واقع در اطراف بجنورد دپو می‌شد تا از آنجا برای دفن به كوه باباموسی بجنورد منتقل شوند، دپوی این زباله ها بوی نامطبوعی تولید می‌كرد كه افزون بر آلودگی زیستی، بار دیگر اعتراض اهالی روستاهایی چون علی آباد را برانگیخت.
جانمایی دوباره پایان سرنوشت کارخانه کمپوست
به هر روی پس از گذشت دو سال و اعتراضهای پی در پی اهالی روستاهای واقع در شمال بجنورد و پرداختن رسانه ها به این موضوعات، برخی مسؤولان شهری بجنورد خبر از راه اندازی مجدد كارخانه كمپوست می‌دادند که معاون عمرانی استانداری از جانمایی جدید برای این کارخانه خبر داد و قصه راه اندازی مجدد این کارخانه پایان یافت.
حال باید چند صباح دیگری زباله های بجنورد را تحمل کنیم تا دوباره این کارخانه راه اندازی شود و فقط خدا می‌داند تا چه زمانی شهروندان بجنوردی از زباله ها در امان خواهند ماند.
جانمایی اشتباه و خسارت 20 میلیاردی
معاون هماهنگی امورعمرانی استانداری خراسان شمالی می‌گوید: بازگشایی کارخانه کمپوست بجنورد به علت بی نتیجه بودن حل مشکلات اجتماعی پس از حدود 15 ماه توقف منتفی شد.
محمد حسین علی نیا اظهار می‌دارد: با وجود انجام سرمایه گذاری جدید برای حل مشکل بوی نامطبوع ناشی از فعالیت کارخانه کمپوست بازگشایی آن به نتیجه نرسید.
وی می‌افزاید: با اینکه سرمایه گذار اعلام کرده بود با نصب سیستم جدید در این کارخانه مشکلات قبلی تکرار نمی شود، اما مردم با فعالیت دوباره این کارخانه مخالفت کردند.
وی خاطر نشان می‌کند: جانمایی جدید برای این کارخانه انجام شده و با انتخاب مشاور بر اساس مطالعه جامع و با در نظر داشتن تمام زوایا این کارخانه احداث می‌شود.
وی با بیان اینکه برای کارخانه کمپوست بجنورد 20 میلیارد ریال هزینه شده است ، می‌گوید: مطالعه جانمایی کارخانه کمپوست ناقص بوده و کسانی که در جانمایی آن تصمیم گیری کرده اند باید پاسخگو باشند.
وی ادامه می‌دهد: کارخانه جدید در صورت تایید نهایی برای راه اندازی براساس فناوری جدید اجرا می‌شود.
علی نیا به هدر رفت منابع مالی در کارخانه کمپوست اشاره کرده و می‌گوید: سوله ساخته شده به عنوان انبار برای کشاورزان همان منطقه و زمین آماده شده نیز برای فضای ورزشی روستایی قابل استفاده است و تجهیزات و امکانات سیستم جدید پس از اصلاح در جای دیگری نصب می‌شود.
وی با بیان اینکه نداشتن یک نقشه راه بلند مدت یکی از چالشها برای تصمیم گیری است ، می‌افزاید: اگر بر اساس طرحها و سند بالا دستی عمل کنیم هیچ گاه با این مشکلات مواجه نمی شویم و تهیه سند آمایش صنعت استان یکی از مهمترین برنامه هاست که متاسفانه هنوز اجرایی نشده است.
وی بیان می‌کند: طرح جامع پسماند نیز در دستور کار قرار دارد، اما تا مطالعات طرح جامع انجام شود، حدود 8 ماه زمان می‌برد، بنابراین نمی توانیم دست روی دست بگذاریم و ناچاریم به فکر حل معضل زباله در استان باشیم.
نبود طرح جامع پسماند در استان
مدیركل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی نیز با اشاره به اینکه یكی از نقاط ضعف خراسان شمالی نداشتن طرح جامع پسماند است ، می‌گوید :پسماند یكی از مشكلات و دغدغه های اصلی كشور و استان در حوزه منابع خاك است که نبود طرح جامع پسماند در خراسان شمالی یکی از نقاط ضعف مهم به شمار می‌رود.
مطهری می‌افزاید: نبود مدیریت درست پسماند در استان به دلیل كمبود اعتبار حوزه شهرداری ها و دهیاری هاست كه آنها را با مشكل روبه رو كرده، اما با جبران اعتبار می‌توان بخشی از مشكلات این حوزه را برطرف کرد.
مطهری، وجود مركز موقت زباله در جاده گلستان شهر و دفع ناقص زباله ها در كوه باباموسی این شهرستان را از دغدغه های اصلی محیط زیست استان برشمرده و می‌افزاید: مسؤولان باید در راه اندازی كارخانه كمپوست تسریع و توجه بیشتری داشته باشند.
وی با اشاره به اینكه در سایر شهرستانهای خراسان شمالی نیز مدیریت پسماند وضعیت نامطلوبی دارد، اظهار می‌دارد: برای رسیدن به وضعیت مطلوب، آموزش خانواده ها در حوزه كاهش پسماند بسیار مؤثر است، زیرا مردم نقش مهمی در مدیریت پسماند و كاهش زباله ها دارند. وی درباره مشکل زباله در خراسان شمالی می‌گوید: حل مشکل دفن غیراصولی و ناقص زباله در کوه بابا موسی و نیز جمع شدن آن در جاده گلستان شهر با راهکار قانونی امکان پذیر است، اما این امر موجب جمع شدن زباله‌ها در کوچه‌ها و مقابل منازل می‌شود، البته شهرداری بجنورد به‌عنوان متولی و مسؤول مدیریت پسماند و مشکل زباله، باید پاسخگو باشد. وی ادامه می‌دهد: امروز، پسماند، مشکل و دغدغه اصلی در این استان است و متأسفانه شاهد نبود مدیریت مناسب در این بخش هستیم و پسماندهای شهری و روستایی به‌درستی مدیریت نمی‌شود.
اكنون بنا به گفته مسؤولان اشكالات فنی كارخانه كمپوست بجنورد رفع شده و شهرداری نیز با استانداری و اعضای شورای تامین استان برای آغاز دوباره این کارخانه مکاتبه کرده است، اما با وجود این ، نهادهای تصمیم‌گیر از جمله استانداری و دادستانی به دلیل اعتراضهای اجتماعی به وجود آمده، نتوانسته اند اقدامی عملی برای بازگشایی دوباره این واحد صورت دهند.
از طرف دیگر وضعیت نامناسب دپوی زباله در منطقه لنگر و كوه باباموسی اعتراضهای شهروندان را برانگیخته و اعضای شورای شهر بجنورد، خواستار تعیین تکلیف دپوی زباله های شهر بجنورد شده اند، آنها حتی برای راه اندازی دوباره كارخانه كمپوست مهلت تعیین كرده و خواسته اند اگر در مدت مزبور كارخانه راه اندازی نشود شهرداری نسبت به جانمایی جدید برای راه اندازی كارخانه كمپوست اقدام كند که سرانجام با جانمایی دوباره برای کارخانه کمپوست بجنورد این قصه پایان یافت.
نظر شما