بی سبب نیست که روز ولادت مبارک آن حضرت در تقویم ما روز جوان نام گرفته تا همه جوانان مسلمان در رفتار و کردار خود ایشان را الگوی خود قرار دهند. به همین مناسبت به فرازهایی از زندگی آن شخصیت آسمانی می پردازیم.

* تربیت در سایه ولایت

 حضرت علي اکبر(ع) فرزند بزرگ امام حسين (ع)در روز يازدهم شعبان سال سي و سوم هجرت، در شهر مدينه و در بيت امامت ديده به جهان گشود. با ولادت وي رايحه عطرآگين رسول الله(ص) در فضاي خانه امام حسين(ع) بيش از پيش استشمام مي گرديد. هرکس بر او مي نگريست، انگشت حيرت به دندان مي گرفت؛ چرا که گويي فروغ پيامبر را نظاره مي کرد.حضرت امام حسين(ع) او را علي ناميد تا نام پدر را در جامعه اسلامي بر خلاف تبليغات مسموم و شايعات امويان، احيا کند. از سنت هاي ائمه اين بود که براي فرزندان خود کنيه تعيين مي کردند؛ چنانکه امام باقر(عليه السلام) فرموده اند: «ما براي فرزندانمان در دوران کودکي، کنيه مشخص مي کنيم؛ زيرا بيم آن داريم که در سنين بالاتر به لقبهاي ناگوار مبتلا شوند.حضرت امام حسين(عليه السلام) در جهت اجراي اين سنت پسنديده، ابوالحسن را ـ که کنيه پدرش مي باشد ـ براي فرزندش، علي اکبر برگزيد و در سايه معيارهاي تربيتي قرآن و سنت، شخصيت فرزندش را به عنوان انساني شجاع، طالب فضيلت و مصرّ در احقاق حق بارور نمود.

* ابعاد والای اخلاقی و معنوی حضرت علی اکبر( ع)

مورخان حضرت علي اکبر(ع) را در سیرت و صورت شبيه ترين افراد به پيامبر(ص) دانسته اند.  با توجه به احادیث نیز هر چند بعضی از از خاندان رسالت با مقام عظمای رسالت شباهت داشتند اما علی اکبر(ع)، مَثَل اعلای پیامبر(ص)بود به گونه ای که حتي دشمنان و معاندان به اين ويژگي و شباهت تام و تمام اعتراف مي کردند. شباهت آن حضرت با جد بزرگوارش، پیامبر(ص) به حدی بود که اگر کسي با صورت پر جذبه پيامبر آشنا بود و علي اکبر(ع) از پشت ديواري زبان به سخن گفتن مي گشود، تصوّر مي کرد رسول الله(ص) در حال تکلّم است. تا جایی که گروهي از مردم مدينه که نسبت به پيامبر شوق و علاقه داشتند و با ارتحال آن خورشيد پر فروغ و ابدي، در اندوهي ژرف به سر مي بردند، گاهي دسته دسته به منزل علي اکبر مي رفتند و به شوق سيد پيامبران او را زيارت مي کردند. علي اکبر هم با کرامت خاصي از آنان پذيرايي مي نمود. عظمت مقام و خصال پسندیده اين جوان خاندان نبی در حدّي بود که در ميان اقوام عرب به بزرگ منشي و عزّت نفس شهرت داشت و دشمنان، صفات خوب او را تحسين کرده اند.

امامان معصوم (ع) در روايات و زيارات مستقل، مقام او را به پاکي و طهارتِ نفس ستوده اند.سخن امام حسین(ع) درباره فرزندش علی اکبر(ع)؛ به هنگام عزیمت به میدان نبرد گویای این حقیقت است که علی اکبر(ع)، آینه تمام نمای جدش رسول خدا بود:

«اللهم اشهد انّه برز الیهم اشبه الناس خلقا و خُلقا و منطقا برسولک و کنا اذا اشتقنا الی نبیک نظرنا الیه»

«خدایا گواه باش شبیه ترین مردم به رسولت در خلقت و اخلاق و سخن گفتن به سوی اینان رفت و هرگاه ما مشتاق پیامبرت می شدیم به او نگاه می کردیم» ارزش معنوي علي اکبر تا به آن اندازه است که پدر بزرگوارش، امام حسین(ع) زندگي پس از او را شايسته مرگ مي داند.

حضرت علی اکبر(ع) در واقعه کربلا

حضرت علي اکبر در كربلا حدود 25 سال داشت. برخي راويان سن ايشان را 18 سال و 20 سال هم گفته اند. ایشان اولين شهيد عاشورا از بنى هاشم بود. شجاعت و دلاورى حضرت على اكبر (ع) و رزم آورى و بصيرت دينى و سياسى او، در سفر كربلا بويژه در روز عاشورا تجلى كرد. وقتى امام حسين (ع) از منزلگاه "قصر بنى مقاتل" گذشت، روى اسب چشمان او را خوابى ربود و پس از بيدارى " انا لله و انا اليه راجعون " گفت و سه بار اين جمله و حمد الهى را تكرار كرد. حضرت على اكبر (ع) وقتى سبب اين حمد و استرجاع را پرسيد، حضرت فرمود: در خواب ديدم سوارى مى‏گويد اين كاروان به سوى مرگ مى‏رود. پرسيد:مگر ما بر حق نيستيم فرمود:چرا. پس گفت: "فاننا اذن لا نبالى ان نموت محقين " پس باكى از مرگ در راه حق نداريم. روز عاشورا نيز پس از شهادت ياران امام حسین(ع)، اولين كسى كه اجازه ميدان طلبيد تا جان را فداى دين كند علی اکبر(ع) بود. اگر چه به ميدان رفتن او بر اهل بيت و بر امام بسيار سخت بود، ولى از ايثار و روحيه جانبازى او جز اين انتظار نبود. وقتى به ميدان مى‏رفت،امام حسين(ع) در سخنانى سوزناك به آستان الهى، آن قوم ناجوانمرد را كه دعوت كردند ولى تيغ به رويشان كشيدند، نفرين كرد. على اكبر چندين بار به ميدان رفت و رزم هاى شجاعانه‏اى با انبوه سپاه دشمن نمود. علّامه مجلسی (ره) نقل می كند: آن حضرت به هر جانب روی می آورد گروهی را به خاك هلاكت می افكند، «‌بقدری از آن لشكر كشت كه از كثرت كشته به شیون آمدند، و روایت شده؛ علی اكبر با آنكه تشنه بود 120نفر را كشت آنگاه نزد پدر بازگشت. دوباره به میدان آمد و آنقدر جنگید تا كشته ها به دویست نفر رسید. پيكار سخت، او را تشنه‏ تر ساخت؛ به خيمه آمد». با اینکه بدن مطهر ایشان زخمهاي فراوان برداشته بود، خطاب به پدر فرمود: «از شربتي که رسول الله(ص) به دستم داد، سيراب شدم که در آن تشنگي نيست.» و امام را براي نوشيدن اين شربت فراخواند . آن حضرت با همان تشنگى و جراحت دوباره به ميدان رفت و جنگيد تا به شهادت رسيد. پيكر حضرت على اكبر (ع) با شمشيرهاى دشمن قطعه قطعه شد. امام حسين (ع) صورت بر چهره خونين حضرت على اكبر (ع) نهاد و دشمن را باز هم نفرين كرد:

"«قتل الله قوما قتلوك...»و تكرار مى‏كرد كه:"على الدنيا بعدك العفا".و جوانان هاشمى را طلبيد تا پيكر او را به خيمه گاه حمل كنند.

*ضریح شش گوشه امام حسین(ع)

 امام سجاد(ع) بدن مطهّر حضرت علی اکبر(ع) را در مقبره اي مستقل، در مجاورت مرقد مطهّر پدرش،  به گونه اي دفن کرد که از ديگر قبور شهدا مشخص باشد. حضرت على اكبر(ع) ، نزديك ترين شهيدى است كه با امام حسين(ع)دفن شده است.مدفن او پايين پاى ابا عبد الله الحسين(ع) قرار دارد و به اين خاطر ضريح امام(ع)،شش گوشه دارد.

منابع:

بحارالانوار

لهوف

مثیرالاحزان

منتهی الامال

مقتل مُقرّم