برخی معتقدند چنین رفتاری بر مجموعه‌ای که پایگاه تربیت مدیر و متخصص باستان شناسی بوده، روا نیست.چند سالی است تداوم حیات مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی که زیر نظر سازمان میراث فرهنگی فعالیت می‌کرد، به شماره افتاده است. با دستور منع دستگاه‌های اداری از ورود به فعالیت‌های آموزش عالی و جذب دانشجو بر اساس مصوبه شورای عالی اداری، یکی از روسای پیشین سازمان که چندان تمایلی به فعالیت این مرکز زیر نظر مجموعه متبوعه اش نداشت، دستور انحلال این مرکز را با تعیین مهلت داد تا اینکه با روی کارآمدن مدیران بعدی، آنها با چراغ خاموش فعالیت مرکز را تداوم بخشیدند اما این مجموعه 25 ساله، اکنون در وضعیتی شترمرغی به سر می‌برد. این مرکز آموزش عالی دولتی که زیر مجموعه وزارت علوم نیست و سازمان میراث فرهنگی هم براساس مصوبه شورای عالی اداری از داشتن آن منع شده، در برزخ بلاتکلیفی مانده است و تنها حضورش در عرصه محاسبات دولتی، به قید شدن نامش در دفترچه‌های کنکور ختم می‌شود و بس. با «محمدرضا رحیم زاده» رئیس مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی به چند و چون ماجرا پرداختیم. به گفته او، اصرار برای تداوم فعالیت این مرکز زیر نظر سازمان،به خاطر تعهداتی است که به میراث فرهنگی کشورمان داریم. مشروح این گفت‌و‌گو را می‌خوانید:
پس از اختلافاتی که برای ماندن و انحلال این مرکز پیش آمد، اکنون در چه وضعیتی به سر می‌برید؟
- مصوبه‌ای وجود دارد که بر اساس آن باید درباره مراکز آموزشی و پژوهشی دستگاه‌های اجرایی کشور تصمیم گیری شود تا کار موازی با وزارت علوم انجام ندهند.یکی از تصمیمات مخرب در دوره‌های گذشته، انحلال مرکز آموزش عالی میراث به استناد یک مصوبه کلی بود و تشخیص رئیس سازمان در دولت نهم، انحلال مرکز بود که برای آن مشکل ایجاد کرد. در دوره‌ای که آقای نجفی و سپس آقای سلطانی فر روی کار آمدند تصمیم بر این شد که شورای عالی اداری بر حکم صادر شده، تجدید نظر کند.
پیش‌بینی شما از آینده این مرکز چیست؟
- تلاش ما این است که مرکز آموزش عالی همچون گذشته زیر نظر سازمان به فعالیتش ادامه دهد یا به عنوان یک مؤسسه آموزش عالی مستقل زیر نظر وزارت علوم فعالیت کند. اینجا تنها مرکز آموزش عالی در کشور است که به حوزه میراث فرهنگی می‌پردازد و با وجود غنای بالای آثار فرهنگی در کشورمان درست نیست که نابود شود. بنا شده اعضای هیأت علمی این مرکز به دیگر دانشگاه‌ها بروند که تصمیم خوبی نیست.
مرکز چند عضو هیأت علمی دارد؟
- در حال حاضر 10 نفر که 2 نفر دانشیار، 6 استادیار و دو نفر مربی هستند. حدود 60 نفر استاد حق التدریس هم به مرکز می‌آیند.
تعداد دانشجویان مرکز چقدر است؟
- حدود 400 دانشجو.
آیا این هرم نسبت استاد دانشجویی درست است؟
- اعضای هیأت علمی باید 24 نفر باشند که در این سالها استخدام نشدند. کارشناسان برجسته سازمان که بازنشسته شده‌اند، در این مرکز تدریس می‌کنند. اصرار ما برای ادامه فعالیت این مرکز زیر نظر سازمان میراث، استفاده از کارشناسان برجسته و باتجربه سازمان است.
هنوز منتظر دستور جلسه شورای عالی اداری هستید؟
- بله در آخرین جلسه شورای عالی اداری که اسفند سال 93 برگزار شد، موضوع این مرکز به عنوان آخرین دستور مطرح شد و چون زمان محدود بود قرار شد که در نشست بعدی شورای عالی اداری (که بایستی اردیبهشت ماه امسال برگزار می‌شد) تعیین تکلیف شود. تلاش ما این است که مرکز در همین ساختار تشکیلاتی باقی بماند چون 25 سال سابقه فعالیت دارد و بسیاری از مدیران و مسؤولان وقت سازمان، دانش آموختگان گذشته این مرکز هستند.مدرسان مرمت دانشگاه هایی همچون دانشگاه اصفهان، دانشگاه هنر و دانشگاه سمنان از دانش آموختگان این مرکز هستند. این مرکز با چهار رشته صنایع‌دستی، مرمت اشیاء، مرمت ابنیه و موزه‌داری توانست جریان ساز باشد و از سال 1369 تاکنون حدود 2 هزار دانش آموخته داشته است.
این مجموعه از سوی سازمان میراث فرهنگی تامین بودجه می‌شود؟
- زمانیکه سازمان میراث فرهنگی شکل گرفت ردیف بودجه‌ای با عنوان آموزش‌های کاردانی و کارشناسی وجود داشت که در دوره آقای بقایی، این ردیف بودجه حذف شد.
مشکلات مالی از چه زمانی آغاز شد؟
- از سال گذشته چون مدت زمان پیش بینی شده برای تداوم فعالیت مرکز به پایان رسید و سازمان با این موضوع مواجه شد که چطور از این مرکز حمایت کند. اگر مشکل ساختاری مرکز در سازمان رفع شود مشکلات بودجه‌ای نیز رفع می‌شود.
یعنی این مرکز با وجود 400 دانشجوی دولتی ردیف بودجه خاصی ندارد؟ پس چطور هزینه هایش را تامین می‌کند؟
- ما مجبور شدیم کلاه‌های شرعی را پیدا کنیم که بودجه به مرکز برسد مثلا ما در مرکز بخش مالی نداریم. و اگر بخواهیم ساختمانی را مرمت یا آماده سازی کنیم، چون مرکز در مجموعه کاخ نیاوران هستند، آنها این کار را انجام می‌دهند تا کار به شکل قانونی انجام شود.
وزارت علوم کیفیت آموزشی این مرکز را رصد می‌کند؟
- بله و استانداردهای قابل قبول آموزشی را از نظر کیفی و کمی داشته است. شورای عالی اداری از نظر تشکیلاتی گفته که این مرکز در سازمان میراث فرهنگی نباشد یا برود زیر نظر وزارت علوم، یا منحل شود و یا به بخش خصوصی واگذار شود. البته با بررسی کارشناسی هم می‌توان دفاعیاتی برای ادامه حیات آن زیر نظر سازمان داشت اما آقای بقایی تمایلی به وجود این مرکز در سازمان نداشت و نظرش انحلال بود.
دلیل تاخیر در اجرای دستور آقای بقایی چه بود؟
- دانشجویان تا سال 92 فارغ التحصیل می‌شدند و تصمیم بر این شد که مرکز تا این سال ادامه فعالیت بدهد و دانشجو نگیرد. روسای بعدی سازمان تا آقای ملک زاده هم تلاش کردند که مرکز را حفظ کنند. با نظر روسای سازمان، دانشجوی جدید پذیرش شد و وزارت علوم هم مخالفتی نداشت. الان هم اگر این مرکز تعطیل شود با مشکل فارغ التحصیلی دانشجویان مواجهیم.
این دانشجویان را در دانشگاه‌های دیگر نمی‌توان توزیع کرد؟
- این امکان وجود دارد اما چندان ساده نیست. دانشگاه مقصد باید موافقت کند. فکر نمی‌کنم هیچ کشوری، مجموعه‌ای 25 ساله را که در حوزه آموزش تداوم فعالیت قابل قبولی داشته، تعطیل کند. این مجموعه می‌تواند زیر نظر وزارت علوم برود یا در استثنائات گنجانده شود همچون دانشگاه نفت، تربیت معلم و دانشگاه شهید رجایی که از قاعده ممنوعیت وجود مراکز آموزشی زیر نظر دستگاه‌های اجرایی مستثنا هستند.
سال گذشته پذیرش دانشجو داشتید؟
- بله با نظر رئیس وقت سازمان120 نفر پذیرش شدند.
واگذاری این مرکز به بخش خصوصی می‌تواند به آن کمکی کند؟
- یکی از راه‌ها می‌تواند، این باشد اما کیفیت آن باید حفظ شود. این مجموعه تنها مرکز آموزش عالی در حوزه میراث فرهنگی است و آموزش در آن کاملا میدانی است. اگر این مجموعه به بخش خصوصی واگذار شود چون امکانات لازم را ندارد، به شدت صدمه می‌خورد. اگر به وزارت علوم واگذار شود، با انعقاد تفاهم نامه هایی بین سازمان و وزارتخانه می‌توان امیدوار بود اما بهترین حالت باقی ماندن در بدنه سازمان است. دانشگاه تهران با سابقه 70 ساله در رشته مرمت، هیچ سایت باستان شناسی را در اختیار ندارد در حالیکه تمام امکانات برای تبدیل این مرکز به دانشکده وجود دارد تا در دوره تحصیلات تکمیلی نیز پذیرش دانشجو داشته باشد. اعضای هیأت علمی این مرکز دکتر طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور و آقای مهندس بهشتی، رئیس پژوهشگاه سازمان هستند. همچنین دکتر منصورزاده، رئیس کاخ موزه سعد آباد و آقای سیدجوادی، رئیس پژوهشکده فرهنگستان هنر.
این اعضای هیأت علمی با مشغله های کار اجرایی فرصت تدریس و تحقیق پیدا می‌کنند؟
- الان فرصتشان کم شده است. اگر مرکز دوباره به حال و هوای قبل خودش برگردد، این استادان هم دوست دارند به کرسی تدریس و استادی برگردند.
پس 10 عضو هیأت علمی مرکز، اسمی هستند نه رسمی! چون مدیران اجرایی، کمتر فرصت کار علمی پیدا می‌کنند؟
- نقد شما وارد است اما حضور اعضای هیأت علمی فقط بار آموزشی ندارد و درسیاستگذاری آموزشی، ایجاد فضای آموزشی، راهنمایی پایان نامه‌ها نیز می‌توانند حضور موثری داشته باشند.
برخی مدرسان دانشگاه هم گفته بودند که مدت‌هاست حق التدریس نگرفته‌اند؟
- بسیاری از دانشگاه‌ها هستند که تاخیر در پرداخت داشته‌اند. سال گذشته حدود 9 ماه در پرداخت حق‌التدریس استادان تاخیر شد که فقط یکبار هم این اتفاق افتاد.
نظر شما