صالح آباد – ابوالحسن صاحبی :قدس ویژه خراسان - ایرانیان از دیرباز برای رفتگان خود احترام و قداست خاصی قایل بوده ...

نگاهی به « آیین چراغ برات »  در صالح آباد

و سعی کردهاند به نوعی روح آنان را از  خود شاد و راضی نگه دارند و به همین سبب هویت هر ایرانی از هر قوم و قبیلهای که باشد به صورت کاملا در هم تنیده با گذشته و میراث گذشتگانش گره خورده است مردم خطه خورشید در صالح آباد هم بر این اساس آیین و مراسم خاص خود را دارند که یکی از آنها « مراسم چراغ  برات » است .

به گفته امام جمعه صالح آباد، زیارت اهل  قبور در اسلام تأکید فراوان شده و در این باره روایتی هم وجود دارد که به همگان توصیه میکند برای مردگان خودصدقه جاریه باشند و در هر دو حالت شادی و غم که جزو فراز و نشیب زندگی انسانهاست شایسته است در  قبرستان حاضر شوند تا « واقعیت مرگ » و نا پایداری دنیا را درک کنند و به یاد قیامت بیفتند و ازگناه دوری کنند .

حجت الاسلام والمسلمین محمد بختیاری افزود: صالح آبادیها هم مانندسایرخراسانیها طی سه روز شعبان مراسم ویژهای  برای چراغ برات دارند و در نقاط مختلف این سرزمین از  عنوانهای مختلف چون « برات غریبان » ، « برات اسیران » ، « برات مسافران » ، « برات زندگان » و « برات مردگان » استفاده میشود که هرکدام آن مراسم ویژه خودش را دارد که از این میان « برات مردگان » یا  «برات رفتگان » در شب نیمه شعبان با شور وحال خاصی برگزار میشود.

وی در خصوص تاریخچه این آیین یادآور میشود: مراسم شبهای برات یا همان «چراغ  برات » سابقهای دیرینه و ریشه دار دارد بدان دلیل که مراسم چراغ  برات در سه روز12 تا 14 شعبان برگزار میشود ، در نگاه نخست همگان آن را آیینی عربی –  اسلامی  تلقی میکنند، اما با توجه به اینکه نه درگذشته هزار و چند ساله ظهور اسلام در ایران و نه در حال حاضر این سنت به صورت کامل از سوی  هیچکدام از پیشوایان دینی مورد تأیید قرار نگرفته است.

یک شهروند صالح آبادی نیز میگوید: در روستاهای صالح آباد رسم بر این است که شب نیمه شعبان تمام چراغهای منزل شهید و یا متوفا باید روشن باشد، زیرا اعتقاد دارند که در این شب  ارواح شهدا و مردگان آن خانه به محل زندگی خود میآیند و اگر چراغهای  خانه روشن باشد برای اهالی و بازماندگان خود دعای خیر و برکت و سلامتی  میکنند .

آخوندی میافزاید: از دیگر مراسم  ایام چراغ برات که بیشتر در روستاها ودرگذشته وکم و بیش در حال حاضر رواج دارد و رو به فراموشی است، اجرای مراسم « برات خوانی » است. در این مراسم اهالی روستا اعم از پیر و جوان به خانه افرادی که بتازگی عزیزی را از دست دادهاند مراجعه کرده و فاتحه و مرثیهای را در ذکر و یاد و خاطره مردگان قرائت میکنند و صاحب عزا نیز خرما، شکلات ، چای ، نان روغنی و ... از میهمانان پذیرایی کرده از آنان تشکر و قدردانی میکند  .

یک جوان صالح آبادی نیز میگوید: مردم این منطقه از عصر روز 12 شعبان به مدت سه روز با حضور بر مزار شهدا و درگذشتگان در  آنجا فرش پهن می کنند و تا غروب آفتاب در کنار قبور اموات خود میمانند و انواع خوراکیها از قبیل : نان روغنی و محلی ، چلپک، خرما، شیرینی، شربت یا میوه در تابستان و چای، آش رشته، بیسکویت و شکلات را بر سرمزار رفتگان میچینند.

الیاس صاحبی میافزاید: گرچه این آیین و سنت نیک و پسندیده است، اما در مواردی برخی افراد به علت ناآگاهی ، این کار خیر و سنت حسنه را تبدیل به آسیب  میکنند، زیرا قبرستان جای تفکر و اندیشیدن به سرانجام زندگی دنیایی و در نهایت به قیامت وطلب آمرزش برای  اموات است که مومنان باید هوشیار باشند واین آیین و سنتهای پسندیده را با کارهای ناشایست خود از جمله بی حجابی و بدحجابی دچارآسیب نکنند و به گونهای عمل کنند که با تعالیم اسلامی همخوانی داشته باشد .

یک فرهنگی هم میگوید: مردم این منطقه براین باورند که در این سه شبانه روزکه با میلاد امام عصر(عج) مصادف است مردگان آزادند و زندگان با گرامیداشت یاد وخاطره آنان نه تنها با این عمل خیر « برات آزادی » درگذشتگانشان را از خداوند طلب میکنند بلکه آمرزش و آزادی خود را نیز از آتش جهنم از چهارده معصوم بویژه امام زمان(عج) و همچنین شهدا خواستار  میشوند. 

قربانی میافزاید: در تشریح معنای رسم چراغ برات نیز گفتهاند که در اینجا «چراغ» به معنی  « روشنایی» و « نشان دادن راه» است که انسان به چاله های دنیاکه همان گناهان است سقوط نکنند و برات هم یعنی مجوز رهایی وآزادی اموات و درگذشتگان از دوزخ و جهنم است که مردم برای رهایی مردگان از بارگناهان صدقه و خیرات داده و از خداوند طلب آمرزش میکنند  .

 وی خاطرنشان میکند: مردم این منطقه در این روزها برمزار شهدای گمنام و سایر شهدا و رفتگان خود حاضر و اشعار عرفانی  میخوانند.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.