از نگاه رفتارشناسی، محیط زندگی افراد تاثیرِ مستقیمی بر رفتار آنها دارد،  ...

غول سازی در انتقال ارزش های مذهبی بیشتر ضد تبلیغ است

یعنی همانطور که گرمی و سردی و روشنایی و تاریکی محیط بر افزایش و کاهش ناهنجاری های رفتاری تاثیر مستقیم دارد، شرایط محیطی نیز همین اثر را بر رفتار انسان ها بر جای می گذارد.

در ماه مبارک رمضان به دلیل حاکمیت معنویت بر فضای زندگی، آسیب های اجتماعی کاهش چشمگیری می یابد و با توجه به فلسفه روزه که انسان ها را به صبر، استقامت و چشم پوشی از اشتباهات دیگران دعوت می کند، ناهنجاری های رفتاری از قبیل ناسزاگویی و بدزبانی حتی تصور بد داشتن درباره دیگران با کاهش همراه است، تا جایی که در 90 درصد شاهد کاهش جرائمی همچون شُرب خم، انحرافات جنسی و فسادهای اخلاقی هستیم.

باید توجه داشت که معنویت و تاثیر آن بر کاهش جرم، مورد تایید همه رفتارشناسان و جرم شناسان است، به عبارت بهتر بزهکاری و خلاف در میان افراد مذهبی پنج برابر کمتر از افراد دیگر است و بزهکاری های رفتاری در بین کسانی که باورهای مذهبی دارند، کاهش چشمگیری دارد. بنابراین، معنویت و ارزش های معنوی تاثیر مستقیم بر تکامل رفتاری و برکنار ماندن از جرائم دارند چراکه رشد و تعالی فکری، روحی و اخلاقی انسان در پرتو معنویت رخ می دهد.

علاوه بر این، همانگونه که در بین افراد مذهبی فاصله گرفتن از جرائم و مفاسد به وضوح دیده می شود، در ماه مبارک رمضان نیز بر اثر روزه داری و دیگر عبادات، آسیب های رفتاری و جرائم اخلاقی کاهش می یابد. برای همین است که باید تمرینات معنوی اخلاقیِ ماه مهمانی خدا به دیگر ماه ها نیز تسری داده شده و این تمرین تداوم و استمرار داشته باشد چراکه روزه داری صرفا به نخوردن و نیاشامیدن نیست بلکه فرد روزه دار باید همه اعضاء و جوارحش را از بزهکاری و گناه باز دارد وگرنه زحمات جسمیش به هدر می رود و برایش فایده ای نخواهد داشت؛ از این رو، روزه خود سد و مانعی بزرگ برای انسان در مسیر گناه و بزه است.

اما در باب چرایی اینکه برخی افراد بعد از ماه مبارک رمضان دوباره به سوی بزهکاری کشیده می شوند، باید گفت این اتفاق برای این رخ می دهد که معنویت در رفتار آنها نهادینه نشده است یعنی آنها در کلاسی یک ماه حضور می یابند اما به محض خوردن زنگ کلاس هر آنچه را فرا گرفته اند، فراموش می کنند؛ درست مثل دانش آموزی که در کلاس تابع مقررات است و بیرون از کلاس دست به رفتارهای ناهنجار می زند!

علاوه بر این، علت دیگر این بازگشت، کم کاری نهادها و متولیان فرهنگی جامعه است چراکه اگر آنها معنویت را به دیگر ایام سال نیز تسری دهند، مردم به راحتی پذیرفته و برایشان نهادینه می شود. اما متاسفانه این اقدام صورت نگرفته است.

چراکه ما در جامعه خودمان به جای تربیت دینی، آموزش دینی را مد نظر قرار داده ایم، به همین جهت است که اصول و باورهای دینی کمتر در افراد نهادینه می شود این در حالی است که اگر تر بیت دینی در فرزندان ما نهادینه شده و بعد در مدرسه و جامعه تداوم بیابد، این پرهیز از جرم و گناه دیگر به ماه مبارک رمضان محدود نمی شود بلکه در همه ایام در رفتارهای ما دیده می شود. 

بنابراین، باید به جای آموزش دینی، تربیت دینی را مورد توجه قرار دهیم و به جای پُرکاری فرهنگیِ بیرونی، پُرکاری فرهنگی درونی را حاکم کنیم؛ چراکه در جامعه ما معمولا بودجه های هنگفت از سوی نهادهای مختلف هزینه می شود اما چون موقت و روبنایی است، اثر مفید و ماندگار ندارد در حالی که باید مستمر، آرام و همیشگی باشد تا آثار مثبت خود را بر جای بگذارد.

برای افزایش بهره وری از فضای معنوی ماه مبارک رمضان و روزه داری، باید مساجد، نهادهای فرهنگی مذهبی، کارشناسان و نخبگان دینی اولا فضائل و فواید روزه را از نظر جسمی و روحی و با زبانی ساده برای نوجوانان و جوانان بیان کنند و سپس کاهش ناهنجاری ها و آسیب های رفتاری اخلاقی به طور واقعی و ملموس برای حجامعه تصویر شود.

باید توجه داشت که ساخت چند سریال مناسبتی کافی نبوده و مجموعه های تلویزیونی تکراری که در همه آنها فردی بزهکار در پایان به شخصیتی مثبت تبدیل می شود، دیگر اثرگذار و کارگشا نیست. چراکه غول سازی در انتقال ارزش های مذهبی بیشتر ضد تبلیغ است تا تبلیغ، از این رو باید با بیان واقعی مطالب همراه با استفاده از جذابیت های هنری بر افراد و اجتماع اثر گذاشت.

 

 

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.