هرچيز و هرکس که در جاي خود قرار نداشته باشد، لغو و بيهوده و نابجاست. اگر چيزي و کسي کار خود را در نظام آفرينش بهدرستي انجام دهد، بجاست و اگر انجام ندهد، نابجا.
در مقابلِ اين آدمها و چيزها و صحنهها، گاهي سخت و محکم ميايستيم و تلافي ميکنيم. در اين صورت، همۀ توان و سعي خود را صرف کاري ميکنيم که ارزش آن را ندارد. همين تلاش ما نيز بيهوده و نابجاست. لغو را با لغو پاسخدادن، عين بيخردي است. عقل ميگويد: توان و تلاشت را در جايي صرف کن که بار و ثمر داشته باشد.
کسيکه به ما ناسزا ميگويد، سخنش لغو است؛ زيرا در نظام خلقت، چنين سخني جايي ندارد. اگر در مقابلش بايستيم و ما هم ناسزا بگوييم، بر آن لغو افزودهايم و عزّت و کرامت خودمان را به دست خويش نابود کردهايم. امّا اگر با کرامت و چشمپوشي، از کنار آن لغو بگذريم، ممکن است کوتهبينان ما را به بيغيرتي متهم کنند؛ ولي خردمندان به این حقيقت باور دارند که همين مرور و گذشتِ بزرگوارانه، رمز سعادت است.
درختيکه شاخ و برگش را در برابر طوفان، محکم و ستبر نگاه ميدارد، سرانجام درهم ميشکند، امّا بيديکه ميگذارد باد از لابهلاي شاخ و برگش عبور کند، هرگز درهم نخواهد شکست. دربرابر لغو توقفکردن، فقط توان ما را ميکاهد و روانمان را افسرده ميسازد. اينجاست که بايد کريمانه عبور کرد و گذشت. گذشت کريمانه، يعني نيروي خود را صرف لحظههاي ارزشمند کردن. از چيزيکه ارزش توقف ندارد، عبور کن. از کسيکه لياقت صرف وقت ندارد، عبور کن. اين مرور و عبور، کرامت تو را پاس ميدارد و از اين رو، کاري کريمانه ميشود. انسان به کرامت خويش زنده است و تا آن را پاس ميدارد، هنوز انسان است. چنين انساني هميشه اين کليد رستگاري را بههمراه دارد:
«وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِراماً؛ [بندگان خوب خدا کساني هستند که] چون بر بيهوده و ناپسند بگذرند، با بزرگوارى عبور کنند» (فرقان: 72).
نظر شما