به گزارش قدس آنلاین، گرچه ماه مبارک رمضان ضیافت الله است و همه اش سرشار از خیرات و برکات اما در شب های قدر است که اوج می گیرد و مهمانان این ضیافت را به احسن وجه از خوان گسترده رحمت الهی بهره مند می سازد؛ از این رو و به مناسبت فرا رسیدن شب های احیاء با آیت الله روح الله قرهی، مدیر حوزه علمیه امام مهدی (عج) درباره راز نهفته در لیله القدر و دلیل عظمت آن به گفتگو پرداخته ایم که مشروح ان از نظرتان می گذرد:

شب قدر به چه معنا است و چه کیفیتی دارد که به تصریح قرآن برتر از هزار ماه است؟

شب قدر شب مقدرات امور مخصوصه است برای همه خلقت، مرحوم راغب اصفهانی، قدر را به معنای تقدیر و اندازه گیری و تنظیم بیان می کند که در لغت نیز این معنا تایید می شود، راغب می گوید: شب قدر شبی است که خداوند آن را برای تنظیم امور مخصوصی آماده و مقرر کرده است.

آنچنان که سوره مبارکه قدر به این مسئله تصریح می کند. علاوه بر این، در سوره مبارکه دخان در آیه 4 آمده: «در آن [شب] هر [گونه] كارى [به نحوى] استوار فيصله مى‏يابد»

لذا همه مطالب در شب قدر از جانب خداوند وضع می شود و این شب را شب تقدیر همه مخلوقات و امور می گویند. همچنین یکی از معانی قدر منزلت و بزرگی خداوند تبیین شده و این شب را لیله العظیمه هم نامیده اند.

از این رو، در روایات هم که ماه مبارک رمضان ماه باعظمتی تبیین شده، رمضان قلبی دارد و امام صادق (ع) در حدیثی که در بحارالانوار، جلد 58 آمده، می فرمایند: «قلب رمضان، شب قدر است» این بسیار مهم است چراکه همه امور در این شب رقم می خورد و هر کسی آن را احیاء بدارد حتی تا سال آینده عذاب از او برداشته می شود.

در اقبال الاعمال، جلد یک آمده که پیامبر (ص) فرمودند: «هر کس شب قدر را احیاء بدارد تا سال آینده عذاب از او برداشته می شود.».

آیا عظمت شب قدر صرفا به دلیل تقدیر مقدرات یک ساله مخلوقات است یا عوامل دیگر نیز به آن عظمت می بخشند؟

مهمتر از همه اینها آن است که شب قدر بزرگترین شب است برای سند امامت و ولایت؛ در روایتی در اصول کافی از امام صادق (ع) است که می فرمایند: «هر گاه ابابکر و عمر نزد پیامبر (ص) می آمدند حضرت (ص) سوره قدر را با خضوع و خشوع می خواندند، این دو صحابی عرضه داشتند: چقدر رقت قلب شما نسبت به این سوره شدید است!؟ حضرت (ص) فرمودند: به جهت آنکه چشمم دیده و دلمم فهمیده و به جهت آنکه دل این شخص بعد از من خواهد دید (اشاره به حضرت امیرمومنان (ع) می کردند.»

سپس پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «هر کس از فیض شب قدر محروم شود از تمام خیرات محروم است و محروم نمی ماند از خیرات این شب مگر کسی که با اعمال، خودش را محروم کند این شب تمام امور به دست خدا، به دست حجت خدا ورود می کند.»

سپس رو به صحابی فرمودند: «آیا شب قدر بعد از من هم ادامه دارد؟» عرض کردند: بله. ایشان ادامه دادند: «آیا در شب قدر بعد از من هم امر نازل می شود؟» پاسخ دادند: «بله یا رسول الله (ص)» حضرت (ص) پرسیدند: «بر چه کسی؟» پاسخ دادند: نمی دانیم.

ایشان دست بر سر امیرمومنان (ع) نهادند و فرمودند: «بعد از من این مرد است که امر بر او نازل می شود.»

امیرمومنان (ع) نیز می فرمایند: «به حقیقت شب قدر در هر سال وجود دارد و امر یک سال در آن شب مقدر می شود و آن امر صاحبانی دارد.» عرض شد: این صاحبان امر چه کسانی هستند؟  

حضرت امیر (ع) فرمودند: «من و یازده نفر از نسل من که همه محدَث اند» که این روایت را شیخ حر عاملی در اثبات الهدایه آورده است.

همچنین، در برخی روایات آمده ولایت امیرمومنان (ع) از مقدرات این شب است برای همین است که بین سه شب مشهور به لیله القدر با امام علی (ع) رابطه ای تنگاتنگ وجود دارد.

امام صادق (ع) می فرمایند: «تقدیر امور و سرنوشت ها در شب نوزدهم نوشته می شود، تحکیم آن در شب بیست و یکم است و امضای شب قدر در شب بیست و سوم انجام می شود.»

شب نخست مصادف است با شب ضربت خوردن حضرت امیر(ع)، شب دوم شام شهادت و شب سوم سومین شب از شهادت ایشان.

علاوه بر این، اینکه گفته شده لیله القدر شب ولایت است باید توجه داشت همه ولایت با حضرت زهرا (س) گره خورده است، در بحارالانوار، جلد 43 روایتی از امام صادق (ع) بیان شده که فرموده اند: «هر کس فاطمه (س) را آنگونکه که سزاوار است، بشناسد بی تردید لیله القدر را درک کرده است.» که این درک، دعای اولیای خدا است لذا شب قدر شب فاطمه (س) است که البته هیچ کس نمی تواند آنطور که باید و شاید ایشان را بشناسد.

همچنین، خداوند در شب قدر بخشش اصلی گناهان را قرار داده و در روایتی در کتاب « فضائل الأشهر الثلاثة» آمده «هر کس لیله القدر را از روی ایمان و برای رسیدن به ثواب الهی به عبادت بگذراند گناهان گذشته اش آمرزیده می شود.»

آیا مقدرات به صورت محتوم از جانب خداوند تقدیر می شود یا انسان چه در بُعد سلبی چه بُعد ایجابی می تواند بر سرنوشت یک ساله خود اثر بگذارد؟

عنایت خداوند این است که به دست خلیفه خود این تقدیر را می سپارد و حسب روایات شریفه می فرماید: این شب ها را احیاء بگیرید چراکه در این شب ها اعمال شما از ریز و درشت مقدر می شود؛ از این رو است که امام صادق (ع) می فرمایند: «از غروب آفتاب تا طلوع آفتاب احیا بگیرید و نخوابید.» و برای همین است اینکه ما برای دعا و عبادت است بیدار می مانیم چراکه دعا قضا را رد می کند.

البته احیاء این شب ها صرفا نیست که ما قرآنی بر سر گرفته و بعد بخوابیم چراکه شب قدر، شب بیداری و احیای روحی و جسمی است و باید آن را زنده نگاه داریم، آنچنان که امام حسن (ع) می فرمایند: «مادرمان حضرت زهرا (س) عصر شب های قدر ما را می خواباندند، سپس می فرمودند: «امشب دست های کوچک و بزرگ باید به سمت آسمان بلند شود»

بنابراین، این شب وقت بیداری است تا همه با هم دست به آسمان بردارند و با درخواست از درگاه الهی مقدرات یک سال خود را رقم بزنند چراکه دعای انسانی که در مهمانی خدا وارد شده و در این 19 روز بدنش پاک شده و حتی از لقمه حلال هم خود را برحذر داشته در شبی که مقدرات رقم می خورد، اثرگذار است.

رمز اثرگذاری دعای انسان در این شب چیست؟ چگونه می توان زمینه اجابت دعاها را در لیله القدر فراهم کرد؟

گرچه از مواقع اجابت دعا سحر است اما گاهی یادمان می رود که اهل لیل شویم، همچنین، اگر می خواهیم دعایمان مستجاب شود باید به امور مردم هم توجه کنیم و صرفا در دعاهایمان به خود توجه نداشته باشیم آنچنان که پیامبر اکرم (ص) فرمودند «هر کس می خواهد دعایش مستجاب شود و غمش از بین رود باید گره از کارِ گرفتاری باز کند.»

دیگر راه اجابت دعا نیکی به والدین است چنانچه آمده چند گروه در این شب راه ندارند همچون شارب خمر، عاق والدین و ... برای همین است که حتی بعد از فوت هم به نیکی به والدین از طریق زیارت قبور و خیرات برای آنها سفارش شده است. امام سجاد (ع) می فرمایند: «... دعا برای پدر و مادر موجب اجابت و نافرمانی از آنها منجر به عاق والدین است.»

علاوه بر این، شب خیزی و صلاه اللیل نیز راه اجابت است چنانکه در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) که در ارشادالقلوب،  جلد یک آمده نقل شده: « ... کسی که اجابت دعا می خواهد باید شب خیز باشد...»

باید توجه داشت اجابت برخی دعاها به صلاح نیست و خداوند در آیه 216 سوره مبارکه بقره می فرماید: «... وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ»

یعنی چه بسا اصرار به دعا داریم در برخی مسائل اما نمی دانیم شر است اما بعدها متوجه می شویم که این لطف الهی بوده که برخی حوائج ما مستجاب نشده و گاهی نیز ذخیره می شود برای قبر و آخرت ما که در این باره روایات متعددی وجود دارد و چرایی عدم اجابت برخی ادعیه بیان می شود.

در کنار ادعیه توصیه شده، شب زنده داری و احیاء برای اینکه بتوان از لیله القدر بیشترین بهره را برای بهترین مقدرات برد، اصلی ترین راه چیست؟

مهمترین راه ارتباط با امام زمان (عج) است چراکه مقدرات این شب به امضای حضرت بقیه الله الاعظم (عج) می رسد و ما باید دائم به یاد ایشان باشیم حتی با اقلِ کار همچون خواندن دعای سلامتی ایشان به طور مداوم که اثر بسیار عجیبی در روح انسان دارد. راه دیگر ارتباط با ایشان، فاتحه خواندن برای مادرشان نرجس خاتون (س) است.

علاوه بر این، باید از یکدیگر حلالیت بطلبیم و چون مقدرات ما از شب قدر رقم می خورد این شب آغاز سال نویی برای ما است و چه خوب که در آن دعای تحویل سال نو یعنی «یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر الیل و النهار، یا محول الحال و الاحوال حوّل حالنا الی احسن الحال» را بخوانیم.

علاوه بر این باید در دعاهایمان یاد دیگران باشیم، که همه اینها راز و رمز دعا و اجابت است تا بتوان از عظمت شب قدر بهره برد و با قرآن و ادعیه محشور شد البته باید دعاهایمان همراه با خضوع و خشوع باشد و نیز در جمع وارد شویم، آنچنان که امام صادق (ع) علی رغم بیماری در لیله القدر فرمودند: «بستر من را به مسجد ببرید.»

اگر چه باید در جمع باشیم اما در همان جمع با خدای خود خلوت کنیم و با خضوع و خشوع با او سخن بگوییم تا توفیق درک این شب را داشته باشیم.

انتهای خبر/