شانه به شانه صف می کشند. دست های نیاز که به سمت آسمان بلند می شود، زمزمه «اللهم اهل الکبریاء و العظمة و اهل الجود و الجبروت» اوج می گیرد. احساس می کنی پاهایت از زمین خاکی جدا شده است و در فضای دیگری سیر می کنی؛ فضای خلوص، تسلیم و تقوا. این حس، پاداش یک ماه روزه داری خالصانه پرهیزکاران است که نصیب مؤمنان حقیقی می شود.
شیرینی که به دهان می بری و کامت در روز عید شیرین می گردد، نشانه این است که در بقیه ایام سال نیز باید به شیرینی ها، خوبی ها و خلوص رمضان وفادار بمانی. اجازه ندهی تلخی گناهان ریز و درشت، دامن زندگی و ثانیه هایت را بگیرد. خوب بودن فقط مختص یک ماه نیست. خوب بودن را در سراسر زندگی به همراه داشته باش. «اَلَّلهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ خَیْرَ ما سَئَلَکَ بِه عِبادُک الصّالِحُونَ وَ اَعوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخلَصُون».
عید فطر، جشن تولد فطرت است؛ فطرتی که از غبارها و زنگارها پاک شده و اکنون در زیباترین شکل خود خودنمایی می کند. یکی از ویژگی های عید فطر نماز آن است که توام با قنوتی است که ابعاد دینی و تربیتی ویژه ای در آن گنجانده شده است .
به خدایی پناه ببریم که اهل جود و سخاوت است
در روز عید فطر گویی که مسلمانان از نو متولد می شوند .تبریک عید فطر در حقیقت به خاطر تولد جدید مومن روزه دار در شب عید فطر است آن چنان که امیرالمومنین (ع) فرمودند: فرزند آدم در روز عید فطر از تمام گناهان و پلیدی ها پاک می شوند و کمترین پاداشی که خداوند متعال به روزه داران عنایت می کند پاک شدن از گناهان است .در کتاب امالی شیخ صدوق از امام علی (ع) نقل شده است :ای بندگان خدا کمترین پاداش برای زنان و مردان روزه دار این است که در روز آخر ماه رمضان فرشته ای به آنها ندی می دهد ای بندگان خدا بر شما بشارت باد که تمام گناهان شما آمرزیده شد پس از این پس از اعمال خود مراقبت کنید.
شیخ مفید (ره) می گوید : این که در روز اول ماه شوال عید اهل ایمان قرار داده شده به این دلیل است که مومنان به خاطر قبولی اعمالشان در ماه مبارک رمضان مسرورند و از اینکه خداوند گناهان مومنان را در روز عید فطر آمرزیده و بر عیوب آنها پرده می کشد شادمان هستند،بنابراین نماز روز عید فطر به یک معنا شکرانه نعمت و ولادت جدید و بازگشت به فطرت است .عید نوروز بازگشت به حیات طبیعت است و عید فطر بازگشت به فطرت و پاکی انسان است همانگونه که از روز اول آفریده شده اند.شیخ طوسی یکی از بزرگترین فقها و عالمان تشییع در کتاب مصباح المتحجب دعای قنوت نماز عید فطر را که مهمترین بخش نماز عید است که در دو رکعت نه بار تکرار می شود را اینگونه مورد توجه قرار داده اند که این دعا حاوی پیامهای متعددی برای مومنین است وبهتر است کسانی که به نماز عید مشرف می شوند به پیام های این دعا آگاه شوند.اولین پیام و بخش دعا شامل شناخت صفات الهی می باشد و انسان نمازگزار در این دعابه اسماء حسنی الهی تمسک می جوید و خود را به خدای متعال نزدیک می کند و باگفتن (اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَ الْعَظِمَة وَ اَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ ) خداوند را اینگونه خطاب می کند که ای دارنده عظمت و بزرگی و ای سزاوار بخشش و قدرت طبق فرهنگ قرآنی کبریا؛عظمت ؛جود وجبروت مخصوص خدایی است که سرمنشاء همه حرکت ها و توانایی هاست .هم چنان که خداوند متعال در قرآن مجید خود را با کبریایی می ستاید (سوره جاثیه ) و در هیچ جای عالم کسی نیست که از خداوند متعال بالاتر باشد پس عظمت و کبریایی مخصوص خداوند متعال است.انسان کمال طلب در قنوت نماز عید فطر بر این باور تاکید می کند که تمام صفات کمال و بزرگ و شکوه و جود و جبروت از آن خداوند است .بنابراین مومنان نمازگزار هنگامی که در محضر خدا بوده و از او چیزی طلب می کنند ابتدا باید عظمت خداوند را مد نظر قرار داده و از او حاجات خود را طلب می کنند در روزی که اهل بیت بر استجابت دعا تاکید نموده اند در قنوت نماز عید فطر به خود هشدار می دهیم که خداوند بزرگ است و اهل بخشش است پس با تکیه به عظمت وبخشش خداوند به سوی او روانه می شویم
عفو و رحمت را از خداوندی بیاموزیم که صاحب جبروت است
انسان در این دعا خود را به سرچشمه فضائل متصل می کند .در بخش دوم دعا به رحمت خداوند نظر می کنیم و (وَ اَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ ) (ای خداوندی که اهل عفو و برازنده مغفرت و آمرزش هستی ) با این جملات به خود یادآور می شویم که خداوندی که اهل عظمت است و با قدرت با تمامی بزرگی اهل گذشت و عفو و رحمت است همانگونه که در قرآن توصیه شده از رحمت خداوند ناامید نشوید .پیامبر اکرم در حدیثی فرمودند: احدی از مردم به خاطر اعمالشان وارد بهشت نمی شوند بلکه همه با کرم و رحمت خداوند وارد بهشت می شوند بنابراین باید به منبع رحمت و مغفرت توسل جست.در این قسمت از دعا که با عفو و گذشت خداوند عجین است درس تربیتی مهمی وجود دارد که اگر از خدای رحیم انتظار رحمت داریم باید خودمان را هم به صفت زیبای رحمت و گذشت بیاراییم و از خطاهای دیگران به راحتی بگذریم .زیرا در قنوت نماز عید فطر ما نه بار عفو،رحمت و گذشت خداوند متعال را مورد توجه قرار می دهیم که اگر از عمق وجود بیان شود دارای اثرات تربیتی عمیقی بر اخلاق و رفتار ما خواهد بود به نحوی که ما را هم اهل گذشت خواهد کرد.
عید فطرزمانی برای همبستگی اجتماعی مسلمین است
سومین موضوعی که از قنوت عید فطر برداشت می شود در قسمت سوم دعا است که دربردارنده شکوه عید مسلمانان است که از زاویه سیاسی –اجتماعی می توان بدان توجه کرد زیرا نمایش عزت جهان اسلام وعید حقیقی مسلمانان است که در این دعا خطاب به خداوند متعال می گوییم (اسْئَلُک بِحَقِّ هذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً ) خدایا از تو می خواهم به حق این روزی که برای مسلمانان عید قرار دادی ....در واقع اجتماع روز عید فطر موجب تقویت همدلی و همزبانی بین مسلمین می شود به نحوی که مسلمین با حضور در نماز از مشکلات یکدیگر مطلع شده ودر خطبه های نماز نسبت به مسائل جهان اسلام آگاه می شوند و بغض ها و کینه ها به همدلی تبدیل شده و همه مومنین وحدت و انسجام خود را به رخ دشمنان اسلام می کشانند که امام سجاد در این باره فرمودند: پروردگارا ما در روز عید فطر به سوی تو بازمی گردیم آن را برای اهل ایمان روز شادی قرار دادی و برای اجتماع روز هم یاری و همدلی و کمک کردن به همدیگر قرار دادی.بنابراین اگر بخواهیم روز عید فطر ،روز عید واقعی برای ما باشد باید به فقرا و یتیمان کمک نماییم تا عید کاملی را در پیش رو داشته باشیم.
برکت عید فطر را با صلوات بر محمد و آل محمد (ص) افزایش دهیم
روز عید فطر روزی است که باید از پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت (علیهم السلام ) قدردانی نماییم.در قنوت نماز عید فطر ما می گوییم (وَ لِمحَمَّد صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کرامَةً وَ مَزیداً اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد ) بدین معنا که خدایا برای پیامبر ما در این روز اندوخته ،شرف،کرامت و مقام بالا قرار دادی و این عید را برای این خاندان مایه شرافت قرار دادی و بر محمد و آلش درود می فرستی .براساس روایات فراوان که شیعه و سنی آن را نقل کرده اند صلوات فرستادن بر پیامبر (ص) که در این دعا هم بر آن اهتمام ورزیده شده ،دارای فضائل بسیاری است .مرحوم آیت الله بهاء الدینی در این باره فرمودند: هیچ هدیه ای برای اموات مومنین و مومنات از صلوات بر محمد و آل محمد بالاتر نیست هم چنین مرحوم آیت الله بهجت فرمودند : من همه عالم و متون دینی را گشتم اما هیچ ذکری بالاتر از صلوات بر محمد و آل محمد ندیدم.بنابراین در می یابیم که روز عید فطر روز صلوات بر پیامبر اعظم و اهل بیت اوست آن چنان که نه بار در قنوت بر این خانواده گرانقدر صلوات فرستاده می شود.
عید فطر زمانی برای ورود در خیر و خروج از بدیها
پنجمین نکته ای که در قنوت نماز عید برداشت می کنیم این مسئله است که همه با هم به سوی خوبی ها و دوری از بدی ها و حرکت به سمت ارزش ها را از خداوند متعال تقاضا می کنیم (وَ اَنْ تُدْخِلَنِی فی کلِّ خَیْر اَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ اَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سُوء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُک عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ ) یعنی از خداوند متعال می خواهیم هر خیر و برکتی که از آن محمدو آل محمد (ص) است مرا هم از آن بی نصیب نگذار و هر بدی و سویی که پیامبر و اهل بیتش را از آن خارج کردی من را هم از آن خارج گردان .در واقع در قنوت نماز عید فطر از خداوند می خواهیم که ما را با ارزش های اجتماعی و فعالیتهای خیر همراه کند وما را از انجام فعالیتهای ضد بشر دوستانه دور نماید.
عید فطر روز امامت و ولایت است
ششمین نکته ای که از قنوت نماز عید فطر برداشت می شود در قسمت ششم دعای قنوت نماز عید این پیام آمده است که ما بر انسانهای کاملی که رهبری امت اسلامی را بر عهده دارند و در واقع بر اهل بیت و امامان معصوم درود می فرستیم.در واقع می توان گفت روز عید فطر روز ولایت و امامت نیز محسوب می شود.زیرا در ادامه دعا از خداوند می خواهیم که بر خاندان پیامبر درود بفرستد.از امام باقر(ع) نقل شده است ،هنگامی که برای نماز عید فطر از منزل خارج می شوید و دعا می خوانید نام مبارک صاحب الزمان را بر زبان جاری کنید و از خداوند متعال تحقق وعده الهی و استقرار حکومت عدل الهی مهدوی را طلب کنید .لذا به نظر می رسد روز عید فطر روز بیعت با امام زمان (ع) است .روزی است که منتظران حضرتش با دلی پر از امید و چشمانی پر از اشک در فراق حضرتش منتظروصال ایشانند و برای زمان ظهور حضرت دعا می کنند.
پیروی از صالحان مهمترین پیام عید فطر است
هفتمین و آخرین نکته ای که از دعای عید فطر برداشت می شود و جا دارد که در زمان نماز عید فطر به این نکات توجه شود آرزوی پیروی از انسانهای صالح است.در این دعا می گوییم (للّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُک خَیْرَ ما سَئَلَک بِهِ عِبادُک الصّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِک مِمّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُک الْمـُخْلَصُون)خدایا از تو درخواست می کنم بهترین چیزی را که بندگان نیکوکارت از تودرخواست کردند به ما عطا کنی یا اینکه خدایا من خیر و صلاح خودم را نمی دانم هر آنچه بندگان صالح از تو می خواهند به من عنایت کن.خدایا از آنچه که در بندگان مخلص و خالص تو به تو پناه می برند من هم پناه می برم لذا این بند آخر دعای قنوت عید فطر در واقع الگو گرفتن از بندگان صالح خدا را به ما القاء می کند زیرا هدایت به سمت مقصد و عاقبت به خیر شدن بدون الگو گرفتن از مسیر بندگان صالح میسر نمی شود.لذا توفیق پیروی از بندگان صالح خدا درخواست دیگری است که در این دعا از خداوند متعال خواسته شده است تا بتوان به واسطه آن به منزل مقصود رسید.
نظر شما