قدس انلاین: حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی (۶۴۸-۷۲۶ق) معروف به علامه حلّی، فقیه، متکلم و عالم نامدار شیعه در قرن هشتم هجری می باشد.

فرازهایی خواندنی از وصیت نامه علامه حلی

به گزارش قدس انلاین، علامه حلی بیش از ۱۲۰ کتاب در رشته ‌های مختلف علمی همچون اصول، فقه، تفسیر، منطق، کلام و رجال نگاشته است که برخی از آن ‌ها هم‌چنان در حوزه‌ های علمیه شیعه جزو منابع تدریس و تحقیق به شمار می‌آیند. او در گسترش فقه شیعه نقشی مهم داشت و نیز مبانی کلامی و اعتقادی شیعه را با تکیه با مبانی عقلی تبیین کرد.

انسان هاي نمونه داراي يک بعد و ارزش خاص نيستند، بلکه ارزش هاي گوناگون را در خود جمع کرده اند. علامه حلي از شخصيت هايي است که از هر نظر مصداق انسان کامل است و داراي ابعاد گوناگون و فضيلت هاي درخشان. او در تمام دانش ها علامه بود و گوي سبقت را از ديگران ربود و ارزش هاي ممتازي را که ديگران داشتند به تنهايي داشت. وي با انديشه و فکر مواج خويش علاوه بر تحولي که در فقه ايجاد کرد و در عصر خويش ‍ مسير انديشه فقها را متوجه مباني فقه و معارف اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) نمود. در فنون و دانش هاي ديگر چون حديث تحول بنيادي به وجود آورد و دريچه اي به روي محققان در طول تاريخ گشود که مشعل پر فروغي فرا راه آنان شد. علامه حلي پرچم ولايت را بر افراشت و با تمام وجود از ولايت و رهبري صحيح دفاع کرد. اين عشق سرشار به خاندان طهارت با گوشت ، پوست و استخوانش آميخته بود و آنجا که در ارتباط با آنان قلم بر صفحه کاغد مي گذاشت با اخلاص برخاسته از اعماق جانش چنين مي نگاشت، چناکه این امر در وصیت وی به پسرش مشهود است. از این رو شاید ذکر فرازهایی از این وصیت خالی از لطف نباشد.
علامه حلی می نویسد: چون خدا وصیت را بر من واجب کرده، بویژه به هنگام احساس مرگ، امر بدان کرده است: تو را سفارش می کنم: تقوا را از دست مده، زیرا، تقوا راه و روشنی است که از پیامبر(ص ) باقی مانده و فریضه ای الهی است که مواظبت بر آن بر همه واجب است. تقوا زرهی است نگهدار انسان از بدیها و توشه ای است جاویدان، آن سودمندترین زاد است برای روزی که انسان بی کس و چشم ها نگران است .
دستورهای الهی را بجان بنوش، رضای او را ملازم باش، مکروهات را دوری گزین و از محرمات منزجر باش، عمرت را در تحصیل کمالات سپری کن و لحظه های زندگی ات را در گردآوری فضیلت های علمی و عروج از پستی نقصان به قله کمال و از فرودگاه جهل به اوج عرفان بکار گیر. نیکی ها را گسترش ده و برادرانت را در رسیدن به کمالات یاری کن. بدی را از برادران مؤمنت به نیکی سزا ده، نیکوکاران را با منت و آغوش باز بپذیر. با پست همتان رفاقت مکن و از معاشرت نادانان دوری کن؛ چه رفاقت آنان اخلاق تو را پست کرده و سبب جایگزینی خصایص ناپسند در وجود تو می گردد.
بر تو باد به ملازمت علماء و همنشینی با صاحبان فضیلت؛ چه این مصاحبت وجودت را آماده تحصیل کمالات کرده و مهارت در استنباط مجهولات را به دنبال دارد. سعی کن امروز تو از دیروزت بهتر باشد و در هر لحظه ای از کمالی نو بر خوردار گردی.
بر تو باد به صبر و بردباری و توکل بر خداوند و خوشنودی بر آنچه از دنیا به تو می رسد. در هر شب و روز از خود حساب رسی کن. بسیار از پروردگات آمرزش خواه. (زیرا در هیچ لحظه ای سپاس او را چنانچه بایسته است نتوانی). از نفرین مظلوم بویژه یتیمان و بیوه زنان بترس، چه خداوند نسبت به شکستن دل های شکسته، گذشت نمی کند.
بر تو باد به نماز شب، که رسول خدا (ص) بر آن اصرار داشته و خواسته او بوده است: فرموده است : کسیکه عمرش به شب زنده داری به پایان رسد ، بهشت از آن او است.
بر تو باد به صله رحم این عمل عمر را افزون سازد. بر تو باد به حسن خلق و برخورد نیک که رسول الله فرموده است: شما توان آن ندارید که مردم را با اموال خود یاری کنید، پس با برخورد خوبتان آنان را خوشنود سازید. بر تو باد به نیکی با اولاد پیامبر و پیوند با آنان، خدا درباره آنان سفارش مؤ کد کرده و دوستی آنان را مزد رسالت قرار داده است. پیامبر در این زمینه فرموده است :چهار دسته را روز قیامت شفاعت کنم، هر چند با گناه اهل دنیا به صحرای محشر حاضر شوند: آنکه اولاد مرا یاری کند. آنکه از اموالش به اولاد تنگدست کمک کند. کسی که با زبان و قلب، آنان را دوست بدارد. آنکه تلاش کند در انجام حوایج و نیازهای اولاد تبعید شده و رانده شده من.
صادق (ع ) فرموده است: هنگامی قیامت فرا رسد، منادی فریاد زند: هان ای مردم، پیامبر با شما سخن می گوید . سکوت بر فضا حاکم می شود و همه دم فرو بندند، سپس پیامبر و آل او بلند شده و پیامبر چنین فرماید: ای مردم! هر آنکه برای من کاری کرده یا خوبی نموده و یا منتی بر من دارد بلند شود تا من او را امروز کفایت کنم (و از هول قیامت نجاتش دهم) آنان عرض کنند: به فدای شما پدران و مادران ما، چه کسی برای شما کاری انجام داده یا خوبی کرده یا بر شما منتی دارد، بلکه این خدا و رسول اند که بر همه انسانها منت دارند و به آنها خوبی کرده اند .رسول خدا فرماید: هر آن کسانی که فردی از اهل بیت مرا پناه داده، یا به آنان خوبی کرده، یا برهنگان آنان را پوشانیده و یا گرسنگان شان را سیر کرده است، برخیزند تا آنان را با (شفاعت) کفایت کنم. گروهی از مردم بلند شوند، سپس از جانب پروردگار ندا رسد: ای محمد حبیبم! من پاداش دادن آنان را به تو واگذاشتم، هر جای بهشت خواهند جایشان ده، پس از آن در «وسیله» آنان را جای دهند و آن مکانی است که حجابی بین آنان و چهارده معصوم نیست.

 بر تو باد به بزرگ داشتن فقهاء و احترام علماء. در این باره رسول خدا فرمود: آنکه فقیهان و دین شناسان ژرف نگر را گرامی دارد، خدا را در روز قیامت ملاقات کند در حالی که از او راضی و خرسند است؛ و آنکه فقیه مسلمانی را توهین کند و قدرش را سبک دارد، خدا را در حالی که از او خشمگین است ملاقات کند. بر تو باد به ژرف اندیشی و تفقه در دین و تلاش در جهت فزودن چه امیر مومنان علی (ع ) به فرزندش فرمود:  در دین ژرف بیندیش و فقیه شو! چون فقها جانشین پیامبرانند. برای طالب علم، هر آنچه در آسمان و زمین است استغفار می کنند؛ حتی مرغ ها در هوا و ماهی ها در دریا! فرشتگان باخرسندی بال های خود را برای طالب علم پهن می کنند. مبادا که دانش خویش را کتمان کنی و بر روی نیازداران نگشایی، که خدای تعالی می فرماید: آنانکه پیام های وحی ما را که برای انسان ها تعیین کرده ایم و در کتاب به روشنی بازگو نموده ایم می پوشانند؛ بر این گروه نفرین خدا و نفرین نفرین شدگان باد؛ و رسول خدا فرمود: هنگامی که بدعت (نوآوری های بر خاسته از رسومات ملی، قومی، توارثی، فرهنگی به دور از دین) پیدا شد، بر دانشمندان است که دانش خود را آشکار سازند، آنان که چنین نکنند، نفرین خدا بر آنها باد.
 

منابع:

1-حسن بن یوسف بن مطهر حلی، رجال العلامه: ۴۸.

2-جمعی از نویسندگان، گلشن ابرار، ج۱: ۱۳۸.

*جمعی از نویسندگان، دستورالعمل های عرفانی از علمای بزرگ اسلام: 18-19.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.