اگر به فکر بیماران نیازمند باشید، می‌توانید به 6 نفر جان دوباره ببخشید. اکنون تصمیم با شماست... .

این جملات را پزشک معالج بیمار مرگ مغزی به همراهان نگران بیمار می‌گوید و آنها را برای تصمیم سرنوشت سازشان تنها می‌گذارد، اما کسی موافق اهدای عضو نیست.

پزشکان از امکان نجات دو بیمار کلیوی، یک بیمار نیازمند به ریه و یک نیازمند به کبد و یک گیرنده منتظر قرنیه خبر می‌دهند، اما خانواده بیمار مرگ مغزی می‌گویند: شاید فرزندمان خوب شود، برای همین ما تصمیم به اهدای اعضایش نداریم. دیگری می‌گوید: چرا ما باید برای اهدای اعضای فرزندمان داوطلب شویم و بدن او را شرحه شرحه کنیم؟ نه دکتر، حرفش را هم نزنید!

  امکان بازگشت مرگ مغزی وجود ندارد

این روزها که قلب، کلیه‌ و دیگر اعضای پیوندی به سختی پیدا می‌شود و تعداد بیماران نیازمند هم زیاد است، ضرورت پرداختن بیش از پیش به فرهنگ اهدای عضو، پررنگ شده است.

در این زمینه دکتر ابراهیم خالقی، جراح و مسؤول واحد فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد به خبرنگار ما می‌گوید: واقعیت این است که وقتی بیمار و مصدومی دچار مرگ مغزی می‌شود، امکان بازگشت به زندگی برای او حتی با دستگاه‌های حیاتی وجود ندارد و مرگ او در کمتر از هشت روز کامل می‌شود.

وی با بیان اینکه «مرگ مغزی» حتی با «زندگی نباتی» نیز متفاوت است و نمی‌توان بیمار مرگ مغزی را به زندگی بازگرداند، تأکید می‌کند: درباره بیمار مرگ مغزی، باید هرچه زودتر، همراهان با روی آوری به امر نیکوکارانه  اهدای عضو، بیماران در فهرست دریافت عضو را از مرگ حتمی نجات دهند و برای بیمار مرگ مغزی خودشان آرامش ابدی فراهم کنند.

  حضور 1000 متخصص در کنگره پیوند اعضا

دکتر خالقی با اشاره به برگزاری کنگره بین المللی پیوند اعضای ایران با هدف فرهنگسازی و بررسی وضعیت اهدای عضو در کشور، از حضور 1250 نفر از متخصصان مرتبط با پیوند اعضا از داخل و خارج کشور در این کنگره و حضور  15 نفر از میهمانان خارجی رشته پیوند اعضا از کشورهای فرانسه، آمریکا، اسپانیا و کشورهای عضو انجمن Mesot خبر می‌دهد.

دبیر اجرایی این کنگره بین المللی می‌افزاید: این کنگره با حضور سخنرانان و دانشمندان برجسته داخل کشور و همچنین متخصصان خارجی برگزار خواهد شد که علاوه بر محورهای علمی و پزشکی پیوند عضو، توجه به موارد روانپزشکی و مشاوره و کارگاه‌های ترغیب خانواه‌های بیماران به اهدای عضو با  استفاده از تجربه کشورهای موفق، از جمله سرفصلهای این کنگره بین المللی است.

به گفته دکتر خالقی، این کنگره از ۲۶ تا 29 آبان ماه ۱۳۹۴ با همکاری جامعه جراحان شاخه خراسان، دانشگاه علوم پزشکی مشهد و انجمن پیوند اعضای ایران برگزار می‌شود.

  همراهان رضایت نمی‌دهند

خالقی به موانع فرهنگسازی اهدای عضو اشاره کرده می‌افزاید: گرچه در اهدای عضو مرگ مغزی، سابقه دو دهه فعالیت در کشور را داریم، اما هنوز یک فرهنگسازی مناسب در این مقوله صورت نپذیرفته است، به طوری که براساس آمارها، خانواده‌های ایرانی در زمان رویارویی با عزیز مرگ مغزی شده خود، یا رضایت نمی‌دهند یا به سختی برای اهدای عضو رضایت می‌دهند.

دکتر محسن علی اکبریان، دبیر اجرایی کنگره دوره‌ای انجمن پیوند اعضای ایران نیز  به مشکلات نبود فرهنگ اهدای عضو در کشور اشاره کرده با تأکید بر ترویج فرهنگ اهدای عضو از سوی رسانه ها می‌افزاید: در یک مورد تحقیقاتی از 11نفر مرگ مغزی شده، هیچ کدام از خانواده ها در نوروز امسال برای اهدای عضو بیمارشان فرم رضایتنامه را پر نکردند و این، نبود کار فرهنگی برای اهدای عضو در کشور را نشان می‌دهد. در صورتی که  سال گذشته به دلیل اهدای عضو، در جریان مرگ مرحوم عسل بدیعی، بیشتر خانواده های افراد مرگ مغزی در این باره رضایت دادند.

  دسترسی بیمار به پیوند

دکتر امیر حسین بابازاده، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم  شهید بهشتی و جراح کبد نیز در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: پیوند کبد زمانی لازم است که کبد عملکرد طبیعی خود را به طور دایم از دست بدهد، حال این تغییر عملکرد یا نارسایی می‌تواند به صورت ناگهانی (نارسایی حاد) یا در طی مدتی مثلاً به دنبال عفونت، تأثیر داروها و یا به دنبال مشکلات طولانی مدت باشد و بیمار باید حتماً در این مرحله به پیوند دسترسی داشته باشد.

وی می‌افزاید: آمار PMP اهدای عضو در ایران که در ازای هر یک میلیون نفر محاسبه می‌شود، چندان خوب نیست. این آمار در ایران هشت در هر یک میلیون است، ولی در کشوری مانند اسپانیا که بالاترین اهدای عضو از مرگ مغزی را در دنیا دارد 35 در یک میلیون است، پس باید برای افزایش این رقم تلاش کنیم.

این هماهنگ کننده اهدای عضو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به ۲۵ تا ۳۰ اهدای عضو در ماه که در واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام می‌شود، اشاره کرده و می‌افزاید: این مرکز مقام نخست در خاورمیانه را دارد اما برای رسیدن به آمار کشورهایی مانند اسپانیا باید فرهنگسازی بیشتری انجام شود.