ساخت دکور، بخش اعظمی از هزینه ساخت هر پروژه سینمایی را در بر می‌گیرد که البته این مسئله درباره فیلم‌های سینمایی ساخته شده در دهه‌های اول تولد سینما، به علت آنکه هنوز تکنولوژی در این عرصه پیشرفت چندانی نکرده بود، بیشتر به چشم می‌خورد.
در زیر نگاهی داریم به تعدادی از عظیم‌ترین و پرهزینه‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما:
*فیلم سینمایی «تعصب» محصول 1916 میلادی
«دیوید وارک گریفیث» این فیلم را یک سال پس از فیلم «تولد یک ملت» و در پاسخ به اتهامات نژادپرستانه‌ای که به او زده شد، ساخت.
او که با موفقیت «تولد یک ملت» توانسته به سود سرشاری دست یابد، تصمیم گرفت فیلمی تاریخی بسازد که در آن به تمام جزئیات دقت شده است به همین خاطر مجبور بود تا شهرهای بابل، اورشلیم، پاریس و نیویورک را بازسازی کند و برای این کار از موزه‌های بسیاری دیدن کرد و از معماران ایتالیایی کمک گرفت.
او برای ساخت این فیلم از نقاشی‌های «لارنس آلما_تادما»، نقاش هلندی، نیز الهام گرفت و در نهایت در مساحتی بالغ بر 4 هزار متر مربع ، دیوار بزرگ بابل با عرض 5 هزار و 300 فوت و ارتفاع 100 فوت که نماد اصلی این فیلم است ساخته شد. آنچنان‌که امروزه مرکز خرید و سرگرمی هایلند و هالیوود با الهام از این لوکیشن ساخته شده است.
«گریفیث» در این فیلم 8 دستیار داشت و از 60 بازیگر اصلی و بیش از 3 هزار سیاهی لشکر استفاده کرد که گفته می‌شود در آنزمان بودجه‌ای بالغ بر 2 میلیون و 500 هزار دلار صرف ساخت لوکیشن فیلم شد تا آنجا که حامیان مالی فیلم ترسیده و در نیمه راه خود را کنار کشیدند ولی «گریفیث» تسلیم نشد و سود حاصل از فیلم «تولد یک ملت» را به این پروژه تزریق کرد.
در آنزمان فقط تعداد کمی بودند که می‌دانستند این همه هزینه صرف ساخت تنها یک فیلم می‌شود، اکثر افراد تصور می‌کردند که در حال ساخت 4 فیلم هستند.
صحنه‌ای از فیلم «تعصب»
نتیجه یک فیلم 8 ساعته بود که «گریفیث» قصد داشت آن را در دو قسمت 4 ساعته به نمایش درآورد ولی هیچ سینمایی حاضر به اکران آن نشد و در نهایت او مجبور شد تا فیلم را به 3 ساعت و نیم کاهش دهد ولی در آخر یک نسخه 3 ساعت و 17 دقیقه‌ای از این فیلم نمایش داده شد که نتوانست حتی هزینه ساخت را جبران کند.
* فیلم سینمایی «ده فرمان» محصول سال 1923 میلادی
این فیلم سینمایی را «سیسیل ب. دومیل» را با بودجه‌ای بالغ بر یک میلیون و 400 هزار دلار ساخت.
این فیلم قبل از عصر کامپیوتر ساخته شد و در آن دوران شما اگر شهری بزرگ می‌خواستید باید آن را می‌ساختید و «دومیل» برای آنکه بتواند یکی از شاهکارهای تاریخ سینما را در کارنامه کاری خود به ثبت رساند مجبور به بازسازی شهر فرعون بود.
شهری در بیابان کالیفرنیا، که ساخت آن با 16 هزار طراح، نجار و صنعت‌گر، 6 هفته به طور انجامید.
دروازه‌ای به طول 110 فوت ورودی شهر بود پس از آن به مجسمه فرعون به طول 35 فوت و کمی آنطرف‌تر به 21 مجسمه عظیم‌الجثه ابوالهل قرار داشت که هر کدام حداقل 5 تن وزن داشت.
طول و عرض کلی این شهر 130 در 720 فوت گزارش شده است. «دومیل» با 2 هزار بازیگر و ... داستان زندگی حضرت موسی را در این شهر به تصویر کشید.
اکران فیلم «ده فرمان» با فروش موفق 4 میلیون دلار همراه شد. مدتی بعد این شهر زیبا و تاریخی توسط شخصی که نامی از آن برده نشده است ولی گفته می‌شود که «سیسیل ب. دومیل» آن را اخراج کرده بود، توسط مقدار زیادی دینامیت تخریب و مدتی بعد در زیر ماسه‌های بیابان مدفون شد.
این لوکیشن اکتبر سال گذشته توسط کارشناسان پس از 91 سال از زیر خروارهای خاک و شن و ماسه بیرون آورده شد.
«سیسیل ب.دمیل» اولین بار در سال 1923 اقدام به ساخت فیلم سینمایی «ده فرمان» به صورت صامت کرد و در سال 1956 با بازی «چارلتون هستون» (در نقش حضرت موسی (ع)) آن را بازسازی کرد.
*فیلم سینمایی «متروپلیس» (کلان شهر) محصول سال 1927 میلادی
فیلم سینمایی «مترو پلیس» با بودجه‌ای بالغ بر 5 میلیون و یکصد هزار رایش مارک (واحد پول رایج در جمهوری وایمار و رایش سوم که براساس تورم محاسبه شده در سال 2007 معادل 200 میلیون دلار بود)، ساخته شد که توانست لقب پرهزینه‌ترین فیلم سینمایی دهه 20 میلادی را به خود اختصاص دهد.
ساخت این فیلم 310 روز به طول انجامید و طی این مدت «لانگ» از 37 هزار سیاهی لشکر، شامل 25 هزار مرد، 11 هزار زن، 750 کودک، 11 مرد طاس، 100 سیاهپوست، 25 فرد آسیایی‌تبار استفاده کرد.
برای این فیلم ماکت بزرگ یک کلان شهر طی ماه‌ها و در یک محوطه 60 هزار فوت مربعی ساخته شد.
فیلم‌نامهٔ این فیلم صامت و سیاه و سفید در سال 1924 نوشته شد و ساخت دو سال بعد آغاز شد.
«مترو پلیس» یک شهر پادآرمانی در سال 2026 میلادی را ترسیم می‌کند که نظام سرمایه‌داری بر جامعه تا آنجا حکم فرما می‌شود که کارفرمایان و کارگران در دو جامعه کاملا تفکیک شده از هم به زندگی خود ادامه می‌دهند؛دسته اول در آسمان‌خراش‌های مجلل بالای زمین و دسته دوم در دالان‌های کارخانه‌ای زیر زمین ساکنند.
این فیلم در استودیوهای بابلسبرگ توسط شرکت فیلم‌سازی اونیورسوم (UFA) ساخته شد. این فیلم ژانویه سال 1927 در برلین اکران شد و تماشاگران را تحت تأثیر جلوه‌های ویژه خود قرار داد اما این فیلم از دیدگاه تجاری چندان موفق نبود. «آدولف هیتلر» نیز یکی از علاقمندان به این فیلم بود.
زمان اکران این فیلم در آمریکا نسخه اصلی آن تا 80 دقیقه کوتاه شد و بیشتر صحنه‌های مناقشه‌انگیز آن از آن حذف شد.
یک نسخه بازسازی شده از فیلم «متروپلیس» در سال 2001 در جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد و در همان سال این فیلم در فهرست حافظه جهانی یونسکو ثبت شد.
* فیلم سینمایی «بن‌هور» محصول سال 1959 میلادی
برای ساخت فیلم «بن هور»،15 هزار طرح مختلف در مساحتی بیش از 340 جریب اجرا شد. برای این طرح‌ها 300 دکور عظیم در جاهای مختلف استودیوی چینه چیتا در رم ساخته شد.
طرح اولیه لوکیشن فیلم «بن‌هور»
طرح اولیه سکانس‌های مربوط به صحنه‌های مربوط به مسابقات ارابه رانی در فیلم بن هور
برای بازسازی شهر بیت المقدس از 10 بلوک شهری استفاده شد و در این 10 بلوک از 40 هزار متر مکعب الوار، بیش از یک میلیون پوند گچ و 250 مایل میلگرد آهنی استفاده شد.
چهارچوب خانه «بن هور» از چوب پوشیده شده با گچ ساخته شده بود به گونه‌ای که ظاهر آن خانه‌ای از جنس سنگ را نشان می‌داد.
مجسمه‌های به کار رفته در این لوکیشن از بیش از 200 تندیس بزرگ بودند که برای ساخت آنها از هزاران تجهیزات موجود در انبار استودیوی چینه‌چیتا استفاده شده بود.
بیش از هزار کارگر از آغاز ژانویه سال 1958 میلادی ساخت این لوکیشن را آغاز کردند و لوکیشنی به طول 2 هزار فوت و عرض 65 فوت که نامش به عنوان بزرگترین تک لوکیشن فیلم در تاریخ سینما به ثبت رسید.
«هستون»، «وایلر»، «کرک داگلاس» و «جک هاوکینز» در پشت صحنه فیلم «بن هور»
براساس گزارش‌ها، برای ساخت این لوکیشن، 40 هزار تن ماسه سفید از مکزیک به کشور ایتالیا وارد شد.
اگرچه در سکانس مربوط به مسابقات ارابه‌رانی در فیلم «بن هور»، در کل 36 اسب به تصویر کشیده شد ولی حداقل 82 حیوان از کشور یوگوسلاوی برای این پروژه سینمایی آورده شد تا در صورت بروز حادثه و یا صحنه‌های دیگر بتوان از آنها استفاده کرد.
ساخت تنها صحنه مربوط به ارابه رانی10 هفته به طول انجامید و بودجه‌ای که صرف ساخت آن شد، حدود 4 میلیون دلار یا حدود یک چهارم بودجه کل فیلم گزارش شده است.
برای ساخت سکانس مسابقات، از سه دوربین 65 میلی‌متری استفاده شد که برای حمل هر کدام 4 مرد نیاز بود. علی‌رغم تمام مراقبت‌ها، در جریان فیلمبرداری یکی از این دوربین‌ها که یکی از گران‌ترین و نایاب‌ترین دوربین‌ها محسوب می‌شد، خراب شد.
این سکانس که پردردسرترین سکانس این فیلم بود، یک درمانگاه نیز در نزدیکی محل فیلمبرداری دایر شد تا آسیب دیدگان احتمالی سریعاً به آنجا منتقل شده و درمان شوند ولی به علت گرمای بیش از اندازه رم، بیشتر عوامل صحنه بیش از اینکه مجروح شوند، آفتاب زده شدند.
ساخت فیلم «بن هور»، 9 ماه به طول انجامید و طی این مدت «وایلر» و دیگر عوامل هفت روز هفته را هر روز به مدت 16 ساعت کار طاقت‌فرسا انجام می‌دادند.
در پایان فیلمبرداری تمام دکور ساخته شده که ارزش آن در آنزمان بیش از 150 هزار دلار برآورد شده بود، پیاده شد تا برخی قطعات قابل استفاده، به حراج گذاشته شود تا به نوعی در هزینه‌های ساخت صرفه‌جویی شود و هم این که دیگر تهیه‌کنندگان آثار حماسی نتوانند از ابزارهای مشابه استفاده کنند.
«آرنولد گیسپی»، مدیر جلوه‌های ویژه فیلم «بن هور» در یک استخر مدل
* فیلم سینمایی « کلئوپاترا» محصول سال 1963 میلادی
این فیلم حماسی و درام به کارگردانی «جوزف ال. منکیه‌ویچ»، با 44 میلیون دلار هزینه ساخت، یکی از گران‌ترین پروژه‌های سینمایی جهان است.
برای این فیلم بیش از 70 دکور عظیم ساخته شد که از جمله آنها می‌توان به شبیه سازی میدان بزرگ رم، یک مجسمه 35 فوتی ابوالهول، تخت روان و دو طبقه کلئوپاترا اشاره کرد که برای ساخت این 70 دکور در ایتالیا با کمبود مصالح روبرو شدند.
این فیلم با بازی «الیزابت تیلور» و «ریچارد برتون» داستان «کلئوپاترا»، ملکه مصر است و می‌خواهد که از کشورش در برابر خواسته‌های امپریالیستی روم محافظت کند. داستان فیلم شرح سختی‌ها و وقایعی است که در این رهگذر بر کلئوپاترای جوان می‌گذرد. این فیلم برنده چهار جایزه اسکار از جمله اسکار بهترین فیلم سال شد.
* فیلم سینمایی «پرتگاه» محصول سال 1989 میلادی
«پرتگاه» داستانی علمی تخیلی درباره غرق شدن یک زیردریایی اتمی متعلق به کشور آمریکا در دریای کارائیب است که به دنبال آن یک تیم جستجو و بازیابی نیروی دریایی آمریکا همراه با خدمهٔ یک سکوی نفتی، در رقابتی در برابر کشتی‌های روسی سعی در یافتن و بازیابی زیردریایی غرق شده دارند. اما در اعماق دریا آنها به چیزی غیرمنتظره برخورد می‌کنند.
«جیمز کامرون»، کارگردان فیلم در ابتدا در نظر داشت، این فیلم که بیشتر صحنه‌های آن در اعماق آب ساخته می‌شد، را در اقیانوس بسازد ولی پس مدتی، آنها اقدام به ساخت دو مخزن آب به ظرفیت 7 و نیم میلیون گالن آب، کردند. عمق آب در این گالن‌‌ها 12 متر بود.
این مخزن‌ها که در جنوب کالیفرنیا ساخته شدند، در آنزمان بزرگترین مخزن‌های آب شیرین در سراسر جهان محسوب می‌شدند.
در پایان ساخت فیلم «پرتگاه»، هزینه تخریب این مخزن‌ها به قدری بالا بود که کمپانی فاکس قرن بیستم آن را به حال خود رها کرد تا زنگ بزند ولی از آنجایی‌که همواره از این مخزن‌ها به عنوان تهدیدی برای کسانی که برای دیدن کردن از آنها به این منطقه می‌آمدند، محسوب می‌شد، سال 2007، یعنی 18 سال پس از ساخت فیلم، کمپانی آن را تخریب کرد.
*فیلم سینمایی«تایتانیک» محصول سال 1997 میلادی
از آنجایی که هیچ استودیویی در جهان به اندازه‌ای بزرگ نبود که بتوان فیلم «تایتانیک» را در آن ساخت، مجبور به ساخت یک استودیوی بزرگ ظرف مدت 100 روز شدند.
کشتی ساخته شده در فیلم تایتانیک حدود 90 درصد به کشتی واقعی تایتانیک شبیه بود و کل دکور کشتی سوار بر جک‌های هیدورولیکی بود که برای چرخش و به تصویر کشیدن حرکت‌های مربوط به کشتی در آب، قابلیت حرکت زیادی داشت.
تمام دکور کشتی در ساحل باخا کالیفرنیا، یکی از ایالت‌های مکزیک ساخته شد و برای بازسازی صحنه‌های مربوط به دریا دو مخزن به ظرفیت 17 و 5 میلیون گالون آب مستقیم از اقیانوس آورده شد ولی آنچه جالب توجه است در صحنه‌های مربوط به غرق شدن جک و دیگر مسافران، عمق آب تنها 3 فوت است.
بیشتر دکورهای داخل کشتی توسط کمپانی «وایت استار لاین»، همان کمپانی که تایتانیک واقعی را دکور کرده بود، انجام شد. هزینه دکور سوئیت درجه یک کشتی تایتانیک که گران‌ترین سوئیت این کشتی بود، در آن زمان 4 هزار و 350 دلار هزینه در بر داشت چیزی قریب به 100 هزار دلار امروز.
در صحنه‌ای که آب وارد رواهرو اصلی کشتی می‌شود، «جیمز کامرون» و دیگر عوامل تنها فرصت یک برداشت داشتند چون قرار بود همه چیز در همان برداشت از بین برود.
«کیت وینسلت»، بازیگر نقش رز، در صحنه مربوط به غرق شدن جک (با بازی «لئوناردو دی‌کاپریو» که ابتدا قرار بود «متیو مک‌کوناهی» نقش آن را بازی کند) حاضر نشد، لباس ضد آب بپوشد و همین مسئله باعث شد تا او به شدت ذات‌الریه کند و تا مدت‌ها درگیر این بیماری باشد.
نظر شما