در جهان اما مهمترین هدف از اجرای قوانین مالیاتی، رسیدن به عدالت اجتماعی است. مالیات مهمترین ابزار دولتها برای کاهش ضریب جینی و کاهش فشار بر اقشار کم‌درآمد است. با کمال تأسف اما در این سرزمین اکنون که بحث مالیات جدی شده، باز هم مهمترین جامعه هدف برای اخذ آن کارمندان دولت هستند و نیز دیگر گروه‌هایی که به نحوی دریافتهای دولتی دارند، بنابراین بسادگی پیش از هر پرداختی، مالیات مربوطه از آنها کم می‌شود.

در وضعیت موجود در عمل دانه درشتها بیشترین فرار مالیاتی را با وجود ثروتها و درآمدهای عظیم و بادآورده دارند و کسی هم در اندیشه اصلاح این سیستم که آشکارا به ضد ماهیت وجودی خود بدل شده نیست. زیرا در این وضعیت باز هم این اقشار آسیب پذیر هستند که بیش و منظم‌تر از همه مالیات خود را می‌پردازند. روشن است در چنین شرایطی، دیگر مالیات یک ابزار تأمین عدالت اجتماعی نخواهد بود، بلکه به عکس وسیله‌ای برای آسیب رساندن به آن و تثبیت مرفهان و پر و بال دادن بیشتر به آنان است. به گفته «علی عسگری» رئیس سازمان امور مالیاتی کشور، تنها 5-3 نفر در ایران هشتاد میلیون نفری، بیش از 50 میلیون تومان مالیات می‌دهند.

هفته گذشته در همین ستون درباره کابوس تردد خودروهای چند صد میلیونی و میلیاردی در خیابانها برای عامه مردم مطلبی را نوشتم. آنجا یادآور شدم که مجلس شورای اسلامی در مورد بیمه ویژه این خودروها، چنانکه در صورت تصادف سبب خانه خراب شدن طرف دیگر نشوند، نیز نکاتی را گفتم. از جمله اینکه نمایندگان محترم این پیشنهاد را نپذیرفته‌اند. یکی از عجایب کشور ما با وجود تمام شعارهای اسلامی و عدالتخواهانه که داریم، آن است که لوکس زندگی کردن در این کشور، هزینه‌ای برای میلیاردها ندارد. حال آنکه در سراسر دنیا حتی در جایی مانند قطر مالیاتهای مربوطه به این مقوله خیلی بیشتر از ایران است. مثلاً در شمال تهران و محلات مرفه‌نشین اغلب کلانشهرهای ما، با خانه‌های چند ده گاه و چند صد میلیاردی روبه‌رو می‌شویم که هزینه‌های زیادی روی دست مدیریت شهری می‌گذارند. اما کسی از این خانه‌های لوکس مالیات نمی‌گیرد. بدیهی است وقتی افراد برای زندگی در خانه‌ای با قیمت نجومی مجبور باشند مالیات سنگینی هم بدهند، پول خود را در این حوزه‌ها صرف نمی‌کنند و خانه‌های عادی‌تری را برای زندگی انتخاب می‌کنند. هدف مالیات و قوانین مربوطه نیز همین است تا این فاصله‌های عمیق و شکافهای هولناک میان فقر و غنا کاهش یابد. با کمال حیرت و البته تأسف، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی برای اخذ مالیات از خانه‌های لوکس نیز لایحه مربوط را رد کرده‌اند. دلیلشان نیز آن بوده که معیار مشخصی برای شناسایی خانه‌های لوکس نیست و دیگر اینکه این مالیات در قیمت مسکن اثر منفی می‌گذارد! آیا بهتر نبود به جای نگرفتن مالیات از خانه‌های لوکس ترتیبی می‌دادند تا آن معیار معلوم و مصوب شود. آیا این راه رسیدن به عدالت است؟!