قدس آنلاین – سبزوار : تپه  عیدگاه سبزوار جزء یكی از دو تپه معروف و منحصر به فرد دنیاست و مشابه این تپه تنها در عشق آباد تركمنستان با عنوان تپه نمازگاه وجود دارد.

تپه عیدگاه سبزوار یكی از دو تپه معروف و منحصر به فرد دنیاست

به گزارش خبرنگار قدس آنلاین از سبزوار ایران اسلامی به جهت قدمت بسيار و تمدن کهن خود , همواره شاهد استقرار و زندگي اقوام مختلف بر گستره خويش بوده و در نتيجه داراي هزاران محوطه و بناي باستاني ارزشمند مي باشد .

تپه هاي باستاني کوچک و بزرگ سهم عمده اي از اين يادگارها را به خود اختصاص مي دهند و به جهت قدمت گاه چندين هزار ساله و باقي ماندن نشانه هاي موجود از زندگي اقوام مختلف در دوره هاي متعدد تاريخي داراي اهميت به سزايي مي باشند و لزوم توجه هر چه بيشتر به حفاظت و در گامي بالاتر کاوش علمي اين نمونه هاي کم نظير را ضروري مي سازند.

متاسفانه در شرايط فعلي اين يادگارهاي درخشان در معرض خطرات گوناگوني واقع شده اند و انواع تخريب ها از کند وکاوهاي سودجويانه قاچاقچيان گرفته تا تخريبهاي نابخردانه در اثر انجام پروژه هاي عمراني و يا سوء استفاده روستاييان و جوامع محلي از خاک و زمين آنها ادامه حيات اين نگينهاي درخشان و ماندگار را دستخوش نابودي کرده است .

در اين ميان در استان خراسان رضوی  نيز با دارا بودن تپه ها و محوطه هاي باستاني کوچک و بزرگ بسياري همچون تپه عیدگاه که به عنوان نگین تاریخی این استان از آن یاد میشود نشان دهنده ی این کهن شهر تاریخی با تمدن هزاره می باشد .

تپه باستانی تحت عنوان " تپه عیدگاه " ( دامغانیها )  به معنای واقعی به منزله  گنجی تاریخی در شمال شرق ایران است که می توان اطلاعات زیادی را از آن استخراج نمود و هرچند نزدیک  به دو دهه از کشف و ثبت آن در فهرست میراث فرهنگی کشور می گذرد اما تا حدود یک سال قبل و پیش از استقرار رسمی تیم دکتر عمران گاراژیان یکی از دانشمندان باستان شناسی کشور در محل این تپه و انجام کاوش های علمی، تقریبا به حال خود رها شده بود تا این  ثروت تمدنی ایران در جنوب شهرسبزوار به تدریج به زباله دانی متروک تبدیل شود.

بدون تردید با بررسیهای کارشناسانه و کاوش موشکافانه در خصوص این تپه باستانی از زوایای مختلف به این مهم دست می یابیم که این تپه جزو یكی از دو تپه معروف و منحصر به فرد دنیاست و مشابه این تپه تنها در عشق آباد تركمنستان با عنوان تپه نمازگاه وجود دارد.

رییس اداره میراث فرهنگی شهرستان سبزوار نیز در همین راستا در گفت وگو با خبرنگار قدس آنلاین در سبزوار افزود : تپه عیدگاه سبزوار به وسعت 110 هکتار در سال ۱۳۸۰ به شماره ۳۷۴۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و از سال ۱۳۸۲ عملیات مطالعه، بررسی، لایه‌نگاری و گمانه‌زنی و تعیین حریم آن توسط کارشناسان به انجام رسیده است.

محمودرضا سلیمانی با بیان اینکه 6 هکتار از مساحت این تپه مورد کاوش قرارگرفته است اظهار داشت : از سالیان گذشته ساخت و سازهای بسیاری در محدوده این تپه صورت گرفته است که این ساخت سازها آسیب های بسیاری را به این تپه وارد نموده است .

وی یاد آورد شد : قدمت این تپه باستانی معروف به تپه عیدگاه بالغ بر7 هزار سال است ونتیجه مطالعات بر نمونه هایی از زغالها نشان می‌دهد که در تمام دوره عصر مفرغ از اوایل دوره پیش از میلاد تا حدود ۳۸۰۰ سال قبل از میلاد در این منطقه استقرار انسان وجود داشته است .

سلیمانی اضافه کرد : تپه عیدگاه که یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌های میراثی، باستانی و گردشگری شهرستان سبزوار ونیز در خراسان رضوی می باشد، و عملیات کاوش باهدف ایجاد سایت موزه عیدگاه آغازشده است.

سرپرست تیم کاوش تپه باستانی سبزوار هم در گفت وگو با خبرنگار قدس آنلاین در سبزوار با بیان اینکه متاسفانه این اثر باستانی مهم در این شهرستان کمی با تأخیر شناسایی شده است و در دوره های گذشته نیز کمی موردتخریب و تجاوز قرار گرفته است  تصریح کرد : تا کنون بر اثر احداث خیابان ،جابجایی خطوط آب ، گاز ، تلفن و چند کاوش پراکنده و نیز ... فعالیت های بسیار ناهمسو ، متفاوت و ناهمگنی در محدوده این تپه در سالیان گذشته اتفاق افتاده است که این امر موجب وارد شدن لطمه و تخریب به این اثر باستانی شده است .

این کارشناس باستانی خاطرنشان کرد : مسئله کاوش در تپه باستانی عیدگاه صرفا یک مسئله پژوهشی نیست بلکه مسئله ی کاربردی محسوب می شود .

وی همچنین با بیان اینکه اصلی ترین هدف در کاوش این تپه ایجاد سایت موزه است یاد آورشد : این سایت موزه دارای یک پروسه طولانی مدت 20 ساله است  که در  5 فاز اجرا خواهد شد و تمام سعی ما از ابتدای دهه 80 بر این بود تا به لحاظ قرار گیری تپه در محدوده شهری برای بحث پژوهشی آن کاری انجام شود.

گاراژیان اضافه کرد: عمده ترین آثار قابل توجه در تپه باستانی سبزوار از 20 گمانه سال 93 و  گمانه های موجود مربوط به عصر مفرق است و در این سایت علاوه بر اشیاء ؛ آثاری از روستاهای اولیه  با سفال و  آثار روستاهایی که تبدیل به شهرک های اولیه شده اند از 5 هزار سال قبل از میلاد  نیز مشاهده شده  اما با اطمینان نمی توان گفت که قابل نمایش هستند و قطعا این موارد در حوزه کار تحقیقاتی است .

وی با بیان اینکه در حوزه مدیریت شهری و مدیریت منابع فرهنگی نگاه به این عملیات کاوش صرفاً احداث یک موزه فضای باز نیست تصریح کرد : تپه عیدگاه چون در محدوده داخل این شهرستان واقع شده است یک موضوع شهری و از موضوعات مهم باستان‌شناسی شهری می باشد که اهمیت اثر میراث فرهنگی از دید باستان شناسی شهری  مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد.

شهردارسبزوار نیز با توجه به تملک شهرداری در مورد این تپه باستانی افزود : در حال حاضر ۱۰ هزار متر عرصه در این منطقه در تملک شهرداری بوده که این میزان متاسفانه در محدوده کاوش تپه واقع نشده است.

دکتر محمد علی طالبی  با بیان اینکه راهبرد اصلی شهرداری توافق با مالکان اراضی تپه عیدگاه است خاطر نشان کرد : در توافق با مالکان آنگونه پیش خواهیم رفت که حقوق شرعی و قانونی آنان پایمال نگردد .

وی اضافه کرد : تپه باستانی عیدگاه سبزوار گنجینه‌ای باستانی است که ضمن ارتقاء هویت تاریخی و باستانی شهرستان سبزوار می تواند ظرفیت اقتصاد گردشگری مناسبی را حول محور ایجاد خودکند و موجب بهبود فضای گردشگری در این شهرستان می شود .

طالبی همچنین با بیان اینکه یکی از وظایف شهرداری نگهداشت و حفاظت از این تپه می باشد یاد آور شد : ااز ابتدای سال ۹۳ تا کنون حتی اجازه گذاشتن یک آجر را در آن منطقه نداده ایم و اگر شهرداری سبزوار در سال گذشته به این مسئله مهم ورود نمی کرد این میراث در حال نابودی بود . /   انتهای پیام

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.