تاکنون كسي به شما نگفته هنگام خواب بسيار ناآرام هستيد و بشدت دندانهاي‌تان را به هم مي‌ساييد؟
با يك پرس‌و‌جوي ساده مي‌توان فهميد شب تا صبح را بدون آنكه خودتان بدانيد با دندان‌قروچه سپري كرده‌ايد. البته اين مشكل فقط مخصوص شبها نيست؛ خيلي از افراد ممكن است غير از شبها در روز هم به‌طور ناخودآگاه با اين مشكل روبه‌رو شوند. برخي افراد شايد تاحدودي با دندان قروچه آشنا شده باشند، اما بدون دانستن عوارضش، اين مشكل را به حال خود رها كرده‌اند؛ درحالي كه دندان‌قروچه را نبايد دست‌كم گرفت، زيرا ممكن است ديگر دندان سالم و زيبا براي شما باقي نماند.
قروچه
هروقت نام «براكسيسم» را شنيديد، يعني پاي دندان‌قروچه در ميان است. اين واژه از كلمه‌اي يوناني گرفته شده است. به‌طور كلي ساييدن دندانها، فشردن دو فك به هم يا قفل شدن فكها به‌طور مكرر، بخصوص در خواب يا تحت فشارهاي روحي رواني را «دندان قروچه» مي‌گويند. بيشترين زماني كه اين اتفاق براي فرد رخ مي‌دهد، هنگام شب و به‌طور ناخودآگاه است. دندان‌قروچه اغلب در خواب رخ مي‌دهد كه بيشتر افراد متوجه آن نمي‌شوند، اما سردرد دایمي يا آرواره (فك) زخمي نشان‌دهنده دندان‌قروچه است.
هر زمان با اين علایم روبه رو شديد، بهتر است اين احتمال را بدهید كه شما هم جزو افرادي هستيد كه دندان قروچه مي‌كنند. بعضي وقتها اين دردها به صورت دردهاي ميگرني و درد در ناحيه سر، پيشاني و گردني بروز مي‌كند. به همين دليل كساني كه با اين دردها مواجه هستند بايد افزون بر بررسي‌هاي مغز و اعصاب از لحاظ هماهنگي مفصل‌هاي گيجگاهي و فكي هم بررسي شوند.
نكاتي كه بهتر است رعايت شوند
افرادي كه مشكل «دندان قروچه» دارند، لازم نیست از رژيم غذايي خاصي پیروی كنند، اما تنها ممنوعيت آنها جويدن آدامس و نوشيدن نوشابه است. شايد بپرسيد آدامس و نوشابه چه تاثيري روي اين مشكل مي‌گذارند؟!
- نوشابه‌ها حاوي اسيد فسفريك و اسيد سيتريك هستند؛ اين دو اسيد، سبب از بين رفتن ميناي دندانها مي‌شوند، كلسيم را حل مي‌كنند، سبب نرم شدن ميناي دندان مي‌شوند و ساييدگي را شدت مي‌بخشند.
- جويدن به عضلات فك اجازه مي‌دهد به فشار دادن عادت كنند. براي همين بايد سعي كنيد به خود آموزش دهيد حتي در طول روز هم دندانها را روي هم فشار ندهيد.
مراقب مفصل‌ها باشيد
مطالعات زيادي در باره دليل رخ دادن «براكسيسم» یا دندان قروچه انجام شده است، براي همين اين مشكل را به دو نوع اوليه (زماني كه دليل مشخص پزشكي براي بروز آن وجود ندارد) و ثانويه (زماني كه دندان قروچه با اختلالاتي همراه باشد) تقسيم مي‌كنند. در نوع ثانويه معمولا با درمان اختلال زمينه‌اي مشكل دندان قروچه هم حل مي‌شود. در بزرگسالان مي‌توان به‌طور كلي دو دليل اصلي را براي نوع ثانويه دندان قروچه نام برد.
دليل اول؛ استرس
وقتي از براكسيسم يا همان دندان قروچه صحبت مي‌شود؛ استرس و فشار روحي بايد به عنوان يك عامل اساسي در نظر گرفته شود. ناملايمات و استرسهاي روزانه ممكن است در شب يا حتي در روز خود را به صورت دندان قروچه نشان بدهند. براي همين اگر اين مشكل ناشي از استرس باشد بايد با روشهاي گوناگون استرس را از بين برد. گاهي اين مشكل آن قدر حاد است كه باید با مراجعه به پزشك و مصرف دارو آن را درمان كرد، اما اگر استرس فقط ناشي از مشكلات روزانه است، مي‌توان با انجام كارهايي مانند ورزش، گوش دادن به موسيقي ملايم يا دوش آب گرم يا قراردادن يك حوله گرم روي گونه که برای آرام كردن عضلات فك، مؤثر هستند، ميزان استرس را كاهش داد.
دليل دوم؛ ناهماهنگي دندانها
منشأ دندان قروچه در بزرگسالان فقط مشكلات عصبي نيست؛ بلكه ناهماهنگي دندانها يعني جفت‌نشدن درست فك بالا و پايين و جفت‌نشدن درست دندانها به دليل كج بودن يا فقدان دندان هم مي‌تواند عامل آن باشد. منظور از ناهماهنگي يعني اينكه سطوح دندانها يكسان نباشند و برجستگي يك دندان روي برجستگي دندان ديگر قرار بگيرد؛ به همين دليل اين مشكل سبب اختلال در جفت شدن دندانها و مفصل گيجگاهي فكي مي‌شود. اگر مفصل گيجگاهي فكي به دليل وجود برخي اختلالات دچار مشكل شود، موقعيت و جايگاه مفصل تغيير پيدا مي‌كند. به همين دليل مفصل‌ها به‌طور غيرطبيعي جابه‌جا مي‌شوند. با اين حال براي درمان نوع ثانويه دندان قروچه بايد به دندان پزشك مراجعه كرد.
دندان‌قروچه كودكان
هنوز دليل مشخصي براي دندان‌قروچه، مشخص نشده است، اما از روي سن مي‌توان دلايل گوناگونی براي اين مشكل تشخيص داد كه به مشكل بزرگسالان اشاره شد. كودكان بيشتر در دو مرحله از زندگي خود دندان‌قروچه مي‌كنند؛ يكي زمان بيرون آمدن دندانهاي شيري ودوم زمان بيرون آمدن دندانهاي دایمي، اما دلايل ديگري هم در به وجود آمدن دندان‌قروچه در كودكان دخيل هستند. پارازيت‌ها، وجود انگل‌ها و كرمك‌ها يا مشكلات فكي هم مي‌توانند يكي از عوامل به وجود آمدن دندان‌قروچه باشند.
ارتباط انگل و دندان قروچه
با اين حال با آزمایش مدفوع مي‌توان از وجود انگل باخبر شد و اگر ريشه مشكل از آن باشد با درمانهاي مناسب هر دو مشكل يعني انگل و دندان‌قروچه در كودكان از بين مي‌رود؛ اگر دندان قروچه پیامد رويش دندانها در كودكان باشد، بايد گفت اين اختلال واكنش طبيعي به رشد و تكامل است و معمولا با رسيدن به سن نوجواني بهبود پيدا مي‌كند. بيشتر كودكان با رويش دندانهاي دایمي اين عادت را ترك مي‌كنند، چون دندانهاي دایمي به درد حساس‌ترند.
نظر شما