از این تعداد 90 درصد در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند. در کشور ما حدود 6 برابر نابینایان، افراد
 کم بینا وجود دارد که میل به تحصیل و کار در آنان وجود دارد و مسیر پیشرفتشان از راه آموزش و آگاهی می‌گذرد و چه منبعی بهتر از کتاب برای آنها. انتشاراتی‌های معدودی در حوزه نشر کتاب برای نابینایان فعالیت می‌کنند. یکی از آنها نشر «دانژه» است که به عنوان ناشر برگزیده توانبخشی (گروه‌های مختلف معلولین تا سالمندان) کشور انتخاب شده است. مدیر این نشر که اخیراً مدیریت انتشارات «به منش» را برعهده گرفته بنا دارد تا یک سال و نیم آینده 13 عنوان کتاب درباره نابینایان منتشر کند. این نشر در سه حوزه فعالیت می‌کند؛ انتشار کتاب برای نابینایان، کتاب درباره نابینایان و کتابی که توسط نابینایان نوشته می‌شود. «سید مهدی صادقی نژاد» ناشر برتر حوزه نابینایان که 44 سال در این حوزه فعالیت می‌کند، معتقد است: با وجود استعدادهای زیادی که نابینایان دارند، از نگاه جامعه غافل مانده اند. با وی درباره چالشها، فرصتها و راهکارهای حوزه نشر نابینایان و کم بینایان گفت و گو کردیم.

  من یا چشمهایم

او توضیح می‌دهد که نابینایان هم می‌توانند تولیدهای ارزشمندی داشته باشند، او به کتابی درباره تأمل جامعه شناختی در مقوله نابینایی و کم بینایی اشاره می‌کند که توسط دکتر نرگس نیکخواه، استاد نابینای دانشگاه با عنوان «من یا چشمهایم» تألیف شده است یا کتاب شعر «من تو را کال نخواهم چید» اثر مهین زورقی، شاعر نابینا، همچنین کتابهایی درباره مهارتهای زندگی که توسط یک نابینا نوشته شده است. صادقی نژاد معتقد است: طی سالهای اخیر، فرصتهای آموزشی و تحصیلی زیادی برای نابینایان و کم بینایان فراهم شده که باعث گرایش آنان به رشته‌های متنوع تحصیلی بجز رشته هایی همچون ادبیات، الهیات، حقوق و تاریخ شده است. این تنوع رشته ای حتی تا مقاطع تحصیلات تکمیلی هم پیشرفته و مراجعه نابینایان و کم بینایان را به کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی بیشتر کرده که همین باعث روشن شدن مشکلات این قشر شده است. او می‌گوید: نابینایان تحصیل کرده ای طی دو دهه اخیر دانش آموخته شدند که نسبت به کارهای تالیفی تمایل داشتند و می‌خواستند آثاری را منتشر کنند، اما با مشکل عمده ای روبه‌رو بودند، اینکه وقتی به ناشری برای چاپ کتابشان مراجعه می‌کردند، تصور اینکه یک نابینا، کتابی قابل انتشار را تألیف یا ترجمه کند، برای ناشران دشوار بود و با تردید به انتشار آثار آنها نگاه می‌کردند. به گفته صادقی نژاد، عموماً از این کتابها استقبال نمی شده و گاه به دلیل شناخت بیشتر ناشر با آثار شاعر و نویسنده نابینا، کتاب منتشر می‌شده، اما عموماً سرمایه گذاری باید توسط نویسنده و شاعر نابینا انجام می‌شده است. به باور این ناشر، کتابهایی که در حوزه آموزشی نابینایان و کم بینایان منتشر می‌شد، چون مخاطب خاص دارد، از آن استقبال نمی شود و ناشران چندان تمایلی به انتشار آن ندارند.

  ورود نابینایان و کم بینایان به عرصه نشر

حدود دو دهه است که در صنعت نشر کشورمان، نشر رومیزی رایج شده است. ناشری که کتابی را منتشر می‌کند، اثر 
دست نویس را از نویسنده تحویل نمی گیرد، بلکه حروفچینی شده و گاه ویرایش شده آن را از نویسنده می‌گیرد. صادقی نژاد می‌گوید: سالهای گذشته این موضوع باعث شد که نویسندگان و شاعران نابینا و کم بینا وارد عرصه نشر نشوند و از آنجا که نرم افزارهای متناسب سازی شده این قشر دیرتر به عرصه کاربری رسید، ورود آنها به حوزه نشر هم با تأخیر بود.

به باور وی با وجود نرم افزارهای متناسب سازی شده، حضور نابینایان و کم بینایان در عرضه نشر پررنگ‌تر شده است و برخی افراد نابینا و کم بینا به عنوان مترجم یا ویراستار با تعدادی از ناشران همکاری می‌کنند.

او کمبود منابع بریل و گویا را از جمله مشکلات پیش روی نابینایان و کم بینایان دانسته، خاطرنشان می‌کند: با توجه به تنوع رشته‌های تحصیلی و واحدهای درسی، این فقدان بیشتر احساس می‌شود. دانشجوی نابینای دوره دکتری رشته MBA را می‌شناسم که تنها دانشجوی نابینای این رشته است و بدیهی است که باید منابع درسی برای او گویا شود یا دانشجویی را می‌شناسم که دکترای کامپیوتر با گرایش هوش مصنوعی می‌خواند و از دانشگاه برکلی آمریکا فرصت مطالعاتی دارد، با وجود نرم افزارهای کارآمد مختلف اما هنوز با مشکل کمبود منابع روبه‌رو هستند.  این ناشر ادامه می‌دهد: در کشورهای دیگر به دانشجویان نابینا و کم بینا خدمات ویژه ای ارایه می‌شود؛ یک منشی را در اختیار آنها قرار می‌دهند تا منابع را برایشان بخواند یا منابع گویا و بریل وجود دارد و دانشجو برای ادامه تحصیلش لنگ نمی ماند.

  رسیدن به باور توانمندی نابینایان

در جامعه نابینایان و کم بینایان کشور، افراد فرهیخته‌ای هستند که توانایی تالیف و ترجمه اثر دارند.

صادقی نژاد تأکید می‌کند: باید در بین مردم و مسؤولان نسبت به توانمندی‌های نابینایان و کم بینایان، اصلاح و تغییر نگرش اتفاق بیفتد؛ هنوز توانمندی این افراد برای مسؤولان مربوط تبدیل به باور نشده است.

او با بیان اینکه همچنان در بر یک پاشنه معیوب می‌چرخد، می‌گوید: ورود افراد کم بینا و نابینا  به عرصه نشر، اتفاقی مبارک است.

صادقی نژاد یکی از راهکارهای بهره مندی از توانمندی نابینایان و کم بینایان را تأسیس مؤسسات دانش بنیان فرهنگی برای این قشر دانسته، می‌افزاید: آنها در این مؤسسات می‌توانند به کار ترجمه، تالیف، ویرایش کتاب و فعالیت‌های پژوهشی مشغول شوند. او خواستار فعال تر شدن بخش نابینایان کتابخانه ملی و کتابخانه‌های عمومی شده و بر ضرورت بیشتر شدن منابع آموزشی اعم از بریل و گویا تأکید دارد. به گفته وی باید نشستها و همایشهای تخصصی درباره بررسی موانع و راهکارهای پیش روی نشر نابینایان برگزار شود تا این سرمایه ارزشمند انسانی، هدر نرود. این ناشر با بیان اینکه ورود نابینایان به حوزه نشر بسیار دشوار است، یادآور می‌شود: کمبود منابع برای این قشر، معضلی جدی است، البته در سالهای اخیر نرم افزارهای متناسب سازی  وارد بازار شده که متون توسط مرورگرهای گویا برایشان خوانده می‌شود.

به باور صادقی نژاد آنچه امروز نقطه ضعف است، اینکه باور مسؤولان از سازمان بهزیستی گرفته تا آموزش و پرورش استثنایی درباره توانمندی نابینایان و کم بینایان باید تقویت شود.