اگر مدت طولانی در روز با رایانه کار می‌کنید، بهتر است دقایقی را در این زمان به چشم‌ها استراحت دهید.
«آب سیاه» یا گلوکوم (Glaucome) بیماری است که با نام فشار چشمی نیز شناخته می‌شود و به دلیل مجموعه ای از ناراحتی‌ها در چشم‌ها به وجود می‌آید. این مشکل می‌تواند آسیب هایی در عصب بینایی نیز ایجاد کند و حتی در صورتی که درمان نشود، ممکن است به نابینایی دایم یا موقت بینجامد.
در داخل کره چشم، مایعی به نام زلالیه وجود دارد که نقش آن حفظ سلامت و رطوبت چشم هاست. در شرایط عادی این مایع از منافذ بسیار کوچکی در محل تلاقی قرنیه و عنبیه خارج می‌شود که این منافذ به اصطلاح به «زاویه» معروف است. در شرایط طبیعی، مقدار زلالیه تولید شده به طور تقریبی با مقدار زلالیه خارج شده از چشم برابر است ودر نتیجه فشار چشم ثابت باقی می‌ماند. در صورتی که انسدادی در مسیر خروجی زلالیه وجود داشته باشد و مقدار کافی از این مایع به خارج چشم راه نیابد، این مایع در چشم باقی می‌ماند و فشار ایجاد می‌کند. فشار ایجاد شده نیز به رشته‌های عصب بینایی آسیب می‌رساند و بتدریج سبب کاهش قدرت بینایی می‌شود. اگر این مشکل درمان نشود، ممکن است نابینایی دایم یا موقت را در پی داشته باشد. با توجه به علت و سطح پیشرفت بیماری، آب سیاه انواع مختلفی دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:
گلوکوم زاویه باز: علت این نامگذاری به خاطر باز بودن زاویه ای است که مایع از آن خارج می‌شود، اما سرعت آن کند است. کندی حرکت مایع سبب تجمع آن می‌شود که فشار زیادی درون چشم ایجاد می‌کند. این مشکل زمینه ساز بروز آسیب‌هایی به عصب بینایی می‌شود. این نوع آب سیاه نشانه ناگهانی و حاد ندارد و بدون درد است. تنها نشانه بتدریج پیشرونده آن کاهش میدان دید و تغییرات عصب بینایی است.
گلوکوم زاویه بسته: در این حالت مجرای بین قرنیه و عنبیه مسدود می‌شود که افزایش ناگهانی فشار چشم را در پی دارد. حدود 10 درصد از این گروه بیماران با حملات حاد از جمله درد ناگهانی چشم، دیدن هاله در اطراف چراغ‌ها، قرمزی چشم، فشار داخل چشم بسیار بالا، حالت تهوع، کاهش ناگهانی دید و مردمک متسع مواجه می‌شوند. این نوع از آب سیاه باید به طور اورژانسی درمان شود تا مانع از آسیب جدی به عصب بینایی شود.
نشانه‌های ابتلا به آب سیاه
در مراحل اولیه ابتلا به آب سیاه نشانه‌های واضحی ظاهر نمی‌شود که بیمار احساس خطر کند. اگر در یکی از چشم‌ها احساس ناراحتی دارید، باید به دیگر علایم بسیار رایج نیز توجه داشته باشید که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش دید و احساس ناراحتی در دایره بینایی
- ظاهر شدن نقاط سیاه در دید کناری
- درد یا سوزش چشم
- ظاهر شدن نقاط درخشان یا جرقه مانند در دایره بینایی
- تاری دید و تغییر مداوم نمره عینک
- سر درد
- حالت تهوع
- مردمک متسع شده
- احساس دیدن هاله نور و حالتی شبیه رنگین کمان
- قرمزی چشم‌ها و درد شدید
- عدم تطبیق بینایی از روشنایی به تاریکی
علل زمینه ساز بروز آب سیاه
فشار چشم ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند که برخی از آنها عبارتند از:
- کمبودهای غذایی
- علل هیجانی و روانی
- سن بالای 40 سال
- نژاد ( بخصوص در اقوام آفریقایی)
- سابقه خانوادگی
- دیابت
- فشار خون بالا
- نزدیک بینی
- اعمال فشار زیاد بر چشم‌ها
- بسیاری از داروها فشار داخل چشم را بالا می‌برند و سبب وخامت بیماری می‌شوند؛ مانند قرص‌های سرماخوردگی و آلرژی، آنتی هیستامین‌ها، آرام بخش‌ها، داروهای کورتیکواستروئیدی و برخی داروهای معده و روده.
تأثیر تغذیه در ابتلا به آب سیاه
پزشکان توصیه می‌کنند، تغییر برنامه غذایی و رعایت سبک زندگی سالم می‌تواند تا حد قابل توجهی این مشکل را بهبود بخشد. بعضی از خوراکی‌ها می‌توانند مانع از بروز فشار چشمی شوند که بهتر است حتماً در تغذیه روزانه گنجانده شود. از جمله آنها می‌توان به میوه‌ها و سبزی‌های سرشار از ویتامین C، غلات سبوس دار، دانه ها، خشکبار، اسفناج، انواع کلم، انگور، گوجه فرنگی، خیار، فلفل، زرده تخم مرغ، روغن جوانه گندم، گوشت قرمز، چای سبز، محصولات دریایی، جگر، شیر، هندوانه، زردآلو، ذرت، پنیر، سویا، زیتون سبز، بادام زمینی و کدو مسمایی اشاره کرد. اما در کنار این خوراکی‌های مفید برخی دیگر از مواد غذایی هم بسیار مضر بوده و ابتلا به آب سیاه را تشدید می‌کنند که عبارتند از: کافئین، نوشابه‌های گازدار، مخمر جو، توتون، آردهای سفید، خمیرها و غذاهای سرخ شده.
بهترین عادت‌های پیشگیرانه از آب سیاه
افزون بر توجه به تغذیه سالم که بهبود سلامت عمومی را تضمین می‌کند، برای پیشگیری از افزایش شدید فشار چشم لازم است تا برخی عادت‌های صحیح نیز رعایت شود:
- انجام منظم تمرینات ورزشی ( حداقل 30 دقیقه در روز)
- اجتناب از فعالیت‌های بیش از حد خسته کننده
- استفاده همیشگی از عینک آفتابی
- تلاش برای کاهش استرس در زندگی
- یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی عمیق
- مراجعه به متخصص چشم پزشک یک بار در سال و معاینه کلی وضعیت چشم ها
- عدم مصرف الکل
- عدم افراط در مصرف داروها
- کاهش مصرف کافئین
- کاهش مصرف خوراکی‌های سرشار از شکر
راهکارهای طبیعی برای پیشگیری و درمان آب سیاه
برنامه غذایی برای مقابله با آب سیاه باید شامل میوه‌ها و انواع سبزی‌های تازه، سرشار از ویتامین‌های A و C و همچنین آنتی اکسیدان‌ها باشد. همچنین توصیه می‌شود، حداقل هر سه ماه رژیم پاک کنندگی در نظر گرفته شود تا مواد سمی و ترکیباتی که مانع از عملکرد صحیح اندام‌های بدن از جمله چشم‌ها می‌شوند، از بین بروند. انگور، پرتقال، آناناس، توت فرنگی، زغال اخته، هویج، اسفناج و رازیانه، میوه‌ها و سبزی‌هایی هستند که خواص پاک کنندگی برای بدن دارند.
کمک گرفتن از درمان‌های جایگزین
طب سوزنی و روش‌های درمان انرژی بخش می‌توانند در کسب آرامش چشم‌ها مؤثر بوده و فشار وارد بر آنها را کاهش دهند.
استراحت کافی
بسیار مهم است تا هر فردی 6 تا 8 ساعت در شب بخوابد و البته استراحتی کوتاه طی روز نیز داشته باشد.
بارها و بارها در طول روز به چشمان خود استراحت دهید، بخصوص اگر با رایانه کار می‌کنید. هر ساعت یک بار چند دقیقه ای چشم‌ها را ببندید یا به منظره بیرون پنجره نگاه کنید تا از دید یکنواخت به صفحه نمایشگر پرهیز شود. بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند، این تکنیک‌ها سبب شل شدن عضلات چشم و بهبود انرژی آن می‌شود.
ورزش دادن به چشم ها
ماهیچه‌های چشم نیز مانند دیگر عضلات بدن نیاز به تمرین دارند. افزون بر کاهش زمان نگاه کردن به صفحات رایانه، تلفن همراه، تبلت و... و کاهش شدت نور آنها، لازم است چشم‌ها را در همه جهات حرکت دهید. پلک‌ها را باز و بسته کنید، به چپ و راست نگاه کنید و حالتی شبیه کوه را در نظر گرفته و دید خود را از قله به سمت پایین تغییر دهید. همه این حرکات سبب جذب مایع چشمی و مواد سمی جذب شده در این اندام بدن می‌شود. یک تمرین ساده دیگر برای تقویت چشم این است که دست خود را دراز نگه دارید و به انگشت سبابه نگاه کنید. در این حالت دست را به جهات مختلف حرکت دهید اما نگاه خود را از انگشت رها نکنید. طی انجام این تمرین سر باید کاملا ثابت باشد.
کنترل منظم فشار خون
گرچه آب سیاه به طور مستقیم به فشار خون وابسته نیست، اما پرفشاری خون می‌تواند یکی از عوامل بروز این مشکل باشد. هر هفته یا هر زمانی که پزشک توصیه می‌کند، فشار خون را کنترل کنید. به این ترتیب هر نامنظمی را که تشخیص می‌دهید، می‌توانید این مشکل بسیار جدی برای سلامتی را درمان کنید.
منبع: www.Ameliore ta sante.fr
نظر شما