*تاثیر عمیق غزالی بر جهان غرب
در این همایش، پروفسور عبدالعزیر ساشادینا، اسلام شناس و استاد مطالعات مذهبي دانشگاه ويرجينيای آمریکا، سخنرانی خود را با عنوان «از شک تا یقین، سیری در معرفت شناسی غزالی» ارائه کرد. وی با اشاره به اینکه غزالی به اعتقاد مورخان اروپا، جزو شخصیت¬هایی است که رنسانس را پدید آورده اند و آثارش به زبان های اروپایی ترجمه شده است گفت: من چهل و پنج سال است در دانشگاه های آمریکا غزالی را تدریس می کنم. ما توانسته ایم در دانشجوهای آمریکایی تاثیر عمیقی از راه غزالی بگذاریم اما حتی در یکی از دانشگاه های ایران غزالی تدریس نمی شود. وی با اشاره به اینکه جهان امروز به دنبال عرفان و معنویت است افزود: غزالی صوفی نبود ولی توانست شریعت را با طریقت آشتی دهد و از طریق عقلانی بین خدا و بنده ارتباط ایجاد کند. وی با تاکید بر اینکه باورهای دینی باید به شک و چالش کشیده شود، چون شک است که انسان را وادار به تحقیق می کند گفت: آمریکایی ها با عشق غزالی را می خوانند زیرا مدرنیته درباره عقاید و باورهایمان در ما شک ایجاد کرده است ولی غزالی شک را زیربنای ایمان می داند چون تا انسان شک نکند نمی تواند معتقد درستی شود. وی ادامه داد: غزالی در احیای علوم خود می گوید: مردم سه نوع هستند: نوع اول که تعدادشان کم است چراهای دینی را سوال می کند. نوع دوم سوال نمی کنند و باور می کنند، ولی نوع سوم مزه حقیقت را می چشند و آن را تجربه می کنند. ولی ما شک را بد می دانیم. پروفسور ساشادینا خاطر نشان کرد: غزالی اولین کسی است که بیوگرافی عقلانی خود و نحوه رسیدنش به حق را برای ما نوشت؛ غزالی می گوید شک نوعی مرض است و باید معالجه شود، ولی معالجه آن دارو نیست؛ بلکه دعا و ذکر است. او در کتابش معرفت شناسی را معرفی می کند و این که چطور شکش را برطرف کرده و به حق رسیده است. غزالی معتقد است انسان باید احیا شود و احیا کننده خداست و باید از او بخواهیم درون ما را زنده کند.
این اسلام شناس با بیان اینکه غزالی در همه شاخه های علوم کتاب دارد و به طور مستند صد و بیست و سه کتاب را به وی نسبت داده اند خاطر نشان کرد: الان ایران را در فضای بین المللی از نظر فکری و اسلامی می کوبند و غزالی را هم که معرفی می کنند نمی گویند ایرانی است؛ در حالی که ایران می تواند از این شخصیت بزرگ علمی و فرهنگی خود استفاده کند.

*ضرورت همکاری همه نهادها در بزرگداشت مفاخر توس

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز با اشاره به اینکه رسالت امروز ما در حوزه معرفی مفاخر فرهنگی توس و خراسان بسیار سنگین است زیرا با تعداد بسیار زیادی از این مفاخر روبرو هستیم، خاطر نشان کرد: سرزمین توس از دیرباز نقشی بارز در تاریخ خراسان ایفا کرده است و برگزاری همایش های منظم شناخت نام آروان توس می‌تواند در معرفی مفاخر توس به مردم، بویژه نسل جدید موثر باشد. زارع صفت همکاری همه نهادهای فرهنگی خراسان رضوی و مشهد، بویژه صدا و سیما را در معرفی مفاخر توس ضروری دانست و ابراز امیدواری کرد: این همایش سرآغاز حرکتی نوین در پاسداشت مفاخر فرهنگی توس باشد. ما باید در قالب تسهیل گری ایفای نقش کنیم ولی میدان دار اصلی باید اصحاب علم و دانش باشند و اگر این حلقه های به هم پیوسته مکمل شوند زنجیره ای از توسعه یافتگی همه جانبه اتفاق خواهد افتاد.

*کشف آرامگاه غزالی

در ادامه رجبعلی لباف خانکی، باستان شناس نام آور خراسانی درباره گمانه زنی های باستان شناسی برای کشف آرامگاه غزالی سخن گفت. وی با اشاره به اینکه تا چندی قبل بر اساس مطالعات باستان شناسان و پژوهشگران خارجی و داخلی ابتدا گنبد هارونیه را آرامگاه غزالی می¬دانستند گفت: واضح است که این نظر درست نیست چون بسیاری از بزرگانی که در قرن های قبل از آرامگاه غزالی دیدن کرده اند, چون خنجی، حافظ ابرو و.. آرامگاه غزالی را در خارج توس دانسته اند. از سوی دیگر غزالی در قرن پنجم فوت کرده و گنبد هارونیه مربوط به قرن هشتم هجری است.
این باستان شناس با اشاره به اینکه با کاوش های باستان شناسی ما در سال 1374 در ناحیه ای در اطراف توس در سال 1374 ثابت شد که آرامگاه غزالی در اصل در آن ناحیه قرار داشته است
به سازمان میراث فرهنگی خراسان رضوی پیشنهاد کرد برای احیای و بازسازی آرامگاه جدید و معرفی آن به مردم و گردشگران اقدام های لازم انجام شود.

* برنامه ریزی برای پاسداشت بزرگان توس

مهدی سیدی، مشاور فرهنگی پایگاه میراث فرهنگی توس نیز با اشاره به اینکه توس در گذشته خود بیش از پانصد بزرگ را در دامانش پرورده است گفت: بیست و چهار تن از این مفاخر توسی شخصیت هایی ملی و ده تن نیز فراملی هستند و غزالی یکی از این ده بزرگ نام آور است. وی با اظهار تاسف از اینکه کار پژوهشی درباره بزرگان توس بسیار کم است و مردم ما این مفاخر را نمیشناسند و حتی نام یک خیابان در مشهد به نام غزالی نیست خاطر نشان کرد: برای سال 2017 که مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام خواهد بود برنامه ریزی هایی انجام شده که بخشی از این برنامه ها به پاسداشت مفاخر توس اختصاص دارد. در ادامه دکتر محمد جعفر یاحقی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد نیز ابراز امیدواری کرد برگزاری چنین همایش هایی سرآغاز حرکتی میمون برای شناخت شخصیت های بزرگ توس باشد.
گفتنی در این همایش که با همکاری پایگاه منظر تاریخی و فرهنگی توس و فرهنگسرای فردوسی مشهد در محل موزه بزرگ خراسان برگزار شد سرکنسول سفارت ترکیه و یاور عباس، سرکنسول سفارت پاکستان در مشهد نیز حضور داشتند.