یکی وتنها یکی از میراثهای کم کاری دراین حوزه ثبت بسیاری از مواریث فرهنگی ومعنوی کشورمان دریونسکو بنام کشورهای همسایه وگاه حتی غیر همسایه بود ؛ تا همین چندی قبل که خبردارشدیم دیگر کار از کار گذشته بود و مردم جهان بادگیرهای یزد را بنام امارات متحده عربی و مینیاتور را بنام کشور آذربایجان میشناسند ؛ این رویه به گونه ای پیش رفته ومقامهای مسوول کشورمان چنان با انفعال با مساله برخورد کرده اند که اکنون ادیبان ؛ عالمان ودانشمندان ایرانی هرکدام یک یا چند مدعی درکشورهای همسایه پیدا کرده وبرخی که هنوز ثبت نشده اند بزودی بنام کشورهای دیگر به ثبت خواهند رسید.
درهمین حال خبردارشدیم که اجلاس میراث جهانی یونسکو در حالی چند روز دیگر در کشور نامیبیا برگزار میشود که قرار بود پرونده بادگیرها از ایران هم در این اجلاس ثبت جهانی شود اما یونسکو پیشنهاد ثبت فراملی این اثر تاریخی ایرانی را داد و آن را از دستور کار خارج کرد.
درهمین راستا امروز یک عضو مجمع نمایندگان استان یزد با بیان اینکه باید علل خروج پرونده بادگیرها از دستور کار یونسکو برای ثبت جهانی مورد بررسی قرار گیرد، تاکید کرد: بررسی این موضوع که آیا تعلل دستگاههایی همچون سازمان میراث فرهنگی، موجبات خروج بادگیرها از ثبت جهانی را فراهم کرده یا لابی و اعمال نفوذ برخی از کشورهای همسایه یا سیاسی کاری یونسکو، الزامی است.
محمدرضا تابش با اشاره به خروج پرونده بادگیرهای ایران از ثبت جهانی یونسکو گفت: با مطالعه تاریخ متوجه خواهیم شد بادگیرها به عنوان یک پدیده اعجابانگیز که از انرژی پاک برای تهویه هوا استفاده میکند، متعلق به تاریخ چند هزار ساله ایران است؛ نه به کشورهایی مانند امارات که قدمتشان از ایران بسیار بسیار کمتر است.
نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه یونسکو یک نهاد فرهنگی است و نباید کاری را انجام دهد که شائبه سیاسی کاری ایجاد کند، افزود: برخی از کشورها که قدمت چندان بالایی ندارند و اغلب ساختمانهای آنها مدرن ساخته شده و حتی سبک معماری خاصی ندارند، برای جذب توریسم و بالا بردن اعتبار و ارزش خود در میان جهانیان درصد تقلب و فریبکاری یونسکو برآمدهاند و خود را در آثار تاریخی مانند بادگیرهای ایران شریک قلمداد کرده و یونسکو را وادار به ثبت فراملی این پدیده کردهاند.
وی ادامه داد: بادگیرها متعلق به شهرهای یزد، اردکان، سمنان و...است و آثار این پدیده اعجابانگیز هنوز هم در این شهرها مشهود است تا جایی که یزد به شهر یادگیرها معروف است و هنوز هم در روستاهای آن از این سیستم تهویه استفاده میشود و کاربرد دارد.
تابش اضافه کرد: مدیران باید در مقابل هجمههایی که به دنبال تاراج تاریخ و غنای فرهنگی ایران زمین هستند هوشمندانه تلاش کنند تا در این بازیهای سیاسی بازنده نشوند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در پایان تاکید کرد: باید عوامل مختلف این خسران مورد بررسی قرار گیرند و سازمان میراث فرهنگی توضیحاتی را ارائه دهد.
***تاراج هنر و هویت ایرانی از سوی همسایگان
درهمین حال فراکسیون میراث فرهنگی و گردشگری مجلس، سکوت مسولان ایرانی در قبال ثبت هنر میناتور از سوی آذربایجانیها را قابل تأمل دانست و تصریح کرد: ثبت جهانی هنر نگارگری مینیاتوراز سوی آذربایجانیها، مانند ثبت «تار» و «چوگان» به نام خودشان چندان دور از ذهن نبود.
عابد فتاحی به اقدام کشور آذربایجان برای ثبت جهانی هنر مینیاتور به نام خودشان واکنش نشان داد و گفت: شاخههای مختلف تمدن ایران زمین به دلیل وجود برخی اندیشههای متفاوت از سوی مسئولان مورد بیتوجهی شد و آثار این طرز فکر و عدم درک اهمیت آثار باستانی، هنری و ادبی همچنان در جامعه و در میان مسئولان وجود دارد.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متاسفانه فرهنگ مراقبت از آثار باستانی و محیط زیست در کشور درونی نشده است و همچنان بیتوجهی به آثاری مانند فرش و مینیاتور مشاهده میشود و در این میان، کشورهای اطراف مانند جمهوری آذربایجان به غیر از این مینیاتورها بسیاری دیگر از مفاخر ایرانی را به نام خود ثبت کردهاند اما از سوی ایران هیچ اقدامی بجز رفتارهای واکنشی در مقابل آنها صورت نگرفته است.
فتاحی با بیان اینکه جمهوری آذربایجان پس از اقدام به ثبت «تار» و «چوگان» بهنام کشور خود در فهرست جهانی یونسکو، اینبار برای ثبت هویت «نگارگری ایرانی» و چهبسا شاهنامه و دیوان حافظ زمینهسازی میکند! و کسی هم به فکر نیست، اضافه کرد: با فرض پذیرش فرامرزی بودن هنرهای تمدن منطقهای، این نوع ارائه هنر نگارگری با حذف دایره تعلقی و نیز تحریف پیشینه آن، اقدامی فاقد سوء نیت نمیتواند تلقی شود.
وی با بیان اینکه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بودجه و انگیزه لازم برای رسیدگی به آثار کهن ایرانی در تمام زمینهها را ندارد، ادامه داد: باید با تمرکز و توان و برنامه دقیق تری از این آثار همچون اماکن مقدس نگهداری کرد.
عضو فراکسیون میراث فرهنگی و گردشگری مجلس در پایان تاکید کرد: آذربایجانیها با وقاحت در اکسپو 2015 هنر میناتور را به نام خود عرضه کرده است و سکوت مسولان ایرانی با توجه به حضور جدی جمهوری اسلامی ایران در این اکسپو قابل تامل است!
***مصادره مفاخر و میراث فرهنگی ایران
رئیس فراکسیون صنایع دستی و فرش مجلس با تاکید براینکه حفظ و نگهداری آثار باستانی، ممانعت برای خروج از کشور و قاچاق این آثار در حیطه وظایف یک ارگان یا یک وزارتخانه نیست، گفت: در اثر غفلت مسئولان در دولتهای مختلف، مفاخر و میراث فرهنگی ایران از سوی کشورهای اطراف مورد دخل و تصرف قرار گرفته است.
محمد اسماعیل سعیدی با اشاره به تاراج بسیاری از آثار فرهنگی و تاریخی و هنری ایران در طول سالهای قبل، گفت: در اثر غفلت مسئولان میراثی و فرهنگی در دولتهای مختلف، بخشی از آثار و شخصیتهای برجسته و صاحبنام از سوی کشورهای اطراف که خودشان روزی جزو ایران بودند مورد دخل و تصرف قرار گرفتهاند.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: دستگاههای مسئول متشکل از سازمان میراث فرهنگی و دستگاههای دیپلماسی و دیگر اشخاص و سازمانهای مرتبط نباید در مقابل زیادهخواهیهای برخی از کشورهای اطراف کوتاه بیایند و از طریق سازمان جهانی یونسکو برای حفظ میراث باستانی این مرز و بوم تلاش کنند.
وی با بیان این مثال که همه از روی کسی که خوابیده است رد خواهند شد، افزود: خواب بودن مسئولان ایران سبب شده کشورهای اطراف بتوانند آثار هنری و تایرخی و فرهنگی ایران را به یغما ببرند، اگر رایزنهای فرهنگی و دستگاهها دیپلماسی و نمایندگان ایران در یونسکو تحرک جدی نداشته باشند باز هم اقداماتی همچون ادعاهای کشور آذربایجان در رابطه با آثار هنری و فرهنگی و باستانی ایران مشاهده خواهد شد؛ بنابراین لازم است اقداماتی جدی صورت گیرد.
سعیدی تاکید کرد: زمانی که ترکیه مولانا جلال الدین بلخی شاعر پارشی گویی ایرانی را به نام خود کرد و کشور آذربایجان به ثبت «تار» و «چوگان» به نام کشور خودش اقدام کرد مسئولان ایران تازه متوجه شدند چنین آثار تاریخی و فرهنگی نیز در ایران وجود دارد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با تاکید براینکه باید شورای جهت بررسی این موضوع در دولت تشکیل شود و نمایندگان مردم در مجلس نیز پیگر این موضوع هستند، گفت: اقدام اخیر کشور آذربایجان برای ثبت مینیاتورهای ایرانی به نام کشور خودشان نیز قابل پییگری است و مسئولان باید تلاش کنند قبل از موفقیت آنها در تصمیمی که گرفتن اقدامات لازم را انجام دهند.
رئیس فراکسیون صنایع دستی و فرش مجلس با تاکید براینکه حفظ آثار باستانی و تاریخی یکی از وظایف مهم دولتها است، دولتها وظیفه دارند تا برای حفظ و بالندگی فرهنگ و تاریخ کشورها تلاش کنند، گفت: حفظ و نگهداری آثار باستانی، جلوگیری از خروج از کشور و قاچاق این آثار در حیطه وظایف تنها یک ارگان و یا یک وزارت نیست، بلکه تمامی نهادها و ادارات دولتی و غیردولتی و مردم باید برای حفظ و نگهداری آثار باستانی تلاش کنند.
***زیرکی در غارت هنرهای اصیل ایرانی
دراین حال نایب رئیس فراکسیون هنر و رسانه مجلس با اشاره به اینکه فرهنگ و هنر اصیل ایرانی سرمایه ملی محسوب می شود، گفت: در این بین هنر مینیاتور شاهکار اصیل ایرانی است که مسئولان کشور نباید اجازه دهند کشور آذربایجان با زیرکی آن را به نام خود تمام کند.
نصرالله پژمان فر در گفت و گو با خانه ملت با بیان اینکه سرمایه های کشور در دو بخش مادی و معنوی تعریف می شوند، گفت: بخش مادی سرمایه هر کشوری با وجودی که پشتوانه کشور محسوب می شود قابل تجدید و بازگشت پذیر است اما سرمایه های معنوی هیچگاه باز نمی گردند؛ از این رو باید مورد توجه مسئولان باشند.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی بر همین اساس تصریح کرد: متأسفانه شاهدیم برخی سرمایه های معنوی کشورمان مثل عناوین هنرها و ورزش های سنتی و اصیل به دست کشورهای همسایه به غارت می رود و در ثبت نام آنها به نام خود تلاش دارند.
وی در ادامه با بیان اینکه سازمان میراث فرهنگی متولی حفظ سرمایه های معنوی کشور است، عنوان کرد: متأسفانه امروز به دلیل بی توجهی و از اولویت خارج شدن سرمایه های معنوی از دستور کار مسئولان، در حال از دست دادن این میراث چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی هستیم.
پژمان فر ادامه داد: از سویی ابنیه ارزشمندی در کشور داریم که بخشی از تاریخ ما را در خود دارد اما به علت بی دقتی تخریب می شود و از سوی دیگر آنچه که در جایگاه بین المللی داشته ایم و خاستگاه آن از ایران بوده است به نام کشورهای دیگری به ثبت رسیده است که نظیر آن ورزش چوگان و برخی آثار هنری بوده است که لطمه فرهنگی به کشور وارد کرد.
این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نهم به بی دقتی هایی که اخیرا باعث شده است کشور آذربایجان برای چندمین بار هنری ایرانی را به نام خود تمام کند، گفت: هنر مینیاتور یکی از شاهکارهای اصیل ایرانی است که از دیرباز بازگو کننده اشعار شاعران بزرگی چون فردوسی، نظامی گنجوی و سایرین بوده است لذا آذربایجان نباید آن را با زیرکی به نام خود تمام کند.
نایب رئیس فراکسیون هنر و رسانه مجلس در پایان با اشاره به اینکه زمانی آذربایجان جزء قلمروی امپراطوری ایران بوده است، خاطرنشان کرد: زمانی به علت سهل انگاری های پادشاهان ایرانی، کشورمان قطعه قطعه شد؛ اما دولتمردان آذربایجانی باید توجه داشته باشند زمانی که جزء ایران بودند این هنرها با آنها قسمت می شد و اکنون مینیاتور از آن آذربایجانی ها نیست و آنها به خودی خود فرهنگ و هنر ایرانی را نمی توانند به نام خود تمام کنند که شناسایی این امر به عهده مسئولان فرهنگی کشور است.
***ازبکستان در کمین ثبتجهانی پوریایولی
همچنین دراین راستا نماینده مردم خوی در مجلس با اشاره به وجود دو مقبره در خوی ایران و خیوه ازبکستان منتسب به پوریای ولی گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید هرچه سریع تر مقبره پوریای ولی در خوی را بازسازی کند تا ازبکیها در صدد ثبت آن به نام خود برنیایند.
سیدمؤید حسینی صدر در گفت و گو با خانه ملت با اشاره به نامناسب بودن وضعیت آرامگاه های پوریای ولی و شمس تبریزی در خوی گفت: طرح توسعه آرامگاه شمس تبریزی پیش از این آماده شده و تملک اطراف آن نیز صورت گرفته است اما به دلیل عدم وجود اعتبار نیمه کاره مانده است.
نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی در ادامه به سفر اخیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از شهرستان خوی اشاره و عنوان کرد: طی بازدیدی که وزیر فرهنگ از خوی داشت قرار شد مشکلات مربوط به این دو آرامگاه در هیأت دولت مطرح و موضوع بازسازی مقبره ها بررسی شود.
وی ادامه داد: از آنجایی که آرامگاهی منتسب به پوریای ولی در خیوه ازبکستان نیز وجود دارد ممکن است این کشور تلاش کند بخواهد نام این شخصیت ایرانی را به نفع خود ثبت جهانی کند؛ لذا به خاطر دوری از این خطر هم که شده وزارت ارشاد باید هرچه سریع تر نسبت به حفظ نام این پهلوان ایرانی اقدام کند.
حسینی صدر در ادامه با بیان اینکه وزارت فرهنگ باید به دنبال تأمین اعتبار برای رسیدگی به اوضاع مقبره های شهرستان خوی باشد، یادآور شد: طبق برنامه پنجساله پنجم باید 20 میلیون گردشگر به صورت سالیانه وارد ایران می شدند که از این مقدار تنها 2 میلیون نفر گردشگر زیارتی خارجی و 2 میلیون نفر گردشگر سیاحتی داریم که از اماکن باستانی کشور دیدن می کنند.
نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: در شرایطی که وضعیت اقتصادی کشور مناسب نیست لازم است توسعه گردشگری داشته باشیم؛ لذا انتظار داریم از ارزش های تاریخی، مساجد، ابنیه و زیارتگاه های شهر تاریخی و فرهنگی خوی با مفاخری بیش از 400 فرد، محافظت شود.
به گزارش خانه ملت، پاویون کشور جمهوری آذربایجان در اکسپوی 2015 میلان کتاب نفیسی شامل مینیاتورهای ایرانی با عنوان "مینیاتور آذربایجان" را به بازدیدکنندگان عرضه کرد که در آن با امتناع از ذکر نام "ایران"، شهرهای اردبیل، تبریز، ارومیه و مراغه تا ایروان، پایتخت جمهوری ارمنستان و باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان، قلمرو هنر این کشور توصیف شده است.
*** آذربايجان بدنبال ثبت مسگري
درهمین حال خبر میرسد که جمهوری آذربایجان از یونسکو خواستار شد صنعت مسگری را با نام «صنعت مسگری لاهیج» (روستایی با اهالی دارای گویشی از زبان فارسی در شمال جمهوری آذربایجان)، در فهرست جهانی میراث غیرمادی به نام جمهوری آذربایجان ثبت کند.
به گزارش پایگاه اینترنتی شبکه «سی بی سی» جمهوری آذربایجان، دولت این جمهوری این درخواست را به کمیته میراث فرهنگی غیرمادی یونسکو ارایه کرده است.
سی بی سی افزود :« کمیته میراث مدنی غیرمادی از کمیته های متنفذ یونسکو به شمار می آید و کشورهای عضو، با ثبت آثار تاریخی خود در فهرست این کمیته ، از امکان حفاظت و شناساندن این آثار به دنیا بهره مند می شوند.»
سی بی سی در مورد مسگری لاهیج افزود: روستای لاهیج در مناطق کوهستانی شهرستان اسماعیلی جمهوری آذربایجان واقع است و از نمادهای اصیل معماری و شهرسازی کهن به شمار می رود. لاهیج با کوچه ها و میدان های باشکوهش یکی از مراکز مشهور تجارت و صنعت قفقاز و جهان در قرون وسطی به شمار می رود. به نظر می رسد کلاه های افسانه ای که تزارهای روس بر سر می گذاشتند، در لاهیج تهیه می شد. لاهیج بویژه بخاطر تولید ظروف مسی و چاقوهای منقّش به نقوش کنده کاری شهرت دارد. لاهیج از مراکز مسگری و تولید سلاح در آذربایجان در قرون هجدهم و نوزدهم بوده است. ظروف مسی ساخته شده توسط استادان مسگر لاهیج در آسیای میانه، داغستان ، گرجستان ، ایران ، ترکیه و سایر جاها شهرت داشته است.
نظر شما