دراین راستا  معاون اول رئیس جمهور خطاب به مقامات سعودی گفت: عربستان در قطع رابطه با ایران ضرر می‌کند، ایران کشور بزرگ منطقه بوده و باید با بزرگی با آن رفتار شود، وقتی ایران با خویشتن داری با شما رفتار می‌کند یاد بگیرید و مدیران کاربلد خود را بر سرکار بگذارید.

اسحاق جهانگیری اظهار داشت : به سعودی‌ها نصیحت می‌ شود دست از کارهای خرابکارانه و کارهای عجولانه بی منطق و احساسی و دور از مدیریت بردارند زیرا آنها هستند که در قطع رابطه با ایران ضرر می‌کنند.

وی خطاب به مقامات عربستان سعودی افزود: در ٣ ماه گذشته چه آشوب‌هایی در منطقه بپا کردید، این کارتان در راه اندازی گروه‌های تروریستی جز بهم ریختن منطقه و جز به آشوب کشیدن دارایی‌های مردم سوریه و عراق چه نتیجه‌ای دربرداشت.

معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: اقدامات شما در یمن جز نابود کردن مردم و زیرساخت‌های آن کشور، همینطور اقداماتی که در بحرین و همچنین شهید کردن یک روحانی مجاهد انجام دادید، این رفتارها چه نتیجه‌ای داشت.

جهانگیری گفت: شما هستید که در قطع رابطه با ایران ضرر می‌کنید، ایران کشور بزرگ منطقه است و باید با بزرگی با آن رفتار کنید وقتی ایران با خویشتن داری با شما رفتار می‌کند شما نیزیاد گرفته و مدیران کاربلد خود را بر سرکار بگذارید.

***ازسردی روابط سیاسی تا انجماد دیپلماتیک

سال‌های زیادی است که روابط سیاسی و اقتصادی ایران و عربستان به سردی گراییده است و در سال جاری نیز چندین اتفاق سبب شد این سردی بیش از پیش نمایان شود و در نهایت با کارشکنی‌های و بهانه‌های عربستان، این کشور تصمیم گرفت روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کند.

در مدت اخیر اختلاف نظرهای سیاسی ایران و عربستان درباره سوریه و یمن باعث شد مشکلات بین دو کشور تشدید شود و اوج مشکلات از زمانی رقم خورد که با بی مسئولیتی مقامات عربستان، فاجعه منا به بار آمد و حدود 500 نفر از زائران ایرانی در این فاجعه جان باختند و پس از آن نیز کارشکنی‌های سعودی‌ها در انتقال جنازه قربانیان این فاجعه، احساسات ایرانیان را بیش از پیش جریحه دار کرد.

در ادامه این روند، آل سعود دست از رفتارهای خصمانه خود برنداشت و چند روز پیش آیت‌الله نمر باقر النمر، رهبر شیعیان عربستان را اعدام کرد که این حرکت از سوی برخی ایرانیان با واکنش‌هایی نسنجیده همراه بود و عده‌ای از افرادی که از این موضوع ناراحت بودند اقدام به آتش زدن سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد کردند.

با همین بهانه روز گذشته، سعودی‌ها علاوه بر خارج کردن دیپلمات‌های خود از ایران، اعلام کردند که روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرده‌اند و به دیپلمات‌های ایرانی نیز 48 ساعت فرصت دادند که خاک این کشور را ترک کنند.

هرچند که ایران در خصوص قطع روابط با عربستان موضع‌گیری خاصی نکرده است اما مسئولان کشور معتقدند که عربستان با قطع روابط خود با ایران بیش از ایران ضرر می‌کند، با این حال برخی گزارش‌ها نیز حاکی از آن است که رسانه‌های سعودی به شهروندان خود توصیه کرده‌اند که از کالاهای ایرانی استفاده نکنند.

در همین راستا، نگاهی به تجارت بین دو کشور که در سال‌های اخیر بسیار کم شده نشان می‌دهد که عربستان کالاهای حساس‌تری را نسبت به ایران، وارد می‌کند و کاملا محتمل است که تغییر روابط سیاسی ایران و عربستان روی روابط اقتصادی و تجارت دو کشور تاثیرگذار باشد.

البته تاثیر مشکلات ایران و عربستان بر روابط اقتصادی آن‌ها پیش از این نیز توسط کارشناسان مورد ارزیابی قرار گرفته بود، همانطور که علاءالدین میرمحمد صادقی – نایب رییس اتاق بازرگانی ایران – چند روز پس از فاجعه منا درباره روابط دو کشور گفته بود که صادرات زیادی در این سال‌ها از ایران به عربستان انجام نشده است، چراکه آن‌ها موانعی را ایجاد کردند تا کالاهای ایرانی به عربستان وارد نشود و به همین دلیل صادرات ایران به عربستان از طریق دوبی و کویت انجام می‌شد.

به گفته وی، بعد از مسائل مربوط به تحریم، عربستان از تحریم‌ها علیه ایران سوء استفاده کرد و بازارهای خود را در اختیار ایران قرار نداد و این در حالی بود که مشابه کالاهایی که ایران تولید می‌کرد در عربستان با کیفیت پایین‌تری وجود داشت.

رییس شورای بازرگانی ایران و عربستان درباره آخرین وضعیت فعالیت شورای بازرگانی ایران و عربستان اعلام کرد که این شورا به دلیل مانع تراشی‌های عربستان نتوانسته به فعالیت خود ادامه دهد.

میرمحمدصادقی این را هم گفت که بازار‌های خدادادی برای کالاهای‌مان در کشور‌های اطراف اعم از آسیای میانه و کشور‌های حاشیه خلیج فارس داریم. کشور‌هایی که با برخی از آن‌ها روابط چند صد ساله داریم؛ بنابراین می‌توان با تدبیر دولت با استفاده از این بازار‌ها به تولیدمان رونق دهیم.

***تجارت کمتر از 200 میلیون دلاری

بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، تعداد اقلام صادراتی ایران به عربستان در هشت ماهه سال جاری 152 مورد به ارزش 133 میلیون دلار بوده و این در حالی است که عربستان تنها 71 قلم کالا به ارزش 40 میلیون دلار به ایران صادر کرده است.

بر این اساس بیشتر میزان صادرات ایران به عربستان مربوط به محصولات فولادی است که رقم صادرات این محصولات به حدود 95 میلیون دلار می‌رسد، این در حالی است که ایران در همین مدت موفق شده بیش از یک میلیارد و 500 میلیون دلار محصولات فولادی خود را به سایر کشورها صادر کند و این رقم تنها بخش کوچکی از صادرات فولاد ایران است که البته می‌توان پیش‌بینی کرد که با توجه به پایین‌بودن قیمت فولاد ایران و کیفیت خوب آن، عربستان از قطع این همکاری بیش از ایران ضرر می‌کند.

با توجه به آمار به دست آمده از گمرک اقلام عمده صادراتی ایران به عربستان علاوه بر محصولات فولادی به ترتیب انواع زعفران با رقم 7.5 میلیون دلار، پسته با رقم 6.3 میلیون دلار، انواع کشمش و انگور با رقم 4.6 میلیون دلار، انواع فرش و کف‌پوش با رقم 3.4 میلیون دلار و سیمان سفید، پرتلند و کلینکر با رقم سه میلیون دلار بوده است.

از سوی دیگر محصولاتی که ایران از عربستان وارد می‌کند کمتر جزو کالاهای اساسی و مهم است؛ به طوریکه بیشترین رقم صادرات عربستان به ایران مربوط به قوطی و در آلومینیومی برای تولید نوشابه با رقم 17.7 میلیون دلار است.

از دیگر اقلام عمده صادراتی این کشور به ایران در هشت ماهه سال جاری نیز می‌توان به انواع پلی اتیلن با رقم هفت میلیون دلار، انواع پارچه‌های نبافته با رقم 3.6 میلیون دلار، انواع قوطی و جعبه بسته بندی با رقم 2.6 میلیون دلار و انواع رزین با رقم 1.2 میلیون دلار بوده است.

به این ترتیب نمی‌توان گفت که قطع روابط با عربستان تاثیری بر عملکرد اقتصادی کشور داشته باشد و این در شرایطی است که کشور عربستان علاوه بر واردات این کالاها از ایران سالانه درآمد هنگفتی از سفر زائران ایرانی دارد که اگر این قطع روابط بر موضوع حج نیز تاثیر بگذارد، عربستان از نظر مالی رقم زیادی را از دست می‌دهد.

درهمین خصوص جهانبخش سنجابی شیرازی - دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق – نیز در به تشریح روابط تجاری ایران و عربستان در سال‌های اخیر و همچنین چشم‌انداز رابطه اقتصادی ایران و کشور‌های منطقه پرداخت و گفت: در حال حاضر فرصت مناسبی است که ایران در بازار‌ کشور‌های منطقه از جمله عراق و امارات حضور بیشتری پیدا کند.

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش تصریح کرد که اتفاقات اخیر میان ایران و عربستان و قطع روابط دیپلماتیک که از سوی عربستان اعلام شده است چند اثر خواهد داشت؛ با توجه به کینه و دشمنی عربستان با ایران، عربستان سعی خواهد کرد اقدامات اطلاعاتی خود را علیه بازار ایران در عراق تشدید کند. با توجه به وابسته بودن برخی رسانه‌های عراقی به پول وهابی‌ها و سیستم اطلاعاتی عربستان، این کشور تبلیغات خود را علیه کالاهای ایرانی در بازار عراق تشدید خواهد کرد و عملا بازی‌های پشت پرده خود را مشخص‌تر می‌کند.

به گفته سنجابی شیرازی، دیگر اتفاقی که عربستان برای اعمال فشار به ایران شکل خواهد داد این است که سخت‌گیری‌هایی را در روابط و تعاملات ایران با بحرین، عمان و همچنین امارات که سومین شریک تجاری ایران محسوب می‌شود را در میان مدت به کار گیرد.

دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق همچنین به برخی نتایج مثبت این اتفاق اشاره کرد و گفت که اگر ما عملیات رسانه‌ای و تبلیغاتی را به شکل درست انجام دهیم و از اقدامات خودسرانه جلوگیری کنیم مطمئنا باعث تقویت بازار ما در عراق خواهد شد، چرا که پیش از این بخش عمده‌ای از جمعیت عراق کالاهای عربستانی را تحریم‌ کردند و از این بعد هم بیشتر تحریم خواهند کرد.

وی همچنین اظهار کرد: این اتفاق فرصت مطلوبی است که در شرایط پسا تحریم، با توجه به رقابت نانوشته‌ای که میان قطر و عربستان وجود دارد تعاملات تجاری‌مان را با قطر گسترش دهیم.

بنابراین با توجه به پیش‌بینی کارشناسان از اتفاقات ایجاد شده در صورتی که کشور عربستان بخواهد این قطع روابط را برای طولانی مدت ادامه دهد، بیش از ایران در زمینه اقتصادی متضرر خواهد شد، اما این امر زمانی اتفاق می‌افتد که کشور ایران نیز به ویژه پس از لغو تحریم‌ها برنامه‌ریزی و عملکرد مناسبی در گسترش روابط اقتصادی خود در منطقه داشته باشد.

***دلارهای عربستان علیه اقتصاد ایران

قطعا همه مردم ایران بخاطر دارندکه زمانی غرب به سردمداری امریکا و صهیونیستها از تحریم اقتصادی ایران طرفی نبردند این عامل انها درمنطقه بود که وارد گود شد و با افزایش بیش از پیش تولید نفت قیمتها را شکست و باعث شد تا درامد نفتی ایران هر روز کمتر از روز قبل شود. البته این مساله نه فقط ایران که بسیاری از کشورهای منطقه که عموما مسلمان نشین هستند را هم بشدت تحت فشار قرار داد ، حتی خود سران ال سعود را که به طور همزمان دریک جنگ مستقیم و پرداخت هزینه چندین گروه تروریستی دخیل بودند با کسری بودجه شدید مواجه کرد اما انها تلاش داشتند به هر طریق که شده این خوش خدمتی به اربابانشان را تا حد امکان ادامه دهندو با سنگ اندازی دراجلاس اوپک وپس ازآن باعث شدند تا قیمت نفت بیش از پیش کاهش  یابد .

دراین خصوص یک عضو کمیسیون انر‍ژی مجلس با بیان اینکه کاهش قیمت نفت توسط عربستان تنها برای منزوری کردن ایران در منطقه و بازارجهانی نفت انجام شد، گفت: کاهش قیمت نفت توسط عربستان نتیجه دو عامل جنگ و مبارزه با تولید داخلی جمهوری اسلامی ایران است.

سید سعید  حیدری طیب درباره کاهش قیمت نفت توسط آل سعود، خاطرنشان کرد: عربستان  وارد بازی نفتی با ایران شد که بتواند ایران از گردونه خارج کند و این در حالی است که سیاست‌های عربستان در راستای منزوی کردن ایران در زمینه نفتی مشخص بود  که به شکست منجر می‌شود.

وی ادامه داد:  کاهش قیمت نفت توسط عربستان منجر می‌شود که آل سعود در زمینه  سرمایه گذاری در عرصه نفت به شدت  سیر نزولی پیدا  کند زیرا با این اوصاف ذخائر  نفتی عربستان روز به روزکاهش  می‌یابد  در نتیجه آل سعود دیگر نمی تواند بر اقتصاد نفتی تکیه کند.

حیدری  با بیان اینکه یکی از بهترین فرصت‌های  اقتصادی جهموری اسلامی ایران  در منطقه خاورمیانه  این است که در راستای سیاست غلط اقتصادی نفتی  عربستان  با رویکرد اقتصاد مقاومتی  برای مبارزه با کاهش قیمت نفت پا به عرصه بگذارد ،خاطر نشان کرد:عربستان با بازگشت ایران در صف اول بازارهای نفتی  به شدت متضرر خواهد شد.

دراین حال سخنگوی وزارت امورخارجه گفت: متاسفانه سیاست عربستان طی این دو سال، استفاده از دلارهای نفتی برای تخریب برجام بوده است.

حسین جابری انصاری، سخنگوی وزارت امورخارجه با بیان این که عربستان  در کنار رژیم صهونیستی بسیار تلاش کرد که توافق برجام حاصل نشود، گفت: طی ٢ سال گذشته عربستان در کنار رژیم صهونیستی هر تلاشی را انجام داد که توافق برجام حاصل نشود، البته بعد از توافق نیز آنها سعی کردند با هر ترفندی توافق هسته‌ای ایران به سرانجام نرسد.

وی ادامه داد: متاسفانه سیاست عربستان طی این دو سال، استفاده از دلارهای نفتی برای تخریب برجام بوده است.

انصاری با بیان این که به نظر می‌رسد عربستان نه تنها منافع، بلکه حیات خود را در ادامه این تنشها و درگیریها می‌داند، تصریح کرد: این کشور سعی می‌کند مشکلات داخلی خود را از طریق فرافکنی حل کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه عنوان کرد: عربستان در چنین شرائطی در حال اتخاذ تصمیم است و ایران در وضعی که همراه با استقرار و ثبات در حال گسترش رابطه خود با کشورهای منطقه و جهان است، همراه با تدبیر و عقلانیت و در جهتی که سیاستهای عقیم و نابخردانه عربستان با موفقیت همراه نشود، حرکت خواهد کرد و مسائل مختلف را پیگیری می‌کند.

در همین مورد ابراهیم جمیلی، دبیر کل شورای مشترک ایران و عربستان، درباره وضعیت روابط اقتصادی ایران و عربستان گفت: وضعیت روابط اقتصادی ایران و عربستان بیشتر به مسائل سیاسی برمی‌گردد. متأسفانه سیاست‌های عربستان در زمینه نفتی هم به ضرر خود این کشور، هم به ضرر اوپک و هم به ضرر ایران است. در حال حاضر هم که عربستان با کسری بودجه 100 میلیارد دلاری مواجه است.

با این حال او درباره ظرفیت‌های تجاری ایران و عربستان عنوان کرد: کشور عربستان طبیعتا می‌تواند بازار خوبی برای محصولات ایران باشد. ایران هم مشتری دائم بعضی از محصولات عربستان بود مخصوصا پتروشیمی که توسط سابیک تولید می‌شد. با این حال با اتفاق‌هایی که الآن در منطقه افتاده، قطعا دولت عربستان به هیچ عنوان حاضر نیست با ایران مراودات اقتصادی داشته باشد، ولی مردم عربستان مخصوصا مردم منطقه شرقیه آنها شامل مناطق ظهران، دمام و خُبر که عموما شیعه‌نشین هستند، به کالاهای ایرانی علاقه بسیار زیادی دارند. در زمینه گردشگری ما تابستان‌ها شاهد این هستیم که از منطقه دمام پروازهای مستقیم برای مشهد وجود دارد. اینها شرایط بسیار خوبی برای فعالیت‌های اقتصادی ایجاد می‌کند، اما متأسفانه بر اثر سیاست‌های غلط عربستان همه اینها آسیب دیده است.

جمیلی سپس درباره آینده روابط اقتصادی ایران و عربستان، اظهار کرد: با این حال به نظر من عربستان روزی به این موضوع پی خواهد برد که دوستی با ایران در منطقه می‌تواند برای هر کشوری مغتنم باشد و فکر می‌کنم در آینده روابط اقتصادی ایران و عربستان بهتر خواهد شد.

***تاثیر قطع روابط برنفت و بازار عربستان

طی دیروز و امروز که خبرها به صورت جسته وگریخته از پایان روابط نصف ونیمه ایران وعربستان حکایت میکرد ؛ بازار نفت تحت تاثیر قرار گرفت واین درحالی بود که برغم رشد شاخصهای بورس ایران ؛ بازار بورس ریاض با افت مواجه شد.

این درحالی بود که بر اساس  اخبار شنیده شده از آخرین تصمیمات عجولانه مسئولان سعودی، واردات کالاهایی ایرانی به عربستان ممنوع اعلام شد،ظاهرا تجارت کمرنگ ایران و عربستان در حووزه های مختلف اقتصادی به صفر خواهد رسید و دیگر سعودی ها قصد دارند هیچ کالایی از ایران وارد نکنند.

بنا بر این گزارش بهای نفت در بازار‌های جهانی در اولین روز معاملات سال 2016 در پی تنش در روابط بین ایران و عربستان افزایش یافت.

به گزارش رویترز، در پی تنش در روابط بین ایران و عربستان که نگرانی‌ها را درباره اختلالات احتمالی در عرضه نفت افزایش داده قیمت طلای سیاه در بازار‌های جهانی در معاملات دوشنبه افزایش یافت. اگرچه آمار ضعیف تولید در آسیا مانع از افزایش شدید قیمت‌ها شد.

موسسه واسطه نفتی فیلیپ فیوچرز اعلام کرد: با توجه به افزایش تنشهای ژئوپلتیک بین ایران و عربستان، قیمتها در بازار در اولین روز معاملات سال 2016 افزایش یافت.

به رغم جهش قیمت نفت در معاملات امروز، قیمت‌ها همچنان نسبت به اواسط سال 2014 دو سوم کمتر هستند چرا که تولید‌کنندگان از جمله سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت (اوپک)، روسیه و آمریکا روزانه بین 500 هزار تا دو میلیون بشکه بالاتر از تقاضای جهانی تولید دارند.

آلیانس برنشتین تحلیلگر نفتی می‌گوید: اوپک، روسیه و آمریکا از انتظارات اولیه ما در خصوص عرضه فراتر رفته‌اند و این امر بر فشارهای کاهشی موجود ناشی از پرشدن ذخایر افزوده‌ است. ما سال 2016 را سال تعادل مجدد بازار می‌دانیم اما این اتفاق صرفا از نیمه دوم سال رخ خواهد داد.

برنشتین افزود: انتظار دارد متوسط قیمت نفت برنت از بشکه‌ای 53 دلار در سال گذشته به 50 دلار در سال 2016 تنزل پیدا کند، اما در سال 2017 به 70 دلار در هر بشکه و در سال 2018 به 80 دلار در هر بشکه برسد.

موسسه مورگان استنلی اعلام کرد: احتمال رسیدن رشد تقاضای جهانی نفت و به سطح رشد عرضه جهانی تا پایان سال 2016 و تحریک متعادل شدن اولیه بازار وجود دارد.

این بانک افزود: قبل از اینکه این اتفاق رخ دهد ممکن است قیمت‌ها بدون توجه به کاهش حاشیه سود تولید‌کنندگان کاهش بیشتری یابد.

این موسسه خاطرنشان کرد: در یک بازار اشباع شده هیچگونه ارزش ذاتی برای نفت خام وجود ندارد و سطح قیمت طبق اشتهای سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان برای خرید تعیین می‌شود.

درهمین حال شاخص بورس های دوبی و قطر در پی قطع روابط دیپلماتیک عربستان با ایران به ترتیب افت ۱.۳ درصدی و ۱.۲ درصدی مواجه شد.

به گزارش رویترز، به دنبال افزایش تنش های ژئوپلتیک به دنبال قطع روابط دیپلماتیک ایران و عربستان و همچنین افت شدید شاخص ها در بورس های آسیایی، بازارهای بورس در امارات و قطر در ساعات اولیه معاملات امروز افت داشتند.

ارزش شاخص دوبی در 70 دقیقه نخست معاملات امروز 1.3 درصد افت داشت و 9 مورد از 10 سهامی که بیشترین مبادله را در این بازار داشتند شاهد افت بود.

شاخص سهام عمار پراپرتیز، متعلق به بخش املاک نیز 1.8 درصد افت داشت. همچنین شاخص سهام ایر عربیا که برخی سرماهی گذاران امیدوارند از افزایش حمل و نقل هوایی منطقه ای و رشد سرمایه گذاری در ایران پس از لغو تحریم ها منتفع شود، شاهد کاهش 1.5 درصدی بود.شاخص سهام ابوظبی نیز 0.3 درصد افت داشت و سهام های املاک نیز با کاهش مواجه شدند.بورس قطر نیز شاهد افت 1.2 درصدی بود. شرکت امال کو و گروه هولدینگ ازدن با 6.4 و 3.4 درصد افت، بیشترین کاهش ها را در این بازار داشتند.

بنابراین گزارش به دنبال اقدام عربستان در قطع روابط با ایران و افزایش نگرانی ها در مورد اینکه دلاری که عربستان تامین می کند ممکن است گرانتر شود موجب شد تا روز دوشنبه ارزش ریال عربستان در برابر دلار آمریکا کاهش یابد.

ارزش دلار در برابر ریال عربستان از نزدیکی 425 واحد در روز پنجشنبه گذشته به 680 واحد در روز دوشنبه رسید که بالاترین رقم در 16 سال گذشته بود.

در طی چند ماه گذشته، به دلیل نگرانی ها از اینکه کسری بودجه قابل توجه عربستان در نتیجه افت قیمت نفت ممکن است موجب برداشته شدن نسبت ثابت بین ریال عربستان و دلار آمریکا شود موجب شده تا ارزش ریال سعودی به پایین ترین رقم از سال 1999 تاکنون برسد.

یک تاجر بانکی برجسته در منطقه که نخواست نامش فاش شود گفت: «بسته به میزان افزایش تنش ها بین ایران و عربستان، ارزش دلار در برابر ریال عربستان احتمالا این هفته به 800 واحد نیز خواهد رسید.»