به گزارش سرویس خراسان قدس آنلاین، در شهریور 1320 که خراسان به اشغال نیروهای شوروی درآمد، تنها نماینده رسمی شوروی در خراسان، نماینده بازرگانی این کشور بود که در مشهد اقامت داشت. نمایندگی بازرگانی شوروی در مشهد در باغ خونی (واقع در خیابان امام رضا (ع) خیابان عنصری شرقی که امروزه در اختیار نیروی انتظامی است) قرار داشت. اشغال خراسان در تامین منافع شوروی و ارتباط با کنسولگری انگلستان، ضرورت دایرکردن دوباره کنسولگری شوروی در مشهد را ایجاب می نمود. بنابراین در زمستان 1942م/1320ش، یک دیپلمات روسی به همراه چند نفر از کارمندانش وارد مشهد شد تا کنسولگری شوروی در مشهد را مجددا دایر کند. با گسترش فعالیت های اقتصادی شوروی در ایران به تدریج کنسولگری آنان در مسائل گوناگون از جمله فرهنگی_مذهبی نیز وارد شد که یکی از آنها برگزاری نمایشگاههای دائمی عکس_فیلم در راستای تبلیغات کمونیستی بود.
این اقدام یکی از برنامه های موثر تبلیغاتی روسها در راستای اهداف بلند مدت آنان برای تاثیر بر مردم مشهد محسوب می گردید. اسکراین مینویسد: «آنها [روسها] نمایشگاه عکسی را به طورتمام وقت برای نمایش فیلمهای جنگی پر از دود و شلیک تیر و منظره اجساد، اجاره کرده بودند و با غرور به ما میگفتند: هنگامی که این صحنها فیلم برداری میشد، اپراتورها مثل مور و ملخ کشته شدهاند» در این نمایشگاهها علاوه بر به نمایشگذاشتن عکسهایی از جنگ شوروی با آلمان و خرابیها و ویرانیهایی که ارتش آلمان به وجود آورده بود و نیز پیروزیهای ارتش سرخ، عکسهایی از مظاهر تمدنی و پیشرفت اتحاد شوروی در سایه حکومت طبقه کارگر نیز به نمایش گذاشته میشد تا در ذهن ایرانی این تصور به وجود آید که حکومت کمونیستی نه تنها جلوی آزادی انسانها و اقوام را نمیگیرد، بلکه زمینه را برای رشد و شکوفایی فرهنگی و اقتصادی ملتها فراهم میکند.
نمایشگاه دائمی شوروی در بیست و یکم مردادماه 1322 در مشهد با حضور سرکنسول شوروی و روسای ادارات و مقامات کشوری و لشکری خراسان و نیز مدیران جراید محلی خراسان افتتاح شد. نمایشگاه جدید اتحاد شوروی در اول تیرماه 1323/22 ژوئن 1944 که مصادف با پایان سومین سال جنگ آلمان و شوروی بود با حضور عده ای از رجال استان افتتاح شد. این نمایشگاه روبروی باغ ملی قرار داشت.
در شهرستانهای دیگر مانند قوچان و بجنورد نیز این نمایشگاهها دایر بود. در نمایشگاه قوچان، علاوه بر نمایش عکس و فیلم، کلاسهای آموزش زبان روسی نیز برگزار میگردید. همچنین با فعالیت مدیر این نمایشگاه و عده ای از جوانان قوچانی، نمایشنامه ای بهنام «واریته» در سالن اداره فرهنگ به روی صحنه برده شد. در بجنورد نیز این نمایشگاه دایر بود و در ساختمان نمایشگاه بجنورد، معمولا جشن هایی مثل جشن سالروز انقلاب اکتبر، برگزار می شد.
منابع:
1-سرکلار مونت اسکراین، (1363)، جنگهای جهانی در ایران، ترجمه حسین نجف آبادی فراهانی، تهران: نوین.
2-حمیدرضا رمضانی، (1385)، کنسولگری های خارجی در خراسان، زمانه، شماره 43.
3-روزنامه اخبار تازه روز، (1323)، شماره 151.
4-روزنامه راستی، (1324)، شماره 282.
نظر شما