سایه هولناک یک ویروس
طی این روز‌ها بار‌ها کار‌شناسان از زیکا وعلل وخاستگاهش گفته‌اند که پرداختن به آن شاید مکرر به نظر برسد، اما عوارض متعدد آن باعث می‌شود جدی‌تر به آن توجه شود.
دکتر مسعود مردانی، رئیس انجمن متخصصان میکروبیولوژی بالینی و بیماری‌های عفونی ایران و دبیر نخستین همایش زیکا در کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: زیکا از خانواده فلاوی‌ویروس است که فرد به دنبال گزش پشه «آئدس آجیپتی» به آن مبتلا می‌شود. از زمان گزش پشه تا آشکارشدن اولین علایم بیماری حدود 10 روز طول می‌کشد. شایع‌ترین علامت نیز تب، بثورات (جوش‌ها) جلدی، دردهای مفصلی و قرمزی چشم‌هاست که به طور معمول به شکل خفیف بروز می‌کند، اما درمواردی نیز شکل حاد آن گزارش شده، به طوری که از هر پنج مبتلا، یک نفر شکل حاد ابتلا به آن را تجربه کرده‌اند. نکته دیگر اینکه خانواده این ویروس می‌تواند باعث انتقال بیماری‌های دیگر همانند تب دانگ، آنسفالیت ژاپنی و تب زرد شود.
همچنین از دیگر عوارض ابتلا به این ویروس شیوع سندروم گیلین- باره (Guillain-Barre) بوده که تاکنون ۷۳ مورد آن درکشورهای مبتلا گزارش شده است. این بیماری را مردم ما بخوبی می‌شناسند، اما سندروم گیلین- باره یک اختلال ایمنی نادر است که می‌تواند اندام تحتانی را مبتلا کرده ومنجر به فلج شود.
این فوق تخصص بیماری‌های عفونی تأکید می‌کند: گرچه هنوز موردی از ابتلا به زیکا در کشور ما و خاورمیانه گزارش نشده، اما به دلیل آنکه بیماری‌های مرتبط با خانواده این ویروس همانند تب دانگ در این منطقه سابقه دارد، ممکن است بزودی شاهد بروز زیکا در این نواحی باشیم، از این رو مهم‌ترین راه مقابله با آن، پیشگیری و تأکید بر وارد نشدن ویروس به کشور ماست.
دردی که درمان ندارد
پژوهشگران در لابراتوارهای سراسر جهان به دشواری مشغول کارند تا واکسن زیکا را بسازند، چنانکه حتی شنیده می‌شود، آزمایش کلینیکال برای این ویروس ممکن است امسال انجام شود.
دکترمردانی نیز می‌گوید: تا امروز آنتی‌بیوتیک، واکسن یا داروی ضدویروس مؤثر بر زیکا شناخته نشده است. محققان سازمان جهانی بهداشت نیز گفته‌اند، بعید است تا سه، چهار سال آینده بتوان واکسن یا داروی مؤثری برای مقابله با این ویروس تولید کرد. از این رو بهترین راه برای مبتلا نشدن به آن، افزایش آگاهی عمومی و پیشگیری است.
وی با اشاره به اینکه باید از داروی استامینوفن برای پایین آوردن تب ناشی از زیکا استفاده کرد، می‌افزاید: به هیچ عنوان از آسپیرین و داروهایی همانند پروفن، ایبوپروفن، پیروکسیکام و اندومتاسین برای مقابله با بیماری نباید استفاده شود، چراکه ثابت شده خطر خونریزی را در مبتلایان افزایش می‌دهد.
خطر بیخ گوش ماست، اگر...
از پیامدهای جدی ابتلا به بیماری زیکا تولد کودکان مبتلا به میکروسفالی یا «سر کوچک» است که باعث معلولیت طفل می‌شود. اوج میزان تولد نوزادان مبتلا به میکروسفالی در ناحیه‌ای از برزیل گزارش شده که یک سال پیش تعداد بالایی از مبتلایان به بیماری مشابه تب دانگ در آن ناحیه دیده شده بود. به این ترتیب 6 ماه پس از این موضوع، دانشمندان علت ابتلا به این عفونت را ویروس زیکا معرفی کردند. این در حالی است که چند روز پیش نخستین مورد ابتلا به این ویروس در تایلند نیز مشاهده شد.
دکترمردانی، عضو انجمن متخصصان عفونی آمریکا با اشاره به سفرهای نوروزی و رغبت گروهی از مردم ما برای حضور درالمپیک ۲۰۱۶ برزیل تأکید می‌کند: امکان ابتلا و گسترش این بیماری در جهان از طریق سفر به برخی کشور‌ها که این روز‌ها شاهد شیوع زیکا در آن‌ها هستیم، وجود دارد.
از این رو توصیه می‌شود بویژه بانوان باردار یا آنانی که قصد بارداری دارند، از سفر به مناطقی مانند تایلند، اندونزی، فیلیپین، برزیل، کلمبیا، بالی، مکزیک، و برخی کشورهای آسیای جنوب شرقی، اقیانوسیه (استرالیا و نیوزیلند)، کشورهای آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی و قاره آفریقا تا زمان تحت کنترل آمدن ویروس زیکا خودداری کنند.
نکات ایمنی در برابر ویروس
وی ادامه می‌دهد: مشکل مهم در مقابله با این ویروس ناشناخته ماندن ابعاد آن به طور کامل است، زیرا تا همین یک ماه پیش متخصصان فکر می‌کردند مهم‌ترین روش انتقال این بیماری از طریق گزش پشه رخ می‌دهد، درحالی که حدود دو هفته پیش نخستین مورد انتقال بیماری از طریق جنسی در آمریکا گزارش شد. از این رو چنانچه مردانی به این مناطق که زیکا در آن مشاهده شده، سفر می‌کنند، چهار تا هشت هفته باید از تماس جنسی پرهیز کنند.
این فوق تخصص بیماری‌های عفونی تأکید می‌کند: اگر ناگزیر به مسافرت به کشورهای در معرض خطر زیکا هستید، باید اقدام‌های زیر را برای پیشگیری از ابتلا انجام دهید؛ نخست استفاده از پشه‌بند به هنگام خواب است. همچنین از پماد یا اسپری دورکننده حشرات استفاده کنید. در مناطق ساحلی با استفاده از کلاه، شلوار و لباس آستین‌دار، پوست را از گزش پشه محافظت کنید.
اگر چند روز قرار است اقامت داشته باشید، حتماً از هتل‌ها و مراکز اقامتی استفاده کنید که پنجره‌هایش مجهز به توری باشد. اگر ناچار به اقامت بیش از یک ماه در کشورهای درمعرض خطر شیوع زیکا شدید، دست‌کم هر هفته تمام محل‌هایی همانند شیارهای کفپوش، ناودان‌ها و اطراف باغچه‌ها را که در آن آب جمع می‌شود، بررسی کرده و از تجمع آب‌های راکد جلوگیری کنید.
یک بیماری پر حاشیه
با گسترش موج بیماری زیکا، گمانه‌زنی‌ها درباره علل آن نیز تشدید شد، چنانکه عده‌ای آن را حاصل اقدام‌های بیوتروریستی دانسته‌اند.
دکتر مردانی با نفی این مسأله می‌گوید: درحال حاضر مواد بسیاری وجود دارد که می‌تواند به عنوان ابزار بیوتروریسم به کار برود، چنانکه با ریختن قدری پودر حاصل از این ویروس‌ها برروی یک شهر می‌توان در مدت کوتاهی مردم آن را نابود کرد. در واقع طرح این گونه مسایل واقعیت ندارد و برای تحریف اذهان عمومی است، زیرا تروریست عاقل به سراغ امراضی همانند طاعون، آبله و سیاه زخم می‌رود که در گذشته نیز وجود داشته است.
دبیر نخستین همایش زیکا در کشور درباره این نشست تخصصی نیز می‌گوید: همایش زیکا ۶ اسفند سال جاری در بیمارستان مهر (تهران) با حضور بیش از ۱۲۰ متخصص برگزار می‌شود.
نظر شما