خبر انعقاد تفاهم‌نامه شرکت هواپیمایی جمهوری ایران با کمپانی ایرباس فرانسه برای خرید ۱۱۸ فروند ایرباس و همچنین انعقاد تفاهم‌نامه این ایرلاین با کمپانی ATR ایتالیا (که ۵۰ درصد سهم آن در اختیار کمپانی ایرباس است) برای خرید ۲۰ فروند هواپیمای ATR، این روزها خبرساز شده و شور و شوقی در صنعت حمل و نقل هوایی کشور ایجاد کرده است.
در تفاهم اولیه ایرباس و ایران‌ایر مقرر شده است کمپانی ایرباس ۴۵ فروند ایرباس ۳۲۰ و ۳۲۱، ۴۵فروند ایرباس ۳۳۰، ۱۶ فروند ایرباس ۳۵۰ و ۱۲ فروند ایرباس پهن‌پیکر ۳۸۰در مدت زمان ۵ تا ۸ سال در اختیار هما قرار دهد.درباره رقم این قرارداد پیش از این گمانه‌زنی‌هایی از سوی رسانه‌ها و با بررسی سایت کمپانی ایرباس، مطرح شد و عده‌ای رقم قرارداد را ۲۵ میلیارد دلار عنوان کردند،اما وزیر راه و شهرسازی مدعی شد که این رقم، رقم «کاتالوگ پرایس» است و رقم واقعی در تفاهم‌نامه ایران‌ایر با ایرباس برای این ۱۱۸ فروند هواپیما، ۱۰.۵ میلیارد دلار است.
تأمین مالی این هواپیماها به صورت فاینانس و سهم ۸۵ درصدی کمپانی ایرباس در تأمین فاینانس و تأمین نقدینگی ۱۵ درصدی ایران‌ایر است، مقرر شده است بخشی از سهم ۱۵ درصدی هما از محل تسهیلات صندوق توسعه ملی تأمین شود، دولت جمهوری اسلامی ایران هم ضمانت فاینانس را بر عهده می‌گیرد؛ البته در این تفاهم قید شده است که اگر ایران‌ایر امکان تأمین سهم ۱۵ درصدی خود را هم نداشت، کمپانی ایرباس این رقم را از محل فاینانس برای ایران‌ایر تأمین کند.با انعکاس خبر خرید هواپیما از سوی جمهوری اسلامی ایران اعتراض ها و انتقادهای مختلفی به این مساله صورت گرفت و صرف مبالغ زیادی برای خرید هواپیماهای فرست کلاس را غیر ضروری و در تضاد با اقتصاد مقاومتی عنوان شد قدس آنلاین در گفتگو با دکتر حسین محمودی اصل اهمیت سرمایه گذاری خاجی شرکت های بزرگ و تاثیر آنها برای حضور سرمایه گذاران دیگر را مورد توجه قرار داده است .
-در هفته های اخیر قراردادهای چندین میلیارد دلاری با ابرشرکت های اقتصادی جهان در طی سفرهای خارجی اعضای هیات دولت بسته شد آیا این قرار دادها مزایایی برای کشور به دنبال خواهد داشت؟
- بعد از توافق هسته ای و اجرایی شدن برجام اعضای محترم دولت با سفر به کشورهایی چون ایتالیا و فرانسه و عقد قراردادهایی با شرکت های بزرگ در این کشورها موجب خبر ساز شدن و انعکاس حضور سرمایه داران و وزرای ایرانی در اروپا و سایر رسانه های داخلی و خارجی شد . اینکه رئیس دولت ایران به همراه تعدادی از وزرا و صد تن از فعالان اقتصادی وبرخی از اعضای اتاق بازرگانی در این کشورها حضور یافته و قراردادهای چند میلیارد دلاری امضا کردند نشان دهنده آغاز تبادلات تجاری و بین المللی ایران و جدی شدن حضور ایران در تجارت و فعالیت های اقتصادی بین المللی است .طبق اخباری که از قرار دادهای امضا شده بین دو کشور منتشر شده حجم قرار دادهای امضا شده در ایتالیا هجده و نیم میلیارد دلار و در فرانسه حدود 33میلیارد دلار بوده است مسلما از یک سو بسته شدن قرار دادهایی در این حجم بالا و امضای اسناد همکاری درحوزه های مختلف اقتصادی و تجاری نشان از آن دارد که این فرآیند به یک باره اتفاق نیفتاده و قبل از این برنامه های خاصی برای رسیدن به چنین مشارکت هایی طراحی شده و دولتمردان در این مقطع زمانی موقعیت را برای به نتیجه رساندن طرحهای مد نظر خود مساعد دیده از این رو با بستن قرار دادها ،اسناد همکاری و تفاهم نامه ها به این مهم جامه عمل پوشانده اند. اما در خصوص این که چنین قرار دادهایی برای کشور چه منافعی به دنبال دارد باید گفت شکستن حلقه تحریم ها و گذشتن از سایه سنگینی که بر سر اقتصاد ایران افتاده بود در سایه رهنمودهای مقام معظم رهبری ؛ مقاومت مردمی ضمن اینکه توانست حقوق هسته ای ایران را برای همیشه تثبیت کند موجب بستن قراردادهای بزرگی برای ایران با شرکت ها و ابر شرکت های مطرح جهانی مثل ایر باس و... شده است . اشتیاق کشورهای خارجی به همکاری اقتصادی و تجاری با ایران به قول نخست وزیر ایتالیا پیش از این که ایران را در مضیقه نگاه دارد کشورهای خارحی را از تجارت با ایران عقب نگاه داشته بود و آنها مشتاق همکاری با کشور قدرتمندی چون ایران اسلامی بودند ، از سوی دیگر این اشتیاق موجب ناامید ی دشمنان بود که توطئه آنها در جهت انزوای ایران با شکست مواجه شد .
- آیا همکاری با سرمایه گذاران بزرگ می تواند موجب رغبت و تمایل شرکت های متوسط در سرمایه گذاری در کشور شود و راهکارهای تامین منافع اقتصادی ایران در قراردادهای بزرگی که بسته شده چیست ؟
مساله بعدی وقتی شرکت های بزرگ که از انها به نام ابر شرکت یاد می شود در سرمایه گذاری و تبادلات تجاری با ایران شرکت کرده و به آن اشتیاق نشان می دهند آغاز خوبی برای تحریک شرکت های کوچک و متوسط در عرصه اقتصاد بین الملل است تا این شرکت ها با توجه به حضور و اشتیاق ابر شرکت های تجاری ، اقتصادی برای سرمایه گذاری در ایران راغب تر شوند . حضور وزیر امور خارجه آلمان در ایران برای دومین بار در سه ماه گذشته و دعوت رسمی ایشان از مسئولان جمهوری اسلامی برای سفر به آلمان نشانه رونق گرفتن اقتصاد ایران و حضور ایران در صحنه های جهانی اقتصادی و تجاری است.یقینا یکی از فواید سرمایه گذاری اروپایی ها در ایران تنیده شده منافع آنها در منافع اقتصادی جمهوری اسلامی ایران است به نحوی که منافع و سرمایه های آنها با منافع و سرمایه های ایرانی گره می خورد و این موضوع نه تنها سرمایه ها و اقتصاد و تبادلات تجاری ما را تهدید نمی کند بلکه موجب می شود که آنها در آینده بیشتر در کنار اقتصاد ایران مانده و به دلیل سود و منفعت خود از این سرمایه گذاری ها و تبادلات تجاری استقبال کنند.بی شک مساله حمایت سرمایه گذاران خارجی بدین معنا نیست که پذیرای هر کشوری یا هر گونه سرمایه گذاری باشیم زیرا هر سرمایه گذاری داخلی و خارجی نیز باید تابع قوانین ، قواعد و سیاست گذاریهای خاص دولتی باشد که با دقت و حساسیت خاصی باید در ابتدا منافع ملی لحاظ شود .مساله ایجاد جذابیت برای سرمایه گذاران خارجی نیز یکی از مهمترین اولویت ها است که باید بدان توجه شود . قطعا اگر جمهوری اسلامی تمایل به سرمایه گذاری شرکت های بزرگ ومتوسط خارجی در داخل کشور دارد باید علاوه بر تامین منافع داخلی به منافع خارجی نیز بیاندیشد مسلم است درصورتی که سرمایه گذار خارجی سودی نداشته باشد و یا سرمایه اش تهدید شود و تضمین های لازمی برای سرمایه گذاری نداشته باشد رغبتی برای سرمایه گذاری نخواهد داشت از این رو لازم است تا منافع اقتصادی را از طریق استراتژی برد_ برد تضمین نماییم.
-برخی معتقد هستند که خرید هواپیما در تضاد با منافع ملی و سرمایه گذاری در ایران است تحلیل شما از این موضوع چیست؟
یکی از مسائلی که این روزها بحث برانگیزشده و شبهاتی ایجاد کرده است خرید چندین فروند هواپیما است که برخی ادعا می کنند مبالغ مورد نظر از محل دارایی های بلوکه شده جمهوری اسلامی در غرب پرداخت و صرف خرید هواپیما شده است .لازم به توضیح است که خریدهای صورت گرفته به صورت اجاره به شرط تملیک است یعنی بابت 117 هواپیمای خریداری شده از ایر باس فرانسه که مبلغ قرار داد ده میلیارد و پانصد میلیون دلار است فعلا هیچ پولی پرداخت نشده و هیچ خرید نقدی صورت نگرفته است بلکه پرداخت به صورت اقساطی و در طی چندین سال پرداخت می شود. در طی هشت سال 117 هواپیمیا خریداری شده توسط ایران تحویل ناوگان هوایی کشور خواهد شد . نکته بعدی نیز بیمه شدن هواپیماها توسط کشور ایتالیا است که این خریدها و به این مفهوم است که طرح خرید هوایپما به شیوه اجاره به شرط تملیک و موضوع فروش هواپیما به ایران از توجیه اقتصادی منطقی برخوردار است یعنی اجاره به شرط تملیک فرآیند و رویه ای است که در جهان همه کشورها براساس آن به خرید و فروش هواپیما اقدام می کنند و امضای قرارداد نشان میدهد که پرداخت اقساط از محل کارکرد و جابه جایی مسافر این هواپیماها تامین و قابل پرداخت خواهد بود چرا که صنعت هوایی ما در منطقه سالانه یازده میلیارد دلار از این فضا سود برده و بخشی از این فضا مربوط به ایران اسلامی بود که کشورهای دیگر از آن استفاده کردند.
-آیا خرید 117 فروند هواپیما ممکن است بر قیمت سفرهای داخلی تاثیر بگذارد؟
به هر حال باید گفت که هیچ پولی از محل دارایی های بلوکه شده و بودجه عمومی پرداخت نشده و این خریدها بر افزایش قیمت های پروازهای داخلی تاثیری نمی گذارد و قیمت های پروازهای داخلی تحنت کنترل است . پروازهای خارجی نیز طبق قیمت های است که مثلا هواپیمایی ترکیه یا امارات انجام می دهد انجام می شود .این حرکت و این قرار دادها نه تنها زیانی به اقتصاد کشور تحمیل نمی کند بلکه امنیت زا است و اکثر کشورهای جهان در پی بستن چنین قرار دادهایی هستند .به نظر بنده بستن چنین قراردادهایی نوعی خط شکنی بوده و فقط افزایش بهره وری و خدمات مسافری باید به صورت جدی لحاظ شود تا برای کشور درآمد زایی داشته باشد.
-به نظر می رسد همچنان بخش خصوصی نادیده گرفته شده است آیا این مساله می تواند به ناوگان هوایی بخش خصوصی آسیب بزند؟
-یکی از مسائلی که البته باید در خرید هواپیماها که همه برای بخش دولتی بوده مورد توجه قرار گیرد خرید 20 فروند هواپیمای جت ملخی که ظرفیت جا به جایی 70 مسافر را دارد علاوه بر 117 فروند دیگر این است که خریدها برای هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران بوده و به بخش خصوصی توجهی نشده است و این مساله به معنای عدم توجه به مولفه های اقتصاد مقاومای است . بخش خصوصی در دوران تحریم با پشتکار فراوان و تحمل فشارها با دور زدن تحریم ها برای برقراری ناوگان هوایی کشور تلاش کرد بی انصافی است که نگاه دولت تنها به بخش خود باشد و از بخش خصوصی حمایتی صورت نگیرد یقینا در صورت عدم توجه به بخش خصوصی باید منتظر آسیب دیدن این بخش مهم و تاثیر گذار اقتصادی و زیان دهی آن باشیم که یقینا بر فضای اقتصادی و اشتغال تاثیر می گذارد.بی شک دولت باید منافع ملی را از طریق رعایت منافع خصوصی هم مورد اهتمام جدی تری قرار دهد.
وزیر راه به این موضوع اشاره داشتند که قرار است بخشی از قطعات مورد نیاز هواپیمایی در ایران ساخته و تامین شود اگر این مطلب صحت داشته باشد باید آن را به فال نیک گرفت و منتظر ماند تا ببینیم که آیا دولت می تواند در ساخت بخش هایی از قطعات هواپیما از پتانسیل های داخلی استفاده کند و از ایر باس و شرکت ایتالیایی درخواست کند بخشی از قطعات مورد نیازرا تحت لیسانس شرکت های خود قرار داده تا امکاتن صادرات نیز محقق شود.بی شک باید منتظر ماند تا برای بررسی روند این موضوع و کمک یا عدم کمک به اقتصاد ایران درباره ان اظهار نظر بهتری ارائه داد.
نظر شما