به گزارش قدس آنلاین به نقل از خبرگزاری فارس،،نشست رسانهای بررسی فعالیتهای خانه هنرمندان ایران با حضور مجید رجبیمعمار مدیرعامل خانه هنرمندان، حمیدرضا اردلان معاون هنری، سیدعماد حسینی معاون پژوهشی و آموزشی و علیرضا غفاری مدیر روابط عمومی این خانه در خبرگزاری فارس برگزار شد.
در این نشست محورهای فعالیت گالریهای خانههنرمندان، حضور هنرمندانی که سوءسابقه در عرضه هنر ضدایرانی دارند، روند راهاندازی خانه هنرمندان استانها و فعالیتهای بینالمللی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و رجبی معمار با صراحت به آنها پاسخ داد، در ادامه این گفتوگو را میخوانیم.
اعتراض هنرمندانه، جایش در خانه هنرمندان است
* فارس: تحلیلی درباره خانه هنرمندان وجود دارد که این خانه آخرین مرحله مهاجرت یک هنرمند از ایران است. یعنی کسانی که هنرشان و خودشان را اپوزیسیون نظام حاکم بر ایران میدانند، میتوانند جلوه هنری و عرضه هنرمندانه در این خانه داشته باشند. در سپر فرهنگی کشور ما جایگاه خانه هنرمندان، چنین جایگاهی است. حتی یکی از مدیران خانه هنرمندان در جلسهای گفته بود که خانه ما پله آخر قبل مهاجرت و فرار از ایران محسوب میشود. این تحلیل را قبول دارید؟
رجبیمعمار: این دیدگاه که خانه هنرمندان آخرین پله قبل از مهاجرت است را قبول ندارم. اینجا خانه همه هنرمندان ایران است و اگر اعتراض به صورت هنرمندانه باشد، جایش در خانه هنرمندان است.
این ظرفیت را خود این نظام و ظرفیتهای فرهنگی هنری کشور فراهم کرده است که آثارش میتواند در خانه هنرمندان مورد تحلیل اهل هنر قرار بگیرد.
اگر این نگاه را درست کنیم اینگونه نیست، کسانی که گذرنامهشان برای مهاجرت آماده است، قبل از رفتن به اینجا بیایند. این تحلیل غلطی است قبلاً هم نبوده؛ البته خانه هنرمندان در دورههای مختلف افت و خیزهایی داشته و کمی آزادتر نسبت به جاهای دیگر است اما در مجموع کسانی که چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران را قبول دارد میتوانند در خانه هنرمندان کارشان را عرضه کنند.
تبادل فرهنگی با کشورهای خارجی/ همکاری با کره جنوبی، ترکیه، ژاپن، ایتالیا و تاجیکستان
* فارس: اولویت شما در برگزاری نمایشگاههای هنرهای تجسمی در گالریهای خانه هنرمندان ایران چیست؟
رجبیمعمار: خانه هنرمندان 8 گالری مشخص دارد که شامل بهار، تابستان، پاییز و زمستان و یک مجموعه گالری به نام استاد ممیز از پایهگذاران خانه هنرمندان و یکی هم به نام استاد غلامحسین نامی است. البته گالری ممیز، مجموعه گالری از چند فضا است. ضمن اینکه تمام راهرو و دیوارها و فضایی در بیرون از ساختمان محل نمایش آثار است. طبیعتاً کارهای مختلفی در گالریها عرضه میشود. مهمترین آن مربوط به بخش نقاشی، نگارگری، عکاسی، گرافیک و خوشنویسی، حجم و مجسمه است.
برای برپایی این نمایشگاه چند ماه قبل انجمنها و گروههایی مردم نهاد در مناسبتها درخواست برپایی نمایشگاه میدهند، ما هم آثار و زمان برگزاری نمایشگاه بررسی میکنیم. ضمن اینکه معاونت فرهنگی هنری خانه هنرمندان ایران نیز در مناسبتها نمایشگاه برگزار میکند.
موضوع دیگر در مناسبتها، درخواستهایی است که به ما میرسد؛ کاری که در ماههای اخیر انجام دادیم، این است که فرصت جدیتری را در اختیار انجمنهای تخصصی خانه هنرمندان ایران قرار دادیم. البته انجمنها هم کمی گلهمند بودهاند که ما در اولویت نیستیم.
این را هم بگویم که فقط از دیوارهای گالریها استفاده نمایشگاهی نمیشود، بعضاً اجرای برخی از برنامههای هنری مثل موسیقیهای خاص، برگزاری کارگاههای هنری عکس و نقاشی یا صنایع دستی را در گالریها داریم.
از نکات دیگری که توسعه میدهیم، تبادلات فرهنگی با استانها و بعد هم با کشورهای خارجی است. مثلاً در هفته جاری تفاهمنامه فرهنگی بین خانه هنرمندان ایران و اتریش امضا کردیم. بر اساس این تفاهمنامه هر دو خانه، هنرمندان و آثار هنری در ارتباط خواهند بود.
این همکاریها با کره جنوبی، ترکیه، ژاپن، ایتالیا و تاجیکستان هم بوده. با این حال اولویتها با کشورهای فارسی زبان و همسایه و غرب آسیا است و بعد همه کشورهای بزرگ صاحب فرهنگ تاریخ.
این را هم عرض کنم که مسئولان فرهنگی کشور، بزرگان و رهبری نظام مخالف تبادلات فرهنگی نبودند ولی همواره توصیه بر این بوده که رفت و آمد فرهنگی شود؛ البته این مسئله به این معنا نیست که ما غلبه و استیلای فرهنگی کشوری را به رخ بکشیم؛ چون ایران برجستگی فرهنگی زیادی دارد.
هفته گذشته آثار نقاشی لوریس چکناواریان را داشتیم. وی هنرمند بزرگ ایرانی و هنرمند برجسته جهانی و ارمنی است که مردم ارمنستان هم به وی افتخار میکنند. یک برنامهریزی هم برای هفته ادیان داریم که برای دین بزرگ الهی مثل اسلام، مسیحی، یهودی و زرتشتی که در ایران هستند، کار فرهنگی انجام دهیم.
اردلان: برای برگزاری نمایشگاهها در نگارخانههای خانه هنرمندان ایران، اولویتها به این ترتیب است؛ مناسبتهای هنری، ملی و مذهبی، متقاضیان انجمنها، متقاضیان آزاد، استانها و بینالملل. البته در بخش بینالملل اولویت با کشورهای فارسی زبان و غرب آسیا و بعد کشورهای صاحب تمدنی است که با ایران خوب رفتار کردند و سوابق قابل قبولی دارند.
* فارس: این انتخابها مبنای هنری ندارند؟
رجبیمعمار: یک شورای هنری در خانه هنرمندان ایران داریم که تمام نمایندههای انجمنهای تجسمی در این شورا نماینده دارند که مسئولیت آن با آقای اردلان است.
* فارس: طبقهبندی از جهت روش انتخاب برای نمایشگاه چگونه است؟
رجبیمعمار: برای برگزاری نمایشگاه خیلی از هنرمندان متقاضی هستند لذا باید شورا تأیید کند که این کار ارزشمند و خوب است اگر مثلاً مجموعه عکس تناسب زمانی هم داشته باشند، آن را برای نمایشگاه انتخاب میکنیم.
نمیگذاریم کار به سانسور بکشد
* فارس: نگاه خانه هنرمندان بر مبنای کیفیت آثار است یا ستارههای هنر؟
رجبیمعمار: طبیعتاً افراد برجسته و هنرمندان به نام، در هر جای دنیا یک اولویت دارند. فرض کنید عباس کیارستمی به عنوان سینماگر و هنرمند تجسمی بخواهد کاری را در گالری خانه هنرمندان عرضه کند، بالاخره در اولویت است. چون عیار کار وی با خودش است. مثلاً نمیشود بنده و گروه هنری خانه هنرمندان به او بگوییم این عکس تو خوب نیست و کارشان را انتخاب کنیم.
یک ملاحظات اخلاقی است گاهی برخی کارها متناسب با فرهنگ ملی و دینی نیست؛ قبل از اینکه این مجموعه روی دیوار برود، صمیمانه به دوستان گفتیم، که آن را ارائه نمیدهیم. در واقع نمیگذاریم کار به سانسور بکشد.
غیر از هنرمندان برجسته، برخی جوانان کارهای بکری دارد، اما باید واجد ارزشهای هنری و خلاقیت باشد. صرف اینکه کار اولی است و باید به خانه هنرمندان بیاید، نیست. اخیراً نمایشگاهی از دختر 13 ساله داشتیم. از قضا پدر وی هم از هنرمندان برجسته است. اما واقعاً قبول برپایی نمایشگاه او هیچ ربطی به پدرش ندارد. کارهای این نقاش خودآموخته میدرخشید.
اردلان: اولویتهای موضوعی را از کارشناسی کلیدی جدا میکنیم. اثری که به خانه هنرمندان میآید باید هنر باشد. منتهی اگر آثار هنرمند 13 ساله به خانه هنرمندان میآید، به اندازه یک هنرمند 13 ساله از او انتظار میرود نه یک هنرمند برجسته. خانه هنرمندان همواره سعی کرده هنر مؤلف را تسهیل کند.
امکانات زیادی برای کار زیرزمینی وجود دارد/ گالریهای غیر رسمی در منازل برگزار میشود
* فارس: سوء سابقه هنری یک فرد برای عرضه آثارش در نمایشگاه چقدر مهم است؟ اگر فردی چند سال گذشته آثار ضدایرانی داشته، چقدر میتواند در گالریها آثارش را به نمایش بگذارد؟
رجبیمعمار: اگر او در نمایشگاهی که میخواهد آثاری را عرضه کند، جلوهها و موضوعات ضد ایرانی وجود نداشته باشد، او را همراهی میکنیم. ضمن اینکه اگر کسی عناد با نظام و تاریخ و فرهنگ ایران داشته باشد، خودش هم سراغ ما نمیآید.
بعضی وقتها برخی افراد زیگزاگی رفته و اکنون میخواهند نمایشگاهی بگذارد در اینجا او را همراهی میکنیم تا کارش را انجام بدهد. اگر برخورد دفعی با این افراد داشته باشیم، جاهای دیگر این فرصت را در اختیار آن فرد میگذارند. در کشور ما امکانات فراوانی برای کارهای زیرزمینی وجود دارد. گالریهای غیر رسمی زیادی در منازل افراد برگزار میشود.
*فارس: در دوره مدیریت گذشته، در چند استان کشور خانه هنرمندان راهاندازی شد؛ وضعیت کنونی این خانهها چگونه است و آیا این روند ادامه پیدا خواهد کرد؟
رجبیمعمار: یکی از نکاتی که در اساسنامه خانه هنرمندان آمده، این است که این خانه میتواند در استانها حتی در خارج از کشور راهاندازی شود. یکی از مباحثی که مطرح بود، این است که خانه هنرمندان در افغانستان راهاندازی شود. چون در این کشور هنرمندان خوشنویس، موسیقی و سینماگر بسیار خوبی داریم که با فرهنگ و هنر ایرانی ممزوج هستند. بر همین اساس به فکر مقدمات آن هستیم باید کمی با تأمل کار کرده و این کار تعریف بشود.
نکته دیگر درباره راهاندازی خانه هنرمندان در سایر استانهای کشور است. در این باره باید گفت اغلب انجمنهای هنری در استانها، دفاتر تخصصی دارند. برای راهاندازی خانه هنرمندان آن استان باید خیلی تکثر هنری داشته باشد که چنین کاری را در آنجا انجام دهیم ضمن اینکه هنرمندانشان بخواهند چنین کاری انجام شود و آن محل قطب هنری استان باشد.
بعد هم باید از طریق استانداران و دفاتر حوزه هنری و ارشاد رایزنی کرد. برای چنین کاری در حال مطالعه هستیم و هیچ عجلهای هم نداریم و نمیخواهیم هزینه و دوباره کاری کنیم. الان تلاشمان این است ما این انجمنهای تخصصی که شعباتی دارند، این شعبات را فعالتر کنند.
* فارس: بودجه خانه هنرمندان را کجا متقبل میشود؟
رجبیمعمار: ما از جاهای مختلف مثل شهرداری تهران، وزارت ارشاد، و محل درآمد خانه هنرمندان ایران این بودجه را تأمین میکنیم البته این را هم بگویم که اول امسال بخش قابل توجهی از درآمدمان را خرج تئاتر کردیم؛ باید تلاش بیشتری کنیم تا منابع درآمدی دیگری بتوانیم فراهم کنیم.
راهاندازی خانه هنرمندان شتابزده شروع شد
* پس راهاندازی خانه هنرمندان در استانها، طرح شکست خوردهای بود!
رجبیمعمار: نه، این کار شتابزده شروع شد. شکست خورده یعنی کاری که اشتباه بود و تمام شده است. این کار پختگی و مقدمهچینی و مقداری هم پشتوانه مالی میخواهد. در شرایطی که اداره کل ارشاد استانها با مشکلات مالی بسیار روبهرو هستند؛ مقداری عجله برای راهاندازی شد.
* فارس: در شرایطی که دفاتر ارشاد و حوزه هنری را در استانها داریم شاید راهاندازی خانه هنرمندان خیلی جایی نداشته باشد.
رجبیمعمار: این نکتهای که میگویید مورد نظر تعدادی از دوستان است. بعضی از دوستان شورای عالی هم همین نظریه را دارند که نظریه قابل تأملی است. واقعاً در استانها نیازی به خانه هنرمندان نداریم.
* فارس: درارتباط با خانه هنرمندان کشورهای دیگر چه برنامهای دارید؟
رجبیمعمار: اکنون آقای غفاری مدیر روابط عمومی و امور بینالملل مشغول بررسی کشورهای هدف است؛ خانه هنرمندان اتریش 157 سال سابقه و 500 عضو دارد در حالی که خانه هنرمندان ایران با انجمنها و زیر مجموعه 80 هزار عضو در کل کشور دارد. خانه هنرمندان یک نماد متشکل از نمایندگان و اصناف و جوامع هنری کشور است قرار است همافزایی کنیم و در حال رایزنی با وزارت خارجه و سازمان فرهنگ و ارتباطات برای ارتباط با کشورهای دیگر هستیم.
برای اولین تذکرة الاولیاء با صدای استاد گرمارودی منتشر میشود
* یکی از بخشهای فعال شده بعد از برجام حضور نمایندگان سیاسی کشورهای مختلف در ایران است بخشهای فرهنگی و هنری این کشورها هم مهمان کشور میشوند که یک سری از آنها تمایل دارند با خانه هنرمندان گفتوگو و رایزنی داشته باشند و وارد تعامل شود آنچه که مغفول ماند و افکاری عمومی داشتن اطلاع است، جزئیات تفاهم نامههایی است که امضا میشود چطور میشود این جزئیات را در اختیار رسانهها و مردم قرار داد؟
رجبیمعمار: کوتاهی از ما بوده است بعد از این، متن تفاهمنامه را روی سایت خانه هنرمندان میگذاریم.
این را به تجربه مدیریت فرهنگی طی سالهای مدیر میگویم که مسائل و ظرفیت هنری ایران به قدری نافذ است که خیلی از کشورها استقبال میکنند. خیلی وقتها با مدیران رسانهای و فرهنگی مدعی انقلابی که مواظب هستند، ما مورد نفوذ قرار نگیریم، صحبت میکنیم، عمیقاً مرعوب هستند و نمیدانند فرهنگ هنر ایرانی چقدر ظرفیت داریم.
بحث یک سویه نیست. این همان کاری است که باید در حوزه دیپلماسی هم باشد. غلبه بر رفتن است. نیاز به کمک هم دارد باید فضا و اسپانسرهایی در بخش خصوصی ایجاد شود. وقتی روز عطار، مولانا یا سعدی داریم، یک کار بزرگمان این است که یک نماد خارجی داشته باشیم الان بزرگان ادبیات دنیا وقتی به مولانا میرسند، میگویند ما دیگر کسی را هم طراز او نداریم.
سیدعماد حسینی: ضمن اینکه مجموعههایی از شاعران برجسته ایرانی مانند بیدل دهلوی و سنایی در حال چاپ با صدای اساتید شاخصشان است که برای اولین تذکرة الاولیاء را با صدای استاد گرمارودی منتشر میشود و اتفاق بزرگی است.
نظر شما