سیاست‌های جذب گردشگر
مؤسسه ملی آمار ترکیه گزارش داده است که بیش از ۴۰ میلیون گردشگر خارجی در سال ۲۰۱۴ از این کشور بازدید کردند که نیم میلیون از این تعداد تنها با هدف استفاده از خدمات مرتبط با جراحی‌های پزشکی در موارد گوناگون از کاشت مو و لیپوساکشن گرفته تا درمان و جراحی بیماری‌های مرتبط با تومورهای سرطانی به این کشور آمدند. به این ترتیب میزان درآمد حاصل از سفر این گردشگران درمانی به ترکیه در سال 2014 تقریباً یک میلیارد دلار بود که نسبت به سال ۲۰۱۳ بیش از ۷۵ درصد رشد داشته است.
هند نیز به عنوان یکی از پنج مقصد بر‌تر گردشگری درمانی در جهان به شمار می‌آید. به گفته دفتر گردشگری بهداشت و درمان هند، انتظار می‌رود این کشور درآمد خود را از صنعت گردشگری سلامت تا سال ۲۰۱۸ به ۶ میلیارد دلار افزایش دهد، این در حالی است که این کشور در سال ۲۰۱۵ میلادی، میزبان حدود 2/3 میلیون گردشگر سلامت بوده است.
سرمایه‌گذاری سنگین کشورها
در گردشگری سلامت
اما شگردهای این کشورها برای جذب بیشتر گردشگران در این حوزه چیست؟
به گزارش روزنامه حریت؛ دولت ترکیه با سرمایه‌گذاری بیشتر قصد دارد بر توسعه زیرساخت‌های مرتبط با سلامت و بهداشت عمومی و تأمین خدمات و تجهیزات درمانی و نیز جذب سرمایه و کارکنان بخش خصوصی در خدمات درمانی، این میزان درآمد و روند رشد آن را افزایش دهد. از این رو قرار است ۳۴ بیمارستان در مراکز شهری احداث شود که حدود ۳۰ میلیارد لیر یا 6/11 میلیارد دلار سرمایه مالی برای آن برآورد شده است.
قزاقستان وارد می‌شود!
قزاقستان نیز که از مدعیان صنعت گردشگری در منطقه است، در آخرین برنامه‌های خود برای جذب بیشتر مسافران، وعده «چشمه آب معدنی خاویار سیاه» را مطرح کرده است. این در حالی است که تجربه نشان داده قیمت پایین در کنار افزایش کیفی خدمات پزشکی در قزاقستان محرک خوبی برای رشد گردشگری درمانی این کشور بوده است. بنا بر گزارش وزارت بهداشت قزاقستان، هزینه پیوند مغز استخوان در قزاقستان ۵۱ هزار دلار است که نصف قیمت همین عمل در کشور روسیه است و همچنین قیمت پیوند کبد در این کشور ۲۰ هزار دلار است که بسیار ارزان‌تر از عمل مشابه در ترکیه انجام می‌شود.
گام‌های نخستین یک صنعت
کشور ما نیز که قابلیت‌های انکارناپذیری برای جذب گردشگر سلامت دارد، هر چند توانسته در سال‌های اخیر حضور قابل اعتنایی در این زمینه داشته باشد، اما هنوز راه طولانی را پیش رو دارد.
دکتر کامیار توکلی طبسی، عضو هیأت علمی دانشگاه می‌گوید: چند سال پیش که سخن از «هلث توریسم» یا همان گردشگری سلامت مطرح شد، بسیاری حتی معنای لغوی آن را نمی‌دانستند، اما امروز متولیان گوناگونی برای این مقوله، تصمیم سازی و برنامه ریزی می‌کنند، به طوری که در وزارت بهداشت و درمان و میراث فرهنگی، بخش‌هایی خاص به این امر اختصاص یافته که قابل توجه است. با وجود این هنوز هم گردشگری سلامت با مشکلاتی روبه‌روست و این مسیر چند ساله بدرستی طی نشده است، زیرا هنوز آیین نامه جدید و مؤثری وجود ندارد. همچنین آمار روشنی از ورود گردشگران خواهان «درمان» در این عرصه دیده نمی‌شود و بیماران براساس روادید گردشگری می‌آیند و برای آن‌ها «روادید سلامت» صادر
نمی‌شود.
دردسری به نام «دلالان سلامت»
وی تأکید می‌کند: از مسایل قابل توجه که اکنون به درد کهنه عرصه گردشگری بدل شده، نفوذ دلالان گردشگری سلامت است که به گفته مسؤولان، بیشترین سود را از این بازار پریشان به جیب می‌زنند، افرادی که هیچ اطلاعات و ارتباطی با مراکز فعال رسمی نداشته، حتی از سواد کافی برخوردار نیستند. به این ترتیب این افراد فرصت طلب، گردشگران را به مراکزی می‌برند که منافعی برای آن‌ها دارد، از این رو شاهدیم روند درمان را بخوبی انجام نداده، حتی مشکلات بیشتری برای گردشگران سلامت ایجاد می‌کنند که البته مواردی از این گونه، همانند معضلات پزشکی یا دردسرهای اقتصادی دیده شده است.
نبود قانون و نظارت‌های کافی
به این ترتیب این رویه نا‌بسامان بر گردشگری سلامت آثار ناخوشایندی خواهد داشت و وجهه بین المللی نظام سلامت ما را زیر سؤال می‌برد. این در حالی است که دیگر کشورهای فعال در این حوزه بر ساختار نظام‌مند این شاخه از گردشگری تأکید روز افزون دارند و مسیر ورود گردشگر آن‌ها مشخص است و مراکز درمانی فعال در این زمینه تعیین شده و ساختار منسجمی دارند.
توکلی می‌گوید: کشور ما گرچه به لحاظ دانش پزشکی توانمندی‌ها و قابلیت‌های انکارناپذیری دارد، اما نبود قانون و نظارت‌های کافی برای جذب گردشگر، این کارکرد را به چالش کشیده است. از این رو وقتی بیمار به مراکز درمانی مراجعه می‌کند، باید مشخص شود افراد همراه وی از سوی کدام دفتر گردشگری معرفی شده‌اند و پزشک این دفتر کیست؟ اما در حال حاضر هیچ مسأله‌ای روشن نیست، زیرا این بیماران، لب مرز، هتل یا فرودگاه با افرادی آشنا می‌شوند و به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند و بعد هم از کشور خارج می‌شوند. چنانکه همین امروز اگر شما دست یک بیمار خارجی را بگیرید و به مراکز درمانی گوناگون شهر ببرید تا حتی عمل جراحی انجام دهید، کسی نمی‌پرسد شما کیستید و چطور معرفی شدید؟ به این ترتیب اگر این وضعیت ادامه یابد، گردشگران برای درمان به کشور ما نخواهند آمد و به دیگر کشورها می‌روند، بنابراین باید گردشگر سلامت و کیفیت خدمت رسانی به وی تعریف شده و مشخص باشد.
هجوم دلالان به نظام سلامت
شواهد نشان می‌دهد، کشورهای فعال در حوزه گردشگری سلامت بر فعالیت‌های خاصی متمرکز شده‌اند.
دکتر توکلی طبسی از فعالان حوزه گردشگری سلامت با اشاره به این موضوع، ادامه می‌دهد: به اعتقاد من، نمی‌توان انتظار داشت که در تمامی گروه‌های درمانی و پزشکی خدمات سلامت به گردشگران ارایه شود. در واقع باید با مشخص شدن نقاط ضعف و قدرت خود در این حوزه وارد عمل شویم. به این ترتیب در بخش‌هایی که توانایی بیشتری داریم، به جذب گردشگر بپردازیم و در زمینه‌ای که دچار ضعف هستیم، به آژانس‌های مرتبط اطلاع دهیم که در این موارد گردشگر وارد نکنند.
ضرورت شناخت ویژه ظرفیت‌ها
در کشور ما شهرهای گوناگون در زمینه‌های خاص گردشگری دارای ظرفیت هستند و به عنوان قطب خدمات خاص شناخته و نقطه ارجاعی محسوب می‌شوند، به طوری که حتی هموطنان خود ما نیز به دلیل این خدمات ویژه، این شهر‌ها را برای درمان انتخاب می‌کنند. توکلی می‌گوید: برای جذب گردشگر باید به توانایی‌های خاص این مناطق توجه کرد، زیرا این خدمات، گواه توانمندی و قابلیت‌های ما خواهد بود. از مسایلی که باید توجه داشت تشویق مردم به حضور گردشگران بخصوص گردشگران سلامت است، زیرا عده‌ای از گذشته ایراد می‌گرفتند که «ما که با کمبود امکانات درمانی مواجه هستیم، چرا گردشگر می‌پذیریم»، اما واقعیت این است که اگر شرایط برای جذب یک گردشگر فراهم شود، می‌توان با جلب سرمایه از این طریق، به بهبود و ارتقای خدمات سلامت در کشور کمک کرد. چنانکه در کشورهای پیشرفته شاهدیم برای جذب گردشگر بیشتر، برای این گروه مزایا و امتیازهای فرا‌تر از شهروندان خود قایل می‌شوند و مردم این کشورها ایرادی نمی‌گیرند، زیرا دریافته‌اند درآمدی که از این طریق حاصل می‌شود، صرف کشور خودشان می‌شود.
نظر شما