ماه رجب نزد خدا از ارزش و شرافت بسیار بالایی برخوردار است. خداوند متعال این ماه را ماه بارش رحمت معرفی کرده و آن را ریسمانى میان خود و بندگانش قرار داده است. اکنون در روزهای پایانی این ماه پر برکت قرار داریم و فرصت چندانی برای درک فضایل آن برایمان باقی نمانده است. امروز 25 رجب ، مصادف است با شهادت هفتمین فروغ امامت توسط هارون - خلیفه عباسی که پس از سال های متمادی تحمل حبس و شکنجه و فشارهای سیاسی و مجاهدت های ارزشمند در مسیر انسان سازی جامعه اسلامی، عبد صالحی با چنگال انسان فاجری در بارگاه قدس و ملکوت آرام گرفت.

همچنین شب و روز بیست و هفتم رجب یکی از شب ها و روزهای بسیار ارجمند و بلکه ارزشمندترین شب و روز سال را پیش رو داریم که  امام جواد (ع) درباره آن می فرماید: در رجب شبی است که برای مردم از هر چه آفتاب بر آن تابیده بهتر است و آن شب بیست و هفتم این ماه است که فردای آن روز بعثت پیامبر روی داد و به جای آوردن اعمال ویژه آن پاداش برابر شصت سال عبادت دارد^.

روایات زیادی از امام رضا علیه السللام هم درباره اهمیت و ارزش خودسازی در ماه رجب نقل شده است. امام رضا(ع) در باره اهمیت ماه رجب و فرصتی که خداوند به بندگان داده به نقل از پدران گرامی شان و به نقل از پیامبر اکرم (ص) می فرماید: « رَجَبٌ شَهرُ اللَّهِ الأصَبُّ یَصُبُّ اللَّهُ فِیهِ الرَّحمَةَ عَلى عِبادِهِ.» رجب ماه بارش رحمت الهى است. خداوند در این ماه رحمت خود را بر بندگانش فرو مى ریزد.(1)
اما آنچه که بیش از همه برای این ماه سفارش شده و مومنان را نسبت به آن مورد تشویق قرار داده روزه گرفتن در ماه رجب است. در همین امام رضا علیه السلام ضمن تأکید بر روزه در این ماه و ثوابهای متعدد آن می فرماید: هر کس یک روز در آخر آن روزه بگیرد، خداوند او را از اهل بهشت قرار داده و شفاعت او را در مورد پدر، مادر، پسر، دختر، خواهر، برادر، عمّه، عمو، خاله، دائى، آشنایان و همسایگانش بپذیرد گرچه در میان آنان کسى باشد که سزاوار دوزخ است.(2)
در بیانی دیگر امام رضا علیه السلام ثواب روزه در ماه رجب را گشوده شدن درهای بهشت معرفی کرده است . عبداللَّه بن صالح هروى از حضرت امام رضا علیه السلام روایت کرده است که فرمود: هر کس روز اوّل ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند از او خشنود گردد؛ روزى که او را دیدار کند. هر کس دو روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند از او راضى باشد روزى که او را دیدار کند و هر کس سه روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند از اوخشنود گردد و او را خشنود سازد و کسانى که با او مرافعه دارند راضى سازد؛ روزى که او را دیدار کند یعنى روز قیامت.
و هر کس هفت روز از ماه رجب را روزه بگیرد، چون بمیرد درهاى هفت آسمان براى روح اوگشوده می شود تا آن‏که به ملکوت اعلى رسد. هر کس هشت روز از ماه رجب را روزه بگیرد، درهاى هشتگانه بهشت براى او گشوده گردد و هر کس ‏پانزده روز از ماه رجب را روزه بگیرد، هر حاجتى که دارد برآورده شود مگر آنکه ‏درخواست او در گناه یا قطع رحم باشد و هر کس تمام ماه رجب را روزه بگیرد از گناهانش بیرون آید مانند روزى که از مادر متولّد گشته باشد و از آتش دوزخ آزاد و همراه برگزیدگان نیکوکار وارد بهشت شود.(3)
همچنین امام رضا علیه السلام درباره اهمیت روزه در روز مبعث فرموده است: روزه گرفتن در این روز معادل (ثواب) هفتاد سال روزه دارى است و در حدیثی دیگر فرمودند: من صام یوم الثامن والعشرین من رجب، کان صومه لذلک الیوم کفّارةتسعین سنة.(4) کسى که روز بیست و هشتم ماه رجب را روزه بگیرد روزه او در آن روز، کفّاره نود سال است.
همچنین امام رضا علیه السلام در باره روزه روز بیست و نهم رجب فرمودند: من صام یوم التاسع والعشرین من رجب، کان صومه ذلک الیوم کفّارةمائة سنة.(5) کسى که روز بیست و نهم ماه رجب را روزه بگیرد روزه او در آن روز، کفّاره صد سال است.
ودر باره روزه سی ام رجب فرمودند: من صام یوم الثلاثین من رجب غفر اللَّه له ما تقدّم من ذنبه وما تأخّر.(6)
کسى که روز سى ‏ام ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند گناهان گذشته و آینده او را مى ‏آمرزد.(7)
از این رو فرصتهای باقی مانده در رجب که یکی از سه ماه بزرگ عبادت و بندگی خداست را غنیمت بدانیم و اگر تاکنون موفق به درک این فضایل سرشار نشده ایم با انجام اعمال این روزها قطره ای از دریای رحمت الهی را دریافت کنیم. انشاءالله.

پانوشتها:
1. عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص 71.
2. عیون اخبار الرضا علیه السلام: 226/1، روضة الواعظین: 396.
3. وسائل الشیعة: 355/7.
4. إقبال الأعمال: 188.
5. إقبال الأعمال: 189.
6. إقبال الأعمال: 190.
7. إقبال الأعمال: 188 - 190.